МУСУЛЬМАНЕ АБСЫПАЛІ КАМЕНЬНЕМ АЎТОБУСЫ З ПРАВАСЛАЎНЫМІ СЭРБАМІ

На аўтобусы праваслаўных сэрбаў, якія павярталіся зь інтранізацыі сэрбскага патрыярха Ірынея ў горадзе Печ (Косава), напалі албанцы – мусульмане і пачалі закідваць іх каменьнем.

Па афіцыйным дадзеным, як мінімум дзесяць аўтобусаў, поўных праваслаўнымі паломнікамі, былі закіданы каменьнем каля шпіталю г. Печ. Таксама мусульмане зьдзейсьнілі напад і на аўтобусы італьянскае місіі НАТО ў Косава (KFOR), на якіх перавозілі праваслаўных сэрбскіх дзяцей і журналістаў.

Па неафіцыйнае інфармацыі, наданай “Беларускае Аўтакефаліі” сэрбскім сьвятаром Міланам з арганізацыі “Косаўскі Фронт”, ад каменьня і пабітага шкла пацярпела шмат праваслаўных паломнікаў, а адна пажылая жанчына памерла ад сардэчнага нападу ў выніку трапіўшага ў яе каменя. Сьвятар распавядае і аб абразьлівых дзеля праваслаўных і наогул хрысьціянскіх вернікаў лёзунгаў і выкрыкаў мусульманскага натоўпу, дэманстратыўным паленьнем Новага Запавету і хрысьціянскіх сымбаляў мусульманамі.

Па матэрыялах і інфармацыі:

http://www.sme.sk/c/5577224/autobusy-plne-srbskych-veriacich-v-kosove-obsypali-kamenmi.html й “Косаўскага фронту” (Бялград, Сэрбія).

КРЫЖ СВОЙ І КРЫЖ ХРЫСТОВЫ

Сьвяціцель Ігнацій (Бранчанінаў)

Гасподзь сказаў вучням Сваім: Калі хто жадае крочыць за Мной, ды адмовіцца ад сябе, і возьме крыж свой, і крочыць за Мной.

Што значыць крыж свой? Чаму гэты крыж свой, гэта значыць асобны кожнага чалавека, разам завецца і Крыжам Хрыстовым?

Крыж свой: смуткуй і пакуты зямнога жыцьця, якія ў кожнага чалавека — свае.

Крыж свой: пост, дбаньне і іншыя набожныя подзьвігі, якімі зьміраецца цела і скараецца духу. Гэтыя подзьвігі павінны быць адпаведныя сілам кожнага, і ў кожнага яны — свае.

АБ БАРАЦЬБЕ ЗЬ САТАНОЙ

звышгодны Яфрэм Сірын

Нячысьцік сатана, пасьля рашучай над ім перамогі, сеўшы, сам на сябе жаліўся з плачам і казаў: “На жаль мне, беднаму! Чаму я адданы, няшчасны? Як пакінуў бітву, саступіўшы над сабой перамогу? Зрэшты, сам я зрабіўся вінаватым гэтага сораму, надоўга завязаўшы зь імі барацьбу. Пераможанаму ў першай і другой бітве належала б мне адразу раздумацца, што зь імі Хрыстос. А зараз, пагнаўшыся за перамогай над сьвятымі, павялічыў я толькі, да ганьбы сваёй, узнагароду іх і, пераможаны, адступіў у вялікім сораме, з галявой пакрытай болькамі ад маіх жа удараў. Бо паставіў я сеткі, каб іх улавіць; а яны, захапіўшы іх, разьбілі мне галаву. Узялі яны і стрэлы мае вострыя, якія кідаў я ў іх, і імі забілі мяне. Я жадаў адолець іх розным запалам, яны ж зьвярталі мяне ва уцёкі сілай крыжа. Таму справядліва цярплю я, найвялікі вар'ят, які, і, не жадаючы, даў бачыць, што праціўнікі мае добра навучаныя. Наставіцца мне належала пасьля таго, што пацярпеў я ад Хрыста, пасьля таго, як Ім зваявана уся мая сіла. Бо усё тады зрабіў я, каб раскрыжавалі Яго; і сьмерць Яго аддала мяне сьмерці. Тое ж самае зноў пацярпеў я ад пакутнікаў, адданы ганьбе, сораму і сьмеху. Я падштурхнуў цароў, прыгатаваў пакуты, каб пакутнікі, бачачы гэта, прыйшлі ў жах і зракліся Хрыста. Яны ж не толькі не жахнуліся розных пакараньняў сьмерцю, але да самай сьмерці вызнавалі Хрыста. Так і зараз, жадаючы перамагчы гэтых у змаганьні, зь вялікім сорамам адступіў я, пераможаны. Не ў сілах я вынесьці ганьбы, якой аддадзены. Хваліўся я вялікімі задумамі, а людзьмі нікчэмнымі зрынутая мая магутнасьць і усё маё валадарства. Не ведаю, нарэшце, што мне рабіць і чым апраўдаць сябе? Людзі нікчэмныя і невукі атрымалі вянок пераможны; а я, няшчасны, застаўся ў сораме, азмрочыўся, зьдзіўлены жахам, высіліліся сілы мае. Таму зусім не ведаю, што рабіць мне, беднаму, і як паступіць, уцякаючы ад гэтых мужных падзьвіжнікаў; пайду да сяброў сваіх, якія абралі бестурботнае жыцьцё, дзе не будзе мне працы і не трэба таксама хітрыкаў. Бо, у іх саміх узяўшы ланцугі, зьвяжу іх гэтымі, а зьвязаўшы іх ланцугамі, да якіх яны прыкаваныя, буду мець ужо іх у сябе пад рукой, як рабоў, заўсёды добраахвотных выканаўцаў жаданьняў маіх, каб, хоць бы ў гэтым выпадку узяўшы верх, прыйсьці мне некалькі ў сябе, і пахваліцца імі, як доблеснаму ваяру і пераможцу. Бо, хоць сваім ладам жыцьця увядуць яны сябе ў прорву, аднак жа буду цешыцца іх пагібелі, і з радасьцю павяду іх на шлях пагібелі, каб мець саўдзельнікаў у полымі незгасальным”.

Такім чынам, браты, спазнаўшы немач ворага, будзем уважлівыя да сябе, пераймаючы айцам. Калі пойдзем шляхам, якім яны ішлі, то знойдзем на ім Госпада Ісуса, Які зрабіўся нашым кіраўніком і дапамогай. А як хутка вораг убачыць, што зь намі Хрыстос, праўдзівае Сьвятло, зусім не асьмеліцца зірнуць нам у твар, таму што сьвятло, якое ў нас, асьляпляе вочы ягоныя.

Такім чынам, па сказаным раней, хрысталюбівыя браты, пасьпяшым ачысьціць сэрцы свае, каб у дапамогу сабе прыцягнуць мілату Духа; і вораг не узмоцніцца ужо супраць нас. Самі мы, неразумныя, даём яму сілу, аддаляючы сябе ад Бога адхіленьнем сьвятых запаведзяў. Засьпеўшы ж нас аголенымі ад мілаты, вораг сам вядзе нас на шлях свой. Таму малю вас і няспынна прашу: уцякаем нячысьціка, уцякаем ад яго, разарвём і ланцугі, якімі зьвязаў ён нас па нашым жа жаданьню. Зьвернемся да Хрыста, носячы добры і лёгкі цяжар Ягонае літасьці, каб, ідучы добрым шляхам запаведзяў Хрыстовых, дасягнуць нам сялібу, якую прыгатаваў Бог любячым Яго. Яму належыць гонар і пышнасьць, Айцу, і Сыну, і Сьвятому Духу, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў! Амін.

З ГІСТОРЫІ ПЕРАКЛАДУ БІБЛІІ НА СТАРАБЕЛАРУСКУЮ МОВУ

Андрэй Котлярчук

На нашу думку, дагэтуль, працуючы па асобным напрамкам, мовазнаўцы, кнігазнаўцы, філёзафы пазабываліся аб агульнае канцэпцыі вывучэньня гісторыі перакладаў Бібліі на старабеларускую мову. Па-першае, патрэба акрэсьленыя храналёгія, якая б улічвала не толькі друкаваныя творы, але і рукапісы, не толькі пераклады асобных кніг, але і фрагмэнты. Яна можа выглядаць наступнае:

1.      Даскарынаўскі час – канец ХV – 1517 г.

2.      Пераклады Францыска Скарыны 1517- 1525 г.г.

3.      канец ХVІ – ХVІІ стагодзьдзі

4.      ХVІІІ стагодзьдзе.

АБ ЗАКОНЕ ЭВАНГЕЛЬСКІМ

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

На пытаньне кніжніка, што яму рабіць для таго, каб успадкаваць вечнае жыцьцё, Хрыстос адказвае: выконвай закон... Гэта слова зьвернутае не толькі да яго, яно зьвернутае таксама і да нас.

Мы часта адчуваем — і справядліва — што мы зараз жывём у Царкве: не ў вобласьці закону, а ў вобласьці мілаты, не ў вобласьці закону, а ў вобласьці волі. Але мы забываем увесь час, што вырастаюць у волю шляхам закону, і што мы не дасягнулі гэтай меры.

ГРЭХ ЯЗЫКА

архіяпіскап Апанас (Мартас)

Сьвятое Пісьмо кажа аб ілжы і аб грахах языку амаль столькі ж, колькі аб нейкім іншым прадмеце. Апостал Якаў навучае, што: “Язык — вагонь; як сьвет няпраўды; язык так пастаўлены сярод чэлесаў нашых, што апаганьвае ўсё цела і запальвае кола жыцьця, і сам запальваецца ад геены” (Як. 3:6). Адной зь вялікіх праблемаў у хрысьціянстве зьяўляецца грэх языка. Калі ты здольны стрымаць язык, то здольны стрымаць і сябе. Калі ты здольны атрымаць перамогу над сваім языком, тады будзеш мець сапраўды праўдзівую і моцную перамогу. Але Апостал Якаў папярэджвае: “бо ўсякая прырода зьвяроў і птушак, плазуноў і марскіх жывёлін таймуецца і ўтаймавана прыродаю чалавечай, а язык утаймаваць ніхто зь людзей ня можа: гэта — неўтаймавальнае ліха; ён поўны сьмяротнай атруты.” (Як. 3:7 – 8)

УСПАМІН ПРА МІТРАПАЛІТА МЕЛЬХІСАДЭКА

Аляксандр Макаеў

У аўторак 28 верасня 2010 года у памяшканні сядзібы БНФ сябры секцыі “Мемарыял” ушанавалі памяць Мельхісадэка (1879-1931), праваслаўнага архірэя, мітрапаліта Менскага i Беларускага, герарха Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы, рэлiгiйнага i грамадзкага дзеяча, удзельнiка беларускага хрысцiянскага руху ХХ ст., педагога, шырока- і глыбокаадукаванага чалавека (ведаўшага дванацаць моваў, у тым ліку старажытнажыдоўскую– адну з самых цяжкіх). У свецкiм жыццi ягонае імя— Мiхал Паеўскi.

Паседжанне ў форме круглага стала пачалося зь малітвы і ўступнага слова сьвятара Леаніда Акаловіча (БАПЦ). З паўгадзіннай інфармацыяй пра жыццё, дзейнасць і змаганне Мітрапаліта Мельхісадэка за Беларускую Праваслаўную Царкву супраць прамаскоўскай бальшавіцкай улады і царкоўных “рэвалюцыянераў-абнаўленцаў” выступіў Мікола Бамбіза. Добрыя словы пра чысты вобраз Мельхісадэка сказалі гісторык-даследчык, аўтар кнігі “Пакутнік за Веру і Бацькаўшчыну: Мітрапаліт Мельхіссэдэк” Таццяна Процька, Анатоль Белы – старшыня клуба “Спадчына”, пісьменнік Леанід Маракоў, мастак Алесь Марачкін. Больш чым за дваццаць чалавек, што прысутнічалі на паседжанні, падтрымалі ідэю адкрыцця мемарыяльнай шыльды ў гонар мітрапаліта Мельхісадэка ў Мінску.

СЬВЯТЫЯ МУЧАНІЦЫ ВЕРА, НАДЗЕЯ, ЛЮБОЎ І МАЦІ ІХ САФІЯ.

(17 верасьня)

У ІІ ст. у час цараваньня імпэратара Андрыяна жыла ў Рыме ўдава-хрысьціянска, па імю Сафія. У яе было тры дачкі, якіх яна назвала імёнамі трох хрысьціянскіх дабрадзействаў: Веры, Надзеі і Любові. Яна выхоўвала іх у страсі Божым, навучала іх чытаць Эвангельля і ўсяляла ў іх цьвёрдасьць духу і веру ў Госпада нашага Ісуса Хрыста. Да імпэратара дайшлі чуткі аб тым, што ўдава – хрысьціянка. Ён паклікаў яе да сябе. Даведаўшыся ад самой Сафіі, што яна і яе дзеці хрысьціяне, – ён даручыў наглядаць за імі жанчыне–язычніцы і праз тры дні выклікаў Сафію на суд.

ДА ГІСТОРЫІ ПЫТАНЬНЯ ПРЫЁМУ КЛІРЫКАЎ У НОВУЮ ЮРЫСДЫКЦЫЮ ПРАЗ ХІРАТЭСІЮ Ў ПРАВАСЛАЎНАЕ ЦАРКВЕ

прат. Сяргей Горбік

У працэсе вывучэньня гісторыі Праваслаўнае Царквы, асабліва ХХ стагодзьдзя, пры разглядзе прыёму клірыкаў у іншую юрысдыкцыю, мы часта сустракаемся зь досыць незразумелае фармулёўкай “прыняты праз хіратэсію”. Падобнае неразуменьне выклікана тым, што сам чын хіратэсіі (χειροθεσία – пакладаньне рук, дабраслаўленьне) ужываецца адносна чыну пастаўленьня ніжэйшага царкоўнага кліру: чытальнікаў і сьпевакоў і, у некаторых выпадках, іпадыяканаў. Адносна рукапакладаньня архірэяў, сьвятароў і дыяканаў ужываецца тэрмін хіратонія (χειροτονία). Такім чынам, узьнікае натуральная блытаніна, бо, здаецца лягічным, да архірэяў, сьвятароў і дыяканаў хіратэсія ўжывацца не можа. Тым больш, што ў тэкстах сустракаецца і тэрмін “паўторная хіратонія” (г.зн. першая хіратонія была прызнана несапраўднае). Некаторыя дасьледчыкі і клірыкі, памыляючыся, ставяць знак роўнасьці паміж тэрмінам “прыняты праз хіратэсію” і “прыняты праз паўторную хіратонію”. І, выходзячы з такога сьцьверджаньня, лічаць тэрмін “прыняты праз хіратэсію” некарэктным альбо наогул няправільным.

ДА 90 ЎГОДКАЎ СЛУЦКАГА ПАЎСТАНЬНЯ: АЙЦЕЦ ХВЕДАР ДАНІЛЮК – СЬВЯТА І ЗМАГАР

(12.8.1887 – 29.7.1960)

Нарадзіўся 12 жніўня ў вёсцы Сурынка Слонімскага павету. Паходзіў зь беларускае праваслаўнае сялянскае сям’і: бацькі – Васіль і Агрыпіна Данілюкі. Пачатковую адукацыю атрымаў у мясцовае школе ў Сурынцы. Скончыў духоўную школу пры Жыровіцкім манастыры. Працаваў настаўнікам на Слонімшчыне, а пазьней псаломшчыкам у Кобрынскім павеце. З 1914 года – у войску. Скончыў школу прапаршчыкаў у Гатчыне (1917 г.) У жніўні 1917 года ўдзельнічаў у зьезьдзе беларусаў – вайскоўцаў у Маскве. З кастрычніка 1917 г. – на Румынскім фронце, камісар 4-га беларускага корпуса. Зь верасьня 1918 г. – на Беларусі. У сьнежні гэтага ж года абраны старшынёй Беларускае валасное рады ў Ваўкавыску. У студзені 1919 года – малодшы афіцэр 1-га Беларускага Гарадзенскага полку. Урадам Беларускае Народнае Рэспублікі быў накіраваны ў Літву ў распараджэньне Міністэрства беларускіх спраў пры Літоўскім урадзе. Удзельнік Слуцкага паўстаньня 1920 года. Пасьля заканчэньня вайны Польшчы зь Бальшавіцкае Расеяй, жыў у вёсцы Вярэйкі Ваўкавыскага павету, дзе служыў псаломшчыкам у мясцовае праваслаўнае царкве. Рукапаложаны ў сьвятара 21 верасьня 1921 года. У 1922 – 1939 гадох – настаяцель праваслаўных прыходаў на Слонімшчыне і Наваградчыне. У 30-я гады прасьледаваўся польскае адміністрацыяй за беларускую праваслаўную і грамадзкую дзейнасьць. У 1935 годзе пазбаўлены польскімі ўладамі, праз паданьне каталіцкае адміністрацыі, уласнага прыходу. Працаваў памочнікам настаяцеля ў мясцовасьцях Крывошын і Заблудава. У час Другой сусьветнае вайны прымаў актыўны ўдзел у беларускім грамадзкім і рэлігійным жыцьці. Як прадстаўнік Наваградскае япархіі прымаў чынны ўдзел у працы Усебеларускага Царкоўнага сабору ў Менску (30.8 – 2.9.1942), на якім была абвешчана аўтакефалія Беларускае Праваслаўнае Царквы. Спрычыніўся да стварэньня вайскова-капэлянскае службы пры беларускіх узброяных аддзелаў, у тым ліку тых, што пакінуліся на Бацькаўшчыне дзеля партызанскага змаганьня зь савецка-расейскімі акупантамі. З 1944 г. – у эміграцыі. Спачатку служыў у Германіі. Адзін зь ініцыятараў аднаўленьня Беларускае Аўтакефальнае Праваслаўнае Царквы на эміграцыі, удзельнік Беларускага Царкоўнага сабору ў Канстанцы (Германія, 1948 г.). У жніўні 1950 года пераехаў у Злучаныя Штаты Амэрыкі. Стваральнік і шматгадовы настаяцель прыходу сьв.Кірылы Тураўскага з Нью-Ёрку. На ўстаноўчым зьезьдзе япархіі БАПЦ у ЗША і Канадзе ў траўні 1960 года абраны ў япархіяльную ўправу, прызначаны кіраўніком царкоўна-судовага аддзелу. У сваё дзейнасьці пасьлядоўна адстойваў ідэю аўтакефаліі Беларускае Праваслаўнае Царквы. Годна спачыў 29 ліпеня 1960 года ў Нью-Ёрку. Пахаваны на беларускіх могілках Нью-Брансуіку.