Friday, September 25, 2009

УЗМАЦНЯЙЦЕ СВАЕ РЭЛІГІЙНАЕ ЖЫЦЬЦЁ

Прат. М. Аўчарэнка.

1. Мета жыцьця чалавека.

Якая мэта жыцьця чалавека? Гэта пытаньне найбольш важнае, бо ад адказу на яго залежыць і ўдасканаленьне кожнага чалавека. Розныя людзі даюць розныя адказы, але праз тое, што людзі недасканалыя і яшчэ вельмі шмат чаго не ведаюць, то і адказы іх “ад сябе”, на ўзроўні чалавечага розуму, не могуць прэтэндаваць на ісьціну.

Толькі Хрысьціянства дае правільны адказ, бо гэта адказ не ад чалавека, а ад Бога. Хрыстос гаворыць: “Дык вось, будзьце дасканалыя, як дасканалы Айцец ваш Нябесны.” (Мц. 5:48), — значыцца, мэта жыцьця чалавека – удасканаленьне (у шырокім і глыбокім разуменьні гэтага слова) аж да абагаўленьня. Удасканаленьня чалавека пачынаецца тут, на зямлі, і будзе працягвацца ў іншым Вечным Жыцьці. Яно ніколі не скончыцца, бо чалавек, бясконца набліжаючыся да Бога, не можа сам зрабіцца Богам. Удасканаленьне немагчыма разглядаць як турботу чалавека толькі за сябе самога.

“Бог ёсьць любоў” (1 Ян 4:8). А гэта значыцца, што для чалавека любоў ёсьць найбольш важным зь усяго (1 Кар. 13:13). Любоў чалавека, удасканальваючыся, павінна дасягнуць дасканалай любові да Бога, значыцца, каб любіць і ворагаў сваіх. Аб гэтым ясна сказана Хрыстом (Мц. 5:44-45, 48). Гэту найвышэйшую ступень любові чалавек набывае, удасканальваючы сябе ў любові да родных, да бліжэйшых, да свайго народу, на ўсяго чалавецтва.

Любоў да іншых людзей настолькі важна, што на Страшным Судзе Госпад будзе судзіць кожнага па ягонай любові, служэньню іншым: Ці накарміў галоднага? Ці апрануў голага? Ці паслужыў хворым? ды іншае. (Мц. 25:31-46)

Наш Сьвяцейшы Ўладыка Мітрапаліт Іларыён стала падкрэсьлівае, што “Служыць народу – гэта служыць Богу!”. Удасканаленьне сябе і служэньне іншым людзям так павязаны адно зь адным, што падзяліць іх немагчыма. Чым больш дасканалы чалавек, тым больш ён можа паслужыць іншым.

Любоў, служэньне іншым людзям павінны ісьці ад шчырага сэрца, а не быць толькі фармальнымі. Праўдзівая любоў ёсьць толькі тады, калі чалавек не можа не любіць, не можа не служыць. Царква і розныя арганізацыі – гэта месца, дзе найбольш і найлепш выяўляецца служэньне іншым. Толькі трэба памятаваць, што Царква і сьвецкія арганізацыі – не ёсьць аднолькавымі

2. Царква і сьвецкія арганізацыі — розныя рэчы

Ёсьць розныя аб’яднаньні – арганізацыі людзей, кожнае зь якіх скіравана да адной альбо іншае мэты. Але ўсе сьвецкія арганізацыі маюць на мэце толькі зямное жыцьцё чалавека. Ёсьць толькі адно аб’яднаньне, якое мае на мэце і зямное і нябеснае жыцьцё, значыцца Вечнае Жыцьцё чалавека. Гэта аб’яднаньне, утворанае Самім Хрыстом Богам, і носіць назву Царква (Мц. 16:18). Вечным кіраўніком Царквы ёсьць Сам Хрыстос, а Царква – цела Яго (Эф. 1:22-23).

Якая розьніца паміж каапэрацыяй і целам? Ва ўсялякай каапэрацыі кожны жыве сваім жыцьцём і каапэрацыя, значыцца сумесная дзея зь іншымі, выгадна для дасягненьня пэўнае мэты. У целе ж ёсьць арганічная залежнасьць усіх чальцоў. Баліць рука – баліць і ўсё цела. Прыемна воку – прыемна і ўсяму целу. У целе ёсьць розныя чальцы, але ўсе яны патрэбны. Калі захварэў нейкі чалец, то ўсё цела лечыць яго. У целе найслабейшы чалец не толькі раўнапраўны боль моцнаму, а нават важнейшы за яго, чаго пры каапэрацыі ў сьвецкіх арганізацыях няма. Гэта вельмі добра паказаў Сьвяты Апостал Павал ў 1-м Пасланьні Карынфянаў (1 Кар. 13:12-27).

Для чаго людзі аб’ядноўваюцца ў Царкву? А для таго, каб у агульнай малітве славіць Бога, дзякаваць Яму за ўсе Яго даброты і прасіць у Яго дапамогі для далейшага жыцьця.

Царква – гэта школа, дзе вернікі навучаюцца Закону Гасподняму, навучаюцца як ім жыць, дзе верныя ўдасканальваюцца ў сваіх маральных сілах. Царква – гэта месца дзе вернікі словам і справай выяўляюць сваю любоў адзін да аднаго.

Усе людзі памыляюцца, усе людзі грашаць, а таму і ў Царкоўных Грамадах магчымы памылкі іх сяброў, магчымы непаразуменьня. Але злосьці, “прынцыповай” непрымірымасьці адзін да аднаго не можа быць у Царкве. Калі чалавек каецца, яго патрэбна прабачаць, бо ў Царкве дзее Навука Хрыстова: “Бо калі вы будзеце дараваць людзям правіны іх, дык даруе і вам Айцец ваш Нябесны; а як ня будзеце дараваць людзям іх правінаў, дык і Айцец ваш не даруе вам правінаў вашых.” (Мц. 6:14-15) Калі ж няма пакаяньня, а дзее злосная ўпартасьць, то там справа іншая (Мц. 18:15-17).

Каб Царкоўная Грамада духоўна ўзрастала, удасканальвалася – за гэтым назірае духоўны кіраўнік яе – Сьвятар. Аб гэтым ясна напісана і ва ўсіх Парафіяльных Статутах нашай Царквы. Сьвятар – духоўны айцец сяброў Царкоўнае Грамады. Ён мусіць правільна навучаць верных, мусіць змагацца са ўсялякімі праявамі антыхрысьціянскага ў Грамадах. А гэты праявы магчымы, бо мы жывем сярод іншавернага і нават атэістычнага атачэньня. Сьвяты Апостал Павал вучыў Япіскапаў і Сьвятароў: “Прапаведуй слова, настаўляй у час і ня ў час, выкрывай, забараняй, умаўляй доўга з поўнай цярплівасьцю і настаўленьнем. Бо будзе час, калі здаровага вучэньня прымаць ня будуць, а паводле сваіх прыхамацяў будуць выбіраць сабе настаўнікаў, лісьлівых слыху” (2 Цім. 4:2-3).

Становішча Сьвятара ў Царкоўных Грамадах абсалютна іншае, чым любых кіраўнікоў ці працаўнікоў у сьвецкіх арганізацыях, бо Сьвятар атрымоўвае Дабрыню Боскую пры Рукапакладаньні (у Сьвятой Таямніцы Сьвятарства). Гэта гаворыць, што жыцьцё Царкоўнае Грамады іншага характару, чым сьвецкіх арганізацый, і розьніца між імі істотная. Саборнапраўнасьць і дэмакратыя не ёсьць тое ж самае. На жаль, часта блытаюць гэтыя паняцьця.

Вельмі вялікую памылку (калі не казаць мацней) робяць тыя, хто разглядае Царкву, як адну з чалавечых арганізацый. А некаторыя ўпарта вяжуць Царкву з палітыкай, блытаючы палітычнае і нацыянальнае, хоць гэта розныя паняцьця. Так, Царква – нацыянальная, бо толькі праз нацыянальнае перакананьне чалавек найбольш адчувае Бога; Бог робіцца для яго сапраўдным Айцом (Мы ж молімся “Ойча наш…”), але Царква далёкая ад палітыкі. Аб гэтым Хрыстос ясна сказаў: Ян. 18:36; Мц. 22:21 і інш. Ворагі Хрыстовы ўмешваюць палітыку ў Навуку Хрыста (Ян. 19:12), і фармальная падстава асуджэньня Хрыста на сьмерць Пілатам была палітычнага характару (Ян. 19:19-22; Мк. 15:26), хоць Хрыстос не мяшаўся ў палітыку.

Гэта не значыцца, што нельга займацца палітыкай, а толькі значыцца, што палітыку нельга ўносіць у Царкву.

Уладыка Мітрапаліт Іларыён (Агіенка) у сваёй кніжцы: “Як правіць Сьвятую Літургію”, Вінніпенг, 1952 г., у якой ён дае ўказаньні Сьвятарам, піша: “Царква і Сьвятар не для палітыкі” (б. 16). Тыя, хто разглядае Царкву, як адну з чалавечых арганізацый, пазбаўляюць Царкву Сьвятасьці, Дабрыні Боскай у ёй, і Боскую Ўстанову прыніжаюць да ўзроўню чалавечых устаноў. Гэтым яны шмат шкодзяць нармальнай незалежнае працы Царквы, і тармозяць духоўны рост Царкоўных Грамад, хоць матэрыяльна Грамады могуць і расьці.

Сьвяты Павал забараняе прыстасоўваць Царкву “да гэтага стагодзьдзя” (Рым. 12:2), бо Навука Хрыста – гэта абсалютна вечная Праўда. Але гэта не значыцца. Што патрэбна адарваць Царкву ад жыцьця. Царква шчыльна павязана з жыцьцём: яе заданьне – уплываць на жыцьцё, пераўтвараць яго, рабіць людзей лепшымі. Вельмі важным ёсьць не блытаць Навукі Хрыста са звычаямі, якія ёсьць чалавечым стварэньнем.

Каб жыцьцё Царкоўнае Грамады праходзіла нармальна, патрэбна, каб кожны сябра яе ўмеў адрозьніваць Богаабвешчаныя Ісьціны ад абрадаў, звычаяў. Богаабвешчаныя Ісьціны, як Боскія, не могуць зьменьвацца людзьмі. Таксама не магчыма “замоўчваць” адно альбо іншае зь Сьвятога Пісьма толькі таму, што яно супярэчыць пэўным “нашым” поглядам. А справа тут у тым, што альбо “нашы” погляды няправільныя, альбо няправільна разумеецца Сьвятое Пісьмо. Адносна абрадаў і звычаяў, дык іх ствараюць людзі, і яны могуць быць рознымі ў розных народаў, і могуць людзьмі зьменьвацца.

Колькі шкоды прыносяць Царкве тыя, хто зьмешвае ў адно і Боскія Абвяшчэньня і звычаі! Нават бывае. Што звычаі ставяцца вышэй Богам Абвешчаных Ісьцін. Абавязкова патрэбна сыстэмная праца ў адкрыцьці Навукі Хрыстовай. Нельга дапускаць, каб Праваслаўя пераўтваралася ва абрадаслаўнасьць, і гэтым зацямняўся б сьветлы глыбокі зьмест Хрысьціянства.

Царква не можа адмаўляць сьвецкае жыцьцё, сьвецкія арганізацыі, бо чалавек мае матэрыяльнае цела, а адсюль і матэрыяльныя патрэбы, задавальненьнем якіх і займаюцца сьвецкія арганізацыі. Матэрыяльны сьвет створаны Богам, і таму не можа быць нядобры сам па сябе, бо Бог нічога нядобрага не творыць. Але ж не трэба аж занадта пераацэньваць матэрыяльнае жыцьцё, бо тады занепадае жыцьцё духоўнае.

3. Сьвятасьць Храму

Мы жывем сярод іншаверных, а то і атэістаў, і іх уплыў, часта незаўважаны, пазнаецца і ў тым, што ў некаторых зь верных памяншаецца пачуцьцё Сьвятасьці ў Царкве. Сьвятасьці Сьвятых Таямніц, асабліва Пакаяньне, Прычасьце і Сьвятарства; Сьвятасьці Храму ды інш. Мы спынімся толькі на адным – Сьвятасьць Храму. Храм – гэта Дом Божы, гэта Сьвятыня. А таму ў будынку Царквы нельга рабіць нічога, што ёсьць зьнявагай Боскага Дому. Ва ўмовах жыцьця ў Канадзе, Царквы будуюць з памяшканьнямі для правядзеньня ў іх нацыянальна-культурнай працы, як, напрыклад, школа, нацыянальныя імпрэзы ды інш., што ўзмацняе Царкоўную Грамаду ў рэлігійна-нацыянальным дусе. У гэтых памяшканьнях магчымы і развагі для Грамады, толькі каб яны насілі хрысьціянска-культурны характар.

Гэтыя памяшканьні ёсьць часткай Боскага. А наш украінскі народ лічыць Сьвятасьцямі не толькі ўвесь будынак Царквы, а нават і агароджаны пляц вакол Царквы, не дазваляючы на ім паліць. Але нехта лічыць, што нам патрэбны грошы для выплаты пазык ці ўтрыманьня Царквы, і таму мы вымушаны рабіць у залях пад Царквой нешто і неадпаведнае.

Такі погляд няправільны, не хрысьціянскі. Ніколі не трэба забывацца, што спосаб здабыцьця грошаў для Царквы не мусіць выходзіць па-за межы хрысьціянска-культурнага характару. Богу не патрэбны падарункі, здабытыя неадпаведным спосабам. Наш Т.Г. Шаўчэнка гэта вельмі добра разумеў і пісаў зь абурэньнем: “А потым у дар Табе прыносім з пажару выкрадзены Пакроў” (“Каўказ”).

Спосабы здабыцьця грошаў, праца, якая праводзіцца ў будынку Царквы, павінны быць такімі, каб не рабіць зьнявагі Богу, не было зьнявагі Сьвятасьці Царквы. Не магчыма пагодзіцца з тым, што гэта, гавораць, часовая зьява, бо ці раз зрабіць зьнявагу Сьвятыні, ці сто разоў – усё роўна гэта зьнявага Сьвятасьці! Грамада мусіць працаваць плянава, тады не будзе непасільных даўгоў. Плянавасьці ў працы навучаў нас Сам Хрыстос (Лк. 14:28-30)

4. Барацьба зь атэізмам.

Мы жывем у час пасільнага наступу атэізму. Праз прэсу, кіно, тэлебачаньне і інш., дзе вольна, а дзе прыхавана, але ён нясе зьняверу альбо хоць бы сумнеў у існаваньні Бога, у праўдзівасьць Сьвятога Пісьма, нясе зьнявагу Сьвятасьці і б’е па духоўнаму кіраўніку – Сьвятару, выклікаючы зьнявагу да яго.

Барацьба з гэтым – абавязак кожнага вернага, абавязак усёй Царквы. Найлепш гэта рабіць праз царкоўны ворган. Нам патрэбна выданьне такіх рэлігійных часопісаў, заданьне якіх было б раскрыцьцё непраўдзівасьці атэізму, і тлумачэньне Праваслаўнай Хрысьціянскае Навукі. Такія выданьні мусяць бы быць на адпаведным узроўні. У наш час навука пайшла далёка наперад, колькасьць адукаваных людзей багата большая, а таму ўжо недастаткова толькі пачатковае тлумачэньне пытаньняў Рэлігіі. Прэса ж – вялікая сіла, надзвычайна вялікая сіла. Мы мусім мець выключна рэлігійны ворган зь аддзеламі для моладзі і дзяцей.

Узмоцнім жа сваю Царкву. Змагаемся са ўсім нэгатыўным, што намагаецца ўлезьці ў нашу Сьвятую Царкву! Не зачыняем вачэй і на свае памылкі, не баімся вызнаць іх, бо толькі дзякуючы гэтаму магчыма пазбавіцца іх.

Заўсёды памятаем, што найбольш галоўнае, найбольш важнае для Царкоўных Грамад, для ўсёй Царквы – гэта рэлігійная праца праз нацыянальную сьвядомасьць, бо для гэтага і сама Царква існуе, а ўсё іншае – толькі прылады, толькі дапамога.

Што б мы не рабілі – заўсёды глядзім, а ці не супярэчыць гэта сутнасьці Хрысьціянства, яго духу, ці не ёсьць перашкодай нашаму ўдасканаленьню, ці вядзе нас да мэты, якую ўказаў Хрыстос: “Будзьце дасканалыя, як дасканалы Айцец ваш Нябесны.” (Мц. 5:48).

Да сьветлае мэты павінны і крочыць сьветлым шляхам.

“Вірі й культура”, нумар 4 (136), году 1965 б.б. 9-12

http://uaoc.net/?p=1637


СЛУЖЫЦЬ НАРОДУ – ГЭТА СЛУЖЫЦЬ БОГУ

Мітрапаліт Іларыён (Агіенка) УАПЦ

Сьвятаайцоўская літаратура дае вялікую колькасьць пераканаўчых доказаў, што Сьвятыя Айцы спавядалі на справе вялікую і выратавальную навуку: Служыць народу – гэта служыць Богу. Але я падаю толькі частку зь іх, якую маю каля сябе. Яшчэ зь раньняга Хрысьціянства моцна пашырана была навука, што Богу лепш служыць самотай, у пустэльні, адкуль і пайшло хрысьціянскае пустэльнае жыцьцё. Але таксама зь даўняга часу пайшла і супрацьлеглая навука – што Богу боль прыемна служба Яму ў сьвеце, сярод жывых людзей, бо яны ўсе патрабуюць менавіта гэтай службы для сябе.

Я ўжо неаднойчы распавядаў, як на Запавет любові да блізкага глядзелі ў старажытнасьці Сьвятыя Айцы.

1. Прарок Майсей усё свае жыцьцё служыў свайму народу, і гэтую сваю службу лічыў службай Богу. А “Вераю Майсей, у сталым веку, адмовіўся называцца сынам дачкі фараонавай, і лепей захацеў пакутаваць з народам Божым, чым мець часовую, грахоўную асалоду.” (Жыд. 11:24-25)

2. Таксама, па загаду Боскаму, служылі свайму народу ўсе Патрыярхі, Судзьдзі і ўсе Прарокі, і яны ўсе лічылі, што служачы народу, яны гэтым служаць Богу.

3. Калі прынесьлі Дзіцё Ісуса да Ерусалімскага Храму, то там “быў у Ерусаліме чалавек, імем Сымон. Ён быў муж праведны і пабожны, чакаў суцяшэньня Ізраілевага”. (Лк. 2:25)

Прыглядзімся бліжэй да гэтага. Праведны Сымон жыў тым, што чакаў суцяшэньня не для сябе самога, а для свайго роднага народу. Бо ён служыў свайму народу, і гэту службу лічыў службай Богу. А калі Сымон узяў Ісуса на свае старыя рукі, тады прамовіў хвалу Богу, а ў ёй ён сказаў: “Сёньня адпускаеш раба Твайго, Уладыка, паводле слова Твайго, зь мірам; бо бачылі вочы мае збавеньне Тваё, якое Ты ўгатаваў перад абліччам усіх народаў, сьвятло на асьвятленьне язычнікаў, і славу народу Твайго Ізраіля.”(Лк. 2:29-32) І тут зноў праведны Сымон падкрэсьліў, што настае слава не для яго, а для яго народу, значыцца зноў свой народ ён ставіць на першае месца. Ды інакш і быць не магло, бо ён жа “чакаў суцяшэньня для Ізраіля”, і толькі тым і жыў. І за гэта, што Сымон Верай і Праўдай служыў свайму народу, жыў толькі ягонай доляй, мрояў толькі аб ягонай славе, а ўсё гэта лічыў службай Бог, Бог узнагародзіў яго за гэта, удастоіўшы зрабіцца Баганосным.

4. Пры Ерусалімскім храме жыла і 84-ці гадовая Прарочыца Ганна, якая распавядала аб Дзіцяці Ісусе ўсім, хто “хто чакаў ратунку ў Ерусаліме”(Лк. 2:38). Ерусалім быў заняты тады чужынцамі, акупантамі, рымлянамі, а Ганна і іншыя чакалі яго вызваленьня, бо любілі свой народ, служылі яму, любілі сваю сталіцу. Вось таму, і Праведны Сымон, і Праведная Ганна гарманічна зьядналі ў сябе любоў да Бога зь любоўю да свайго роднага народу, бо ж на гэтым, уласна, “увесь Закон і Прарокі стаяць” (Мц. 22:40). Яны служылі Богу службай народу.

5. Сьвяты Мікалай Цудатворца ў маладыя гады ўступіў у манастыр, што зваўся Сіён. І жадаў цалкам аддацца на службу Богу, адарваўшыся ад народу. Але аднойчы на малітве пачуў ён голас: “Мікалай, калі ты жадаеш заслужыць ад Мяне вянец, то ідзі і служы для дабра сьвету. Не ў манастыры твая ніва – кроч у сьвет!” І Мікалай пайшоў у сьвет, і ўсё свае жыцьцё старана служыў народу, за што і зрабіўся найбольш слаўным сярод Сьвятых.

6. Ёсьць добрая народная легенда аб Сьвятых Мікалая і Касьяна, якая глыбока і зразумела тлумачыць, што служыць народу – гэта служыць Богу. Адзін раз паслаў Бог Сьвятога Мікалая і Сьвятога Касьяна на зямлю, каб пабачылі, што робіцца ў сьвеце, і дапамаглі Яму. Ужо павяртаючыся, ідуць сябе Сьвятыя па дарозе, ды і бачаць, што нейкі вясковец патрапіў зь возам збожжа ў бруд, і аніяк не здольны выбрацца. Аж надрываецца вясковец ды і конік яго таксама, але воз не рушыць зь места. – Пойдзем, дапаможам беднаму, – адразу кінуўся Сьвяты Мікалай. Але разважлівы Касьян запярэчыў: – Ды што мы дапаможам? Ды мы ж абодва ў сьветлых рызах, – мы іх, барані Божа, забруднім!...

– Дык ідзі сябе сам наперад, – кажа Сьвяты Мікалай, – а я тут паспрабую, ці не дапамагу… І кінуўся Сьвяты Мікалай да возу, добра ўзяліся разам зь вяскоўцам за яго, – і ўсё ж выцягнулі на сухое… Вясковец і словаў не знаходзіў, каб падзякаваць за такую дапамогу… Але Сьвяты Мікалай цалкам забрудніў свае сьветлыя Рызы ад верху і аж да долу, а да ўсяго яшчэ і падзёр іх… Нагнаў ён Сьвятога Касьяна, а той і не пазнае яго… – Як жа мы цяпер да Бога пойдзем? – жахнуўся Касьян…

– Нічога, – кажа абыякава Сьвятой Мікалай, – неяк яно будзе… – І вінавата абтрасае бруд зь сваіх Рызаў… І падышлі яны да брамы Раю, а там іх сустракае Сьвяты Пётр з ключамі. І таксама не пазнае Сьвятога Мікалая: – А дзе ж ты так забрудніўся? – пытае Апостал. Распавёў Сьвяты Мікалай, пакорліва і вінавата, усё што адбылося зь возам, а твар Пятра аж зазьзяў, – задаволены быў. І пайшоў Пётр да Бога, каб пераказаць усё, што ён пачуў, бо не пускаць жа такога забрудненага прад вачамі Бога… І павярнуўся Пётр, і абвясьціў Божы прысуд: – Добра зрабіў ты, Мікалай!

– За праўдзівую службу блізкаму будуць людзі сьвяткаваць табе двойчы на год… А табе, Касьян, хопіць і самых сьветлых чыстых Рызаў тваіх, а сьвяткаваць табе будуць раз у чатыры гады (29 лютага высакоснага году)… І сапраўды – Сьвята Мікалая сьвяткуецца двойчы ў год: 9 (22) траўня і 6 (19) сьнежня. Звычайна, гэта толькі народная легенда, але як яна вельмі добра даказвае, што служыць народу – гэта служыць Богу.

7. Звышгодны Макар Эгіпэцкі (+390 г.) 60 гадоў знаходзіўся ў пустэльні, служачы Богу Малітвай, а не ў сьвеце. Аднаго разу Госпад адчыніў Макару ва сьне, што ў недалёкім ад яго месцы жывуць дзьве жанчыны, якія больш дасканалыя чым ён у набожнасьці і лепш служаць Богу. Макар занепакоіўся, і пачаў шукаць гэтых жанчын, каб навучыцца ад іх, як лепш дагадзіць Богу. Ён лічыў, што яны робяць нейкія надзвычайныя малітоўныя подзьвігі. І Макар адшукаў гэтых жанчын, і выявілася, што яны вядуць ціхае, сямейнае жыцьцё, звычайнае ў сьвеце. Яны былі ў шлюбе за дзьвюма братамі ўжо 15 гадоў, і годна выконвалі свае шлюбныя і дамавыя абавязкі… І Макар маліў Госпада, каб Ён дапамог яму жыць так набожна ў пустэльні, як і гэтыя жанчыны жылі ў “грэшным” сьвеце, служачы сваім дзецям і муж’ям: варылі і пралі…

8. Мучанік Зьміцер Салунскі (III-IV ст.ст.) верна служыў свайму народу, і гэтую службу сваю лічыў службай Богу. Калі на ягоны родны горад Салунь напалі ворагі, то ён мужна абараняў яго, а Госпада маліў: “Госпадзі, калі Ты пагубіш гэты горад, то і я зь імі (салунянамі) загіну, а калі выратуеш іх, то і я зь імі выратуюся.” Гэта вялікі ўзор нацыянальнага патрыятызму, і служэньня свайму народу!

ІНШЫЯ ДОКАЗЫ

1. Знаходзячыся на гэтым сьвеце, Ісус Хрыстос часта зваў Сябе Сынам Чалавечым, па-жыдоўскі Ben Adam, па нашаму Сын Чалавечы. Значыцца тым Сынам, што цалкам стаў на службу для іх. Зрабіўшыся такім, бо так было прадвызначана Богам яшчэ спрадвеку, і Сын Божы зрабіўся Сынам Чалавечым, і быў паслушны Свайму Айцу, і пакорліва служыў яму службай народу!

2. Сьвятое Богазьяўленьне, калі Ісусу Хрыстос упершыню зьявіўся народу, каб служыць яму, сьвяткуецца боль чым велічна, бо Бог Айцец сьведчыць аб сыне, а Дух Сьвяты Галубкай сышоў на Яго. Гэта было прылюднае зьяўленьне Хрыста ў сьвет, пачатак Яго службы народу, “каб паслужыць і аддаць душу Сваю як выкуп за многіх” (Мц. 20:28; Мк. 10:45). Службай народу Ісус служыў Свайму Айцу, Богу.

3. Сама назва для Духоўных “Пастыр” гаворыць аб службе народу. Бо пастыр не толькі ахоўвае свой статак, але найперш – служыць яму, працуе для яго. Бог – Пастыр Ізраіля (Дз. 76:20, 79:1), а праз гэта і нашага народу. Хрыстос быў заўсёды Добрым Пастырам, бо ўсё жыцьцё служыў народу. Удумайцеся глыбока ў наступныя словы Хрыста: “Я Пастыр Добры: Пастыр Добры аддае жыцьцё сваё за авечкі” (Ян. 10:11), і наогул ва ўсю прамову Выратавальніка аб Добрым Пастыры (Ян. 10:1-18), – яна ясна сьведчыць, што служыць народу – гэта служыць Богу.

4. Жыцьцё Ўкраінскае Праваслаўнае Царквы перапоўнена прыкладамі, што ў нас заўсёды адчувалася спрадвечная ўкраінская ідэалёгія: Служыць народу, значыцца служыць Богу. Цэрквы і манастыры нашы ад старажытнасьці былі цесна павязаны зь народам, бо служылі яму. Напрыклад, яны ўтрымлівалі для ўсенароднае корысьці бібліятэкі, школы, шпіталі, друкарні, аптэкі і г.д. Кіева-Пячорская Лаўра, яшчэ з часоў свайго заснаваньня, заўсёды шчыра і аддана служыла свайму народу, лічачы гэта службай Богу. Вядома, што Звышгодны Феадосій не дабраслаўляў маладых манахаў на самотнасьць, вымагаючы ад іх найперш працы для сьвету, для народу.

Эвангельскую ідэю: Служыць народу – служыць Богу, глыбока ўжыў у свае жыцьцё наш слаўны філёзаф Рыгор Скаварада (1722 – 1794), які меў магчымасьць заняць высокае становішча ў Царкве, але гэтага не зрабіў, бо ўсё сваё жыцьцё глыбока разумеў, што найбольшая служба Богу – служба народу. І ўсе апошнія 30 гадоў свайго жыцьця Рыгор Скаварада цалкам прысьвяціў службе ўкраінскаму народу, вандруючы па Ўкраіне і ўсюды вучачы найперш просты народ. І ў гэтай сваёй працы ўсё жыцьцё быў манахам – аскетам, хоць і пільна ўнікаў манастыроў.

Супрацьлеглага Скаварадзе ідэалягічнага кірунку быў слаўны аскет, старац Паісій Велічкоўскі, равесьнік Рыгора Скаварады (1722 – 15. ХІ.1794). Ён заклаў у нас інстытут “старцаў”, шмат працаваў пры манастырах, быў пладавітым пісьменьнікам, але ўся праца яго адбывалася ў манастырах, для невялікага кола абраных людзей. І ў гісторыі нашай бачым: Скаварада зрабіўся агульна прызнаным, а Паісій Велічкоўскі – малавядомы, але таксама шматплодным для разьвіцьця ідэалёгіі “старцаў”. Абодва служылі Богу рознымі шляхамі.

ВЯЛІКАЯ ТРАГЕДЫЯ НАШАГА ЧАСУ

Мы перажываем гістарычны час, калі людзі горача шукаюць нейкай вялікай галоўнае ідэі – і не знаходзяць яе. Душа наша прагне Сьвятой ідэі, такой ідэі, каб захапіла яе ўсю, каб захапіла яе на ўсё жыцьцё, каб была Божай Праўдай. Шукаюць, – і знахлдзяць дробныя “ідэйкі”, і ўспрымаюць іх па свайму выхаваньню, па сваёй адукацыі, па свайму атачэньню. І ўспрымаюць гэта новае, як нейкую сапраўды Боскую Праўду, – шчыра аддаюцца яму і служаць яму.

Адны знайшлі яе ў іеговізме, іншыя ў сыботніцтве, іншыя ў іншым і ў сотнях падобных іншых “ідэях”. І служаць новастворанай ілжывай ідэі, як Богу. Аддаюць ёй усё, служаць да сьмерці… Зь “ідэйкі” робяць Самога Бога, і жыцьцё сваё аддаюць ёй…

Але… за такімі “ідэйным” служэньнем не бачаць Чалавека. Жывога праўдзівага Чалавека. Забываюцца аб ім. Абясцэньваюць яго да нулю… “Ідэйка” захіляе ім жывога Чалавека… А Чалавек пакутывая, мучыцца, перапрацоўвае, хварэе, робіцца калекай, галадае, трымціць ад страху прад гвалтам і г.д. — і гэтага ніхто не бачыць!

Людзі зь сваіх “ідэяў” стварылі сябе бажка—куміра — і пакланяюцца, і служаць яму нягледзячы на забарону Божу.

— Выратаваньне ў перэхросьце, – крычаць адны. І хватаюць хворага Чалавека, і робяць другі хрост. Перехрэшчываюць. А чалавек гэты проста перапрацаваў і хоча… есьці.

— Не, выратаваньне ў самой Веры. Ідзіце да нас, і толькі верце. І вы ўжо выратаваны… — крычаць іншыя. – Не трэба адпаведных спраў да Веры!...

— Цалкам не так, – крычаць трэцьці. – Выратаваньне ў тым, каб сьвяткаваць суботу!... І ўсе забываюцца, што “субота для чалавека, а не чалавек для суботы” (Мк. 2:27). І не жадаюць зразумець, што ў цэнтры ўсяго – рэальны жывы Чалавек. І ў кожным зь людзей – Бог, у кожным – Хрыстос. Ён – Чалавек!

І даўным-даўно ўжо і Запавет дадзены, як служыць Богу, дадзены Самім Ісусам Хрыстом: “Прыйдзеце, дабраславёныя Айца Майго, прымеце ў спадчыну Царства, угатаванае вам ад стварэньня сьвету: бо быў галодны Я, і вы далі Мне есьці; быў сасьмяглы, і вы напаілі Мяне; быў падарожны, і вы прынялі Мяне; быў голы, і вы адзелі Мяне; быў хворы, і вы адведалі Мяне; у цямніцы быў, і вы прыйшлі да Мяне.” (Мц. 25:34-36) Вось гэта рэальная служба Госпаду. І ў службе гэтай у цэнтры заўсёды адно – Чалавек. Чалавек галодны, прагнуўшы, голы, хворы, катаваны, цёмны – ёй паслужы, і гэтым паслужыш Самаму Госпаду! (Мц. 25:40)

Чалавецтва ўжо забылася, што Сам Госпад Ісус Хрыстос даў ясны адказ, які Запавет першы ў Законе. Ён на гэта адказаў усяму сусьвету: — Першы Запавет: Любі Госпада Бога свайго. А другі: Любі блізкага свайго, як самога сябе. І абодва гэтых Запавету – казаў Хрыстос – аднолькава роўныя. Тут не першы – другі, а адзіны непадзельны Запавет!

Чалавецтва з гэтага Запавету крыху запамятавала пачатак яго: Любі Госпада Бога свайго, а сканчэньне яе, другую палову яго: Любі блізкага свайго, як самога сябе – цалкам забыла. І даўно ўжо забыла! І моцна забыла… І адсюль сучасная трагедыя сьвету, адсюль трагедыя чалавецтва…. Адсюль рабства, адсюль войны, адсюль паншчына.

Хоць яшчэ апостал Ян нагадваў чалавецтву аб гэтым забыцьці і перекручаньні: “Хто кажа: я люблю Бога, а брата свайго ненавідзіць, той ілжэ; бо хто ня любіць брата свайго, якога бачыць, як можа любіць Бога, Якога ня бачыць?” (1 Ян. 4:20)

Вось жа, у Сьвятым Пісаньні загадваецца раней паказаць, што ты любіш брата, тады па гэтаму будзе бачна, ці любіш ты Бога. Любоў да брата, гэта служэньне брату альбо народу, Сьвятое Пісьмо вуснамі ўлюблёнага Вучня Ісуса ставіць на першае месца, робіць першым Запаветам, ставіць умовай тваёй службы Госпаду. Таму: Служыць народу – гэта служыць Богу! І найбольшая трагедыя сучаснае гісторыі чалавецтва – забыцьцё менавіта гэтага першага – другога Запавету Божага.

І Чалавека, што створаны па Вобразу і Падабенству Боскаму, забылі, абясцэнілі яго… А ў нашы часы ўжо ніхто стомленаму і абцяжаранаму не дапаможа, бо праз служэньне “ідэйкам” зрабілася не бачна Чалавека, што жыве ў пакутах, Іконы Боскай…

Хрысьціянства цяпер распадаецца на сотні сэкт, якія гатовыя праглынуць адна адну, і ў якіх ад праўдзівага Хрыста мала што засталося. Яны не бачаць бяздольнага Чалавека, яны ўсе забыліся, што любіць – гэта служыць, “жалаваць”, што служыць Чалавеку – гэта служыць Богу. І ўсе сэкты адна адну завуць грэшнымі, і толькі сябе саму праведнаю… І ўсе забыліся, што Хрыстос “еў і піў з грэшнікамі”, што Хрыстос гасьцяваў у доме мытніка Закхея.

І ўсе забыліся, што Хрыстос прабачыў нават блудніцы… І ўсе толькі сябе лічаць Праведнікамі, і як Праведныя, гатовыя першымі кінуць камень у іншых… (Ян. 8:7). За сваёй фальшывай верай усе забыліся аб найвышэйшым тварэньні Боскім – аб Чалавеку! За сваімі фальшывымі “ідэйкамі” цяпер цалкам забыліся, што Чалавек – гэта Вобраз і Падабенства Боскае! (Бц. 1:26)

Чалавек – Ікона Божа! І так нарадзілася вялікая трагедыя сучаснасьці: Сьвет згубіў Чалавека! Сьвет абясцэніў Чалавека!

Дэвальвацыя Чалавека!....

http://uaoc.net/?p=1638