ВЯЛІКІ ПАНЯДЗЕЛАК ПАКУТНАГА ТЫДНЯ ВЯЛІКАГА ПОСТУ

І ўсё, чаго будзеце прасіць у малітве, зь вераю, дастанеце.

Мц. 21:22

Дні Вялікага тыдня спрадвеку прысьвечаны Царквой кожны адмысловаму успаміну і кожны завецца Вялікім.

Богаслужба гэтага дня Сьвятая Царква запрашае вернікаў спадарожнічаць Хрысту, раскрыжавацца зь Ім, памерці дзеля Яго для жыцьцёвых асалодаў, каб пажыць зь Ім. У таямнічым сузіраньні збліжаючы падзеі Старога і Новага Запавету, яна паказвае нам будучыя нявінныя пакуты Выратавальніка ў старазапаветным правобразе цнатлівага Іосіфа, па зайздрасьці братоў нявінна прададзенага і зьняважанага, але пасьля адноўленага Богам. “Іосіф, – гаворыцца ў Сынаксарыі, – ёсьць правобраз Хрыста, таму што і Хрыстос робіцца прадметам зайздрасьці для Сваіх аднапляменьнікаў – юдэяў, прадаецца вучнем за трыццаць срэбранікаў, скінуты ў змрочны і цесны роў – труну і, паўстаўшы зь яго уласнаю сілаю, запаноўвае над Эгіптам, гэта значыць над усякім грахом, і ушчэнт перамагае яго, уладарыць над усім сьветам, як чалавекалюбца збаўляе нас дараваньнем таямнічай пшаніцы і сілкуе нябесным хлебам – Сваёю жыватворчай плоцьцю”.

АБ ПАКУТНЫМ ТЫДНІ

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

Мы уступаем сёньня ў цяжкія дні: у дні, калі мы успамінаем Пакуты Хрыстовы, у дні, калі і нам будзе нялёгка прыходзіць у храм пераносіць доўгія службы, маліцца. Шматлікія паставяць перад сабой пытаньне: а ці варта хадзіць, калі цела так стамілася, калі думкі разьлятаюцца, калі няма унутранай сабранасьці і сапраўднага удзелу ў тым, што адбываецца?..

Успомніце тады тое, што было ў дні Пакут Хрыстовых: колькі было народа, і добрых і страшных людзей, якія шмат бы далі, каб вырвацца зь жаху і зь стомленасьці гэтых дзён. Тыя, якія былі блізкія да Хрыста, – як у іх ірвалася сэрца, як высільваліся апошнія сілы, цела і душэўныя, на працягу гэтых нешматлікіх страшных дзён… І як сотні людзей, верагодна, жадалі б вырвацца з гэтага тыдня, быць вольнымі ад таго, што адбывалася: ад гневу, ад страху, ад жаху…

СЫНАКСАР У СЬВЯТЫ ВЯЛІКІ ПАНЯДЗЕЛАК

Верш на цнатлівага Іосіфа прыгожага:

Іосіф цнатлівы зрабіўся справядлівым уладаром і падаўцам хлебу патрабуючым. О, слуп дабрадзейнасьці.

Вершы на высмаглую смакоўніцу:

Жыдоўскі збор прадказваючы, Хрыстос Сваім пракляцьцем забівае смакоўніцу, пазбаўленую пладоў духоўных, ды пазьбегнем мы яе бяды!

У сьвяты і Вялікі Панядзелак мы успамінаем вялебнага Іосіфа прыгожага і засохлую смакоўніцу, паколькі адгэтуль бярэ пачатак тыдзень сьвятой Пакуты Госпада нашага Ісуса Хрыста, а правобразам Ягоным першым чынам служыць Іосіф.

Ён быў апошнім сынам патрыярха Якава, народжаным ад Рахілі. Браты, пазайздросьціўшы з-за некаторых бачаньняў, якія былі яму ў сьне, спачатку скінулі Іосіфа ў глыбокі роў, а ад бацькі утаілі гэта, зманам зь дапамогай скрываўленай адзежы брата прадставіўшы, быццам яго зьеў дзікі зьвер. Затым браты за трыццаць срэбранікаў прадалі яго (у рабства) ізмаільцянам, якія перапрадалі Іосіфа Пэнтефрыю, начальніку еўнухаў эгіпэцкага цара — фараона. Калі ж спадарыня Іосіфа замахвалася на цноту юнака, то паколькі ён не захацеў зьдзейсьніць беззаконьні і, пакінуўшы адзежу, уцёк, яна абгаварыла яго перад спадаром. Іосіфа закавалі ў ланцугі і кінулі ў суровую вязьніцу. Потым ён быў вызвалены за вытлумачэньне сноў, прыведзены да цара і пастаўлены кіраўніком над усёй зямлёй эгіпэцкай. Іосіф адкрыўся братам пры продажы ім хлеба і, сьвята прайшоўшы увесь час жыцьці, памёр у Эгіпце, праславіўшыся вялікай цнотай, пры усіх іншых дабрадзейнасьцях.

УВАХОД ГОСПАДА Ў ЕРУСАЛІМ

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Мы уступаем сёньня ў пакутныя дні. Гэта дні, калі Хрыстос, па любові Сваёй да нас, дзеля нашага выратаваньня, не толькі прыняў на Сябе чалавечае цела і чалавечы зямны трагічны лёс, але час, калі адхілены людзьмі, Ён пайшоў на сьмерць для таго, каб з Крыжа мець улада сказаць: Ойча! Прабач ім, яны не ведаюць, што дзеюць... — і гэтым як бы зьняць грэх зь людзей, нават тых, якія Яго крыжавалі.

Але гэтыя падзеі часта здаюцца нам такімі далёкімі, — гэта калісьці было, дзьве тысячы гадоў таму назад: ці можам мы іх адчуць глыбока, жыва? Можам! Мы можам перасягнуць тыя выявы, якія нам дадзены ў набажэнстве, якія чаруюць наша сэрца, якія глыбока нас чапаюць, і якія, аднак, часам нам не даюць бачыць сапраўдную, жудасную трагедыю таго, што адбываецца.