МІТРАПАЛІТ МЕЛХІСЕДЭК (ПАЕЎСКСКІ) (1878 – 1931)

Беларускі праваслаўны архірэй, мітрапаліт Мескі і Беларускі, герарх Беларускае Аўтакефальнае Праваслаўнае Царквы, рэлігійны і грамадзкі дзеяч, удзельнік беларускга нацыянальнага праваслаўнага руху ХХ стагодзьдзя. Нарадзіўся 30 (н. ст.) верасьня 1878 года ў вёсцы Вітуліна Бельскага павету Холмскае губэрніі. Паходзіў зь сям’і беларускага праваслаўнага сьвятара Льва Паеўскага. Першапачатковую адукацыю атрымаў дома і ў манастырскае школе. Пазьней працягваў адукацыю ў Віленскае праваслаўнае сэмінарыі, а потым паглыбляў свае веды ў Казанскае духоўнае праваслаўнае акадэміі і унівэрсытэце. Там жа, у Казані, прыняў манаскі пострыг зь імям Мелхіседэк. Пасьля заканчэньня вучобы ў акадэміі рукапаложаны ў сьвятара і як ераманах накіраваны ў Магілёўскую япархію. Зь восені 1904 г. працаваў выкладчыкам маральнага багаслоўя ў Магілёўскае сэмінарыі і гімназіях гораду.

ПРАВІЛА АД АПАГАНЕНЬНЯ

Калі нехта спакусіцца ў сьне па дзее сатанінскае, ён, устаўшы зь ложка, зьдзяйсьняе паклоны, прамаўляючы:

Божа, будзь міласэрны да мяне, грэшнага.

Затым пачатак звычайны.

Прыйдзеце, паклонімся Ўладару нашаму Богу.

Прыйдзеце, паклонімся й прыпадзем да Хрыста, Уладара, нашага Бога.

Прыйдзеце, паклонімся й прыпадзем да самога Хрыста, Уладара й Бога нашага.

Псальма 50

Зьлітуйся, Божа, зь мяне ў вялікай ласцы Тваёй, і ў мностве шчадротаў Тваіх загладзь беззаконьні мае! Адмый мяне шматкроць ад беззаконьня майго, і ад грэху майго ачысьці мяне: бо беззаконьне маё я ўсьведамляю, і грэх мой заўсёды перада мною. Табе, Табе аднаму я зграшыў і прад вачыма Тваімі благое ўчыніў: таму справядлівы Ты будзеш у прысудзе Тваім, і чысты ў судзе Тваім. Вось, я ў беззаконьні зачаты, і ў грэху маці мая нарадзіла мяне. Вось, палюбіў Ты праўду ў сэрцы і ўліў у мяне тайную мудрасьць. Акрапі мяне ісопам, і ачышчуся: абмый мяне, і бялей за сьнег адбялюся. Дай мне ўцеху пачуць і радасьць, і ўзрадуюцца косьці, Табою паламаныя. Адвярні аблічча Тваё ад грахоў маіх і загладзь усе беззаконьні мае. Чыстае сэрца ўмацуй ува мне, Божа, і дух справядлівы аднаві ўва мне. Не адкінь мяне ад аблічча Твайго і Духа Твайго Сьвятога не адбірай у мяне. Вярні мне радасьць збавеньня Твайго, і Духам Уладным мяне падтрымай. Я навучу беззаконцаў дарогам Тваім, і бязбожныя да Цябе навярнуцца. Вызвалі мяне ад крывавасьці, Божа, Божа ратунку майго; і язык мой уславіць праўду Тваю. Госпадзе! адкрый вусны мае, і вусны мае прагалосяць славу Табе: бо калі б ахвяры Ты пажадаў, я даў бы яе; цэласпаленьне Табе не падабаецца. Ахвяра Богу — дух упакораны; сэрца ўпакоранае і зьміранае Бог ня зьнішчае. Ушчасьліві, Госпадзе, добрай воляй Тваёю Сіён, і хай паўстануць муры Ерусалімскія. Тады ўпадабаеш Ты ахвяру праўды, прынашэньні і цэласпаленьні; тады пакладуць на алтар Твой цялят.

ПАМЯЦЬ ЗВЫШГОДНАГА АНТОНІЯ ВЯЛІКАГА

17 студзеня

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Мы служым не кожны дзень, і таму праходзяць міма нас імёны сьвятых і вучэньне сьвятых, ад якіх мы маглі б шмат чаму навучыцца, але якіх рэдка хто памятае. Так, учора сьвяткаваўся дзень заснавальніка манаскага подзьвігу ў эгіпэцкай пустэльні, сьвятога Антонія Вялікага, у памяць і гонар якога названы усё, хто пасьля насіў гэта імя, уключаючы і заснавальніка кіеўскага манаства, Антонія Пячорскага.

І мне жадаецца зьвярнуць ваша увагу на адну толькі падзею зь ягонага жыцьця. Ён сышоў у пустэльню, першы зь усіх падзьвіжнікаў, для таго, каб змагацца са злом, якое існавала ў ягоным сэрцы. Ён не уцякаў ад сьвету: ён сыходзіў у пустэльню на адзінаборства, каб пазмагацца тварам да твару са злом больш складаным, больш страшным і разбуральным, чым тое зло, якое нас атачае ў сьвеце гэтым.

КАНОН ЗВЫШГОДНАМУ АНТОНІЮ ВЯЛІКАМУ

Тон 8

Песьня 1

Ірмас: У старажытнасьці калясьніцы фараона патапіў Майсей, цудатворным жазлом правобразам крыжа падзяліўшы воды. Праз гэта і ўцекачы выратаваліся, песьню Богу сьпяваючы.

Прысьпеў: Антонія боскага ўшануем прыгожа.

Несьмяротнасьць жыцьця і ягоны вечным сэнс пакажы, і Траістасьць Зоркі, ойча, напоўні, асьвяці мілатой асьветы змрочную душу маю, малюся, ды годна апяю цябе.

Юнак узростам плоці, мудра новы шлях дабрадзейнасьці абраў, якім добра крочыў, Новаму Запавету Выратавальніка падпарадкаваўся, вялебны, і жыватворчаму запавету Эвангельля пераймаў.

Траістым зьзяньнем, прамудры, асьвячоны, спакусы, запалы, злосьць нячысьцікаў і зданяў зьвяроў напады, таксама раны балючыя перамог ты, запалены жаданьнем Боскасьці.

Багародзічны: Як Маці Боская, адвагу маючы да народжанага ад Цябе, Адзінароднаму Слову, і адвечнаму Айцу, і Сьвятому Духу, маліся няспынна аб збаўленьні ад бед, Усячыстая, аб праслаўляючых Цябе, Багародзіцу.