У нядзелю, 29 жніўня, у час Боскае Літургіі Сьвяцейшы Ўладыка рукапаклаў у сан прэсьвітэра выпускніка Тэрнопальскае духоўнае школы дыякана Андрэя Ткача. Пасьля літургіі Сьвяцейшы мітрапаліт Мяфодзій зьвярнуўся зь словам навукі да новага сьвятара Андрэя.
Сёньня адбылося тваё сьвячэньне ў сан сьвятар. Прад табой разгортваецца поле жыцьцёвае дзейнасьці на славу Боскую, на карысьць украінскага праваслаўнага народу. Адзін цяперашні філёзаф сказаў: “Кожная дзяржава павінна мець сваю Царкву. Інакш – чужая Царква будзе мець дзяржаву”. І гэта – сьвятая праўда. Толькі тады, калі на ўкраінскіх землях была адзіная Праваслаўная Царква, наша дзяржава квітнела і мацнела. Калі ж наш народ дазваляў чужынцам сябе духоўна разьяднаць – тады гора прыходзіла да нашага народу. І на горкую нашу долю гэта працягваецца і да сёньня. Багата болю і гора нашае зямлі зьдзейсьніў Папа рымскі і ягоная Каталіцкая і Грэка-каталіцкая царква. Мора крыві! Тую ж самую бяду мы мелі і тады, калі патрапілі пад маскоўскае Праваслаўе. Царква разумела тую пагрозу, якую нясе нашае зямлі зьнішчэньня сваёй Царквы.
Калі гетманы прысягалі на вернасьць цару, то толькі Праваслаўная Царква не вызнала такога яднаньня. Былі сагнаны ўсе сьвятары з Батурына і тых вёсак, што былі вакол. Ім сказалі: “Прыміце прысягу”. Але сьвятарства адмовілася. Тады ў жонак сьвятароў былі вырваныя малыя дзеці, салдаты кійкамі паднялі будынак з фундамэнту (а будынкі тады былі зроблены зь доўгіх соснаў) і ўставілі галоўкі між фундамэнтам і будынкам, і зноў спыталі: “Вы прыміце прысягу?”. І калі пачулі “Не!”, то аддалі загад і будынак апусьціўся на галоўкі нявінных дзяцей. Яшчэ трыццаць гадоў украінская Царква змагалася за незалежнасьць. Але, на жаль, уладары прадалі Ўкраіну.
І цяпер, браты і сёстры, наша дзяржава і наш народ стаяць прад тым самым страшным выпрабаваньнем. Мы зноў, не дбаючы аб сваёй Царкве, можам згубіць і сваю дзяржаву. Нас стала пераконваюць у тым, што “яшчэ крыху, і выбухне эканамічны цуд, і ўсё будзе добра…”. Нам па тэлебачаньню паказваюць, як маршыруюць нашы салдаты і кажуць: “Не бойцеся! Не хвалюйцеся! У нас багатая зямля, у нас працавіты народ”.
Але, браты і сёстры, сапраўды: Украіна займае чацьвёртае месца ў сьвеце па прыродным багацьцям. Але хіба гэта нам нечым дапамагло? Мы мелі найбольш моцную эканоміку ў Савецкім Саюзе. А што мы маем цяпер? Мы мелі трэцьце месца ў сьвеце па ўзбраеньню. І ўсё самі аддалі. Цяпер наша армія ў такім нямоглым стане, што ўжо мы змагаемся за яе існаваньне, а не яны абараняюць нас. Таму што нашы людзі разумеюць: не будзе сваёй арміі – будзе чужая. І тады гэта будзе больш цяжкім ярмом. Мы маем чарназём, працавітых людзей… А вы паглядзіце, які зараз хлеб прадаюць – такі як у голад. Няўжо магчыма ўжываючы такі хлеб, быць здаровым?
Нам казалі, што наш народ працавіты…. Ён, браты і сёстры, быў такім. Але яго паставілі на такое месца, што ён, жадае альбо не жадае, мусіць сам сябе аддаць разбэшчваньню, сьпіцца, зрабіцца трутням. Вы бачыце, дзе цяпер найлепшыя, найбольш здаровыя дзеці нашае зямлі? Наш народ меў высокі патэнцыял інтэлекту. Але гэтыя мазгі цяпер працуюць на чужыя народы і чужыя краіны.
У нас жа ўсё занепадае. Такога нізкага ўзроўню асьветы, як цяпер, яшчэ не існавала. Мы крытыкуем Савецкі Саюз. Але пасьля тых інстытутаў выйшлі тыя людзі, што і да сёньня не даюць нам патануць. Тыя, што выходзяць зь навучальных устаноў цяпер – самі ведаеце… Выпускнікоў мора – а спэцыялістаў мала. Спраўдзілася тое, што казалі калісьці: “Прымаем дубоў – выпускаем ліпу”. Так якая надзея можа быць у нас? Вы паглядзіце на ўнівэрсытэты: вучацца людзі зь замежжа, а нашы дзеці, разумныя, асабліва – зь вёскі не маюць аніякага шансу здабыць адукацыю.
І вось, мы яшчэ раз пераконваемся, што галоўнае – не эканоміка, не армія… Галоўнае – каб наш народ духоўна зрабіўся адным цэлым. Калі чытаем летапісы, то заўсёды бачым, што калі народ быў з Богам, то і Ён нас абараняў. А калі мы забываем аб Богу, спадзяемся на дапамогу чужых краін, то гэтым мы яшчэ больш топім сябе.
Таму так важна, каб дзяржава падбала аб Царкве. Бо Царква была разбурана, зьнішчана, замардавана так. Што і да сёньня не можа ўстаць на ногі. Бо тыя будынкі, дзе былі разьмешчаны духоўныя навучальныя ўстановы, цяпер знаходзяцца ў невядома якой уласнасьці.
Паглядзіце як Расея, зразумеўшы, што ёсьць духоўная сіла, дбае аб сваёй Царкве. І паглядзіце, як дбаюць у нас. Дбаюць, але аб чужых Цэрквах, але аніяк не аб сваёй роднай – украінскае. Забылі, што не можа быць мора маці. Маці ёсьць адна! І гэтай маці ёсьць тая Царква, якая ў працяг свайго існаваньня разам са сваім народам падзяляла і радасьці і смуткі.
Таму, ойча Андрэй, прад табой адчыняецца поле цяжкае працы. Ты не павінны ніколі падаць духам, упадаць у адчай, але мусіш спадзявацца на Хрыста. Не на свае чалавечыя сілы, не на свой розум. Бо тады Гасподзь не будзе табе дапамагаць, не будзе цябе выратоўваць, калі ты не папросіш Яго і не будзеш на Яго спадзявацца.
Што б не было – памятай, што найгалоўнае дзеля цябе – быць верным украінскае Царкве і працаваць дзеля ўласнага народу. Калі ты працуеш на сваю зямлю і сваіх людзей, то тады ты будзеш духоўным сынам Госпада Ісуса Хрыста.
Няхай Той, у Чыіх руках утрымліваецца ўвесь сусьвет, клапаціцца аб табе, аб тваіх родных і блізкіх. У часы скрухі няхай Ён табе дасьць радасьць. А калі будуць вялікія радасьці – хай пасылае і скруху, каб ты разумеў, што кожны зь нас, народжаных на гэтае зямлі, павінны без аніякіх пярэчаньняў і нараканьняў несьці той крыж, які дае яму Выратавальнік. Бо ведаем, што Гасподзь дасьць нам тыя сілы, якія патрэбны дзеля нясеньня гэтага крыжа.
Любі сваю Царкву. Любі Ўкраіну. Любі ўкраінскі народ. І рабі ўсё дзеля таго, каб нашы людзі былі годнымі грамадзянамі і нашае зямной Айчыны, і сваёй Айчыны нябеснай.
Маліся да цудатворнае іконы Боскае Маці Тэрнопальскае. Яна заўсёды клапаціцца аб тых, хто зьвяртаецца да Яе з просьбамі аб падтрымцы. Ты заўсёды адчуеш Яе прысутнасьць у сваім сэрцы, і Яна будзе цябе ўмацоўваць і прымушаць рупліва працаваць дзеля дабра нашае ўкраінскае грамады.
Я шчыра жадаю табе посьпехаў на духоўнае ніве. І каб кожны дзень тваёй працы на дабро нашага народу прыносіў табе духоўнае задавальненьне. Няхай Гасподзь дабраслаўляе доўгія гады твайго жыцьця, і даруе табе духоўную радасьць і чалавечае шчасьце.
Пераклад зь украінскае “Беларуская Аўтакефалія” паводле:
