Чытаньні дня:

Чытаньне Апостальскае на 22 траўня/ 4 чэрвеня 2009 л. Б.

Дзеі Сьвятых Апосталаў, пач. 48

У тыя дні: цар Агрыпа і Вэрэніка прыбылі ў Кесарыю павіншаваць Фэста. І як яны правялі там шмат дзён, дык Фэст выклаў цару справу Паўлаву, кажучы: тут ёсьць чалавек, пакінуты Феліксам у кайданах, на якога, у бытнасьць маю ў Ерусаліме, скардзіліся першасьвятары і старэйшыны Юдэйскія, дамагаючыся засудзіць яго. Я адказваў ім, што ў Рымлян няма звычаю выдаваць якога-небудзь чалавека на згубу, перш чым абвінавачаны будзе мець скаржнікаў перад сабою і атрымае свабоду абараняцца ад абвінавачаньня. Калі ж яны прыйшлі сюды, дык, бяз усякага адкладу, на другі дзень, сеў я на суднае месца і загадаў прывесьці таго чалавека. Абступіўшы яго, скаржнікі не назвалі ніводнай віны ягонай, якое я чакаў; але яны мелі пэўныя спрэчкі зь ім пра іхняе богашанаваньне і пра нейкага мёртвага Ісуса, пра Якога Павал сьцьвярджаў, што Ён жывы.

Дзеі 25:13–19

Чытаньне Евангельля на 22 траўня/ 4 чэрвеня 2009 л.Б.

Паводле сьвятога евангеліста Яна чытаньне, пач. 55

Кажа Госпад вучням Сваім: І ў той дзень вы не папытаецеся ў Мяне ні пра што. Праўду, праўду кажу вам: чаго ні папросіце ў Айца ў імя Маё, дасьць вам. Дагэтуль вы нічога не прасілі ў імя Маё; прасеце і атрымаеце, каб радасьць ваша была поўная. Дагэтуль Я гаварыў вам прытчамі; але настае часіна, калі ня буду гаварыць вам прытчамі, а проста абвяшчу вам пра Айца. У той дзень будзеце прасіць у імя Маё, і не кажу вам, што Я буду прасіць Айца за вас; бо Сам Айцец любіць вас, бо вы палюбілі Мяне і ўверавалі, што Я зыйшоў ад Бога. Я зыйшоў ад Айца і прыйшоў у сьвет; і зноў пакідаю сьвет і іду да Айца. Вучні Ягоныя сказалі Яму: вось цяпер Ты проста гаворыш і прытчы ня кажаш ніякай; цяпер бачым, што Ты ведаеш усё і ня маеш патрэбы, каб нехта пытаўся ў Цябе; таму веруем, што Ты ад Бога зыйшоў. Ісус адказваў ім: цяпер веруеце? вось, настае гадзіна, і настала ўжо, што вы расьсеецеся кожны ў свой бок і Мяне пакінеце аднаго; але Я не адзін, бо Айцец Мой са Мною. Гэта сказаў Я вам, каб вы мелі ад Мяне мір. У сьвеце зазнаеце скруху; але суцешцеся: Я перамог сьвет.

Яна (16:23-33)

ПАМЯЦЬ ДРУГОГА СУСЬВЕТНАГА САБОРУ

ПАМЯЦЬ ДРУГОГА СУСЬВЕТНАГА САБОРУ

Другі Сусьветны Сабор адбыўся ў 381 году і дазьвяршыў перамогу Праваслаўя, здабытую ў 325 году на Першым Сусьветным Саборы.

У цяжкія гады, прайшоўшыя пасьля прыняцьця Нікейскага Сымбаля веры, арыянская ерась дала новыя расткі. Македоній, пад выглядам змаганьня зь ерасьсю савеліян, вычыўшых аб зьліцьці выявы Айца і Сына, стаў ужываць слова “падобасутны” аб стаўленьні Сына да Айца. Гэтая фармулёўка была небясьпечная яшчэ і тым, што Македоній выстаўляў сябе як барацьбіта зь арыянамі, якія ужывалі тэрмін “падобны Айцу”. Акрамя гэтага, македаніяне - паўарыяне, схіляўшыеся ў залежнасьці ад становішча і выгады то да Праваслаўя, то да арыянства, ганілі і Сьвятога Духа, сцвярджаючы, што Ён не мае адзінства зь Айцом і Сынам. Другі ерэтык - Аецы увёў паняцьце “іншасутны” і казаў, што Айцец гэта цалкам іншая існасьць, чым Сын. Яго вучань Яўномій вучыў аб герархічнай падпарадкаванасьці Сына Айцу і Сьвятога Духа Сыну. Усіх, хто прыходзіў да яго, ён перахрэшчываў у “сьмерць Хрыста”, адпрэчваючы Хрост у Імя Айца, і Сына і Сьвятога Духа, што запавядаў Сам Выратавальнік.

Трэцяя ерась нарадзілася з вучэньня Валента і Урсакія на Арымонскам Саборы. Яны спрабавалі абдурыць праваслаўных япіскапаў, абвясьціўшы, што Сын Божы ад Бога і падобны Богу Айцу, а не ёсьць тварэньне, як вучаць арыяне. Але пад той падставай, што слова “істота” не знаходзіцца ў Сьвятым Пісаньні, ерэтыкі прапаноўвалі не ужываць тэрмін “адзінасутны”, па стаўленьні Сына да Айца. Акрамя гэтых трох асноўных ерасяў, было шмат і іншых ілжэвучэньняў. Ерэтык Апалінарый казаў: “Цела Выратавальніка, узятая з Неба зь улоньня Айца, не мела чалавечай душы і розуму; адсутнасьць душы папаўняла Слова Боскае; Боскасьць заставалася мёртвай у працягу трох дзён”.

Для абвінавачаньня ересіярхаў, сьвяты цар Хвядос Вялікі (379 - 395) склікаў у Канстанцінопалі Сусьветны Сабор, на якім прысутнічала 150 япіскапаў. На разгляд сьвятых айцоў было прапанавана зацверджанае на Рымскім саборы спавяданьне веры, якое сьвяты папа Дамас даслаў япіскапу Анціахийскаму Паўліну. Прачытаўшы скрутак, сьвятыя айцы, адпрэчваючы ілжэвучэньне Македонія, аднадушна зацвердзілі апостальскае вучэньне, што Дух Сьвяты ёсьць не службовая істота, але Госпад Жыватворчы, ад Айца сыходзячы, са Айцом і Сынам роўна шануемы і услаўляемы. Для аспрэчаньня іншых ерасяў: яўнаміянаў, арыян і паўарыян, сьвятыя айцы пацвердзілі Нікейскі Сымбаль Праваслаўнай веры.

У Сымбале, прынятым I Сусьветным Саборам, не гаварылася аб Боскай годнасьці Сьвятога Духа, бо духазмагарнай ерасі тады не было. Таму сьвятыя айцы II Сусьветнага Сабора дадалі да Нікейскага Сымбаля 8, 9, 10, 11,і 12 чальцы, г. з. канчаткова сфармулявалі і зацьвердзілі Нікеа-Царагародзкі Сымбаль веры, спавядаемы і цяпер усёй Праваслаўнай Царквой.

Другі Сусьветны Сабор акрамя таго усталяваў формы царкоўнага суду, вызначыў прымаць у зносіны праз Таямніцу Мірапамазаньня раскаяўшыхся ерэтыкоў, што хрысьціліся ў Імя Сьвятой Тройцы, а прыняўшых хрост аднаразовым апусканьнем у ваду прымаць як язычнікаў.

ЗВЫШГОДНЫ ЯН ЗЯДАЗНІСКІ І ЯГО 12 ВУЧНЯЎ

ЗВЫШГОДНЫ ЯН ЗЯДАЗНІСКІ І ЯГО 12 ВУЧНЯЎ: АВІЎ, ЯПІСКАП НЯКРЭСКІ, АНТОНІ МАРТКОБСКІ, ДАВЫД ГАРЭДЖЫЙСКІ, ЗЯНОН ІКАЛТСКІ, ФАДЭЙ СЦЯПАНЦМІНДСКІ, МІХАЛ УЛУМІЙСКІ, ПІР БРЭТСКІ, СТЭФАН ХІРСКІ, ШЫА МГВІМСКІ.

Звышгодны Ян Зядазніскі і яго 12 вучняў: Авіў, япіскап Някрэскі, Антоні Марткобскі, Давыд Гарэджыйскі, Зянон Ікалтскі, Фадэй Сцяпанцміндскі, Міхал Улумійскі, Пір Брэтскі, Стэфан Хірскі, Шыа Мгвімскі - сьвятыя сірыйскія (кападокійскія) падзьвіжнікі, заснавальнікі грузінскага манаства, прыйшоўшыя ў Грузію з Кападакіі ў сярэдзіне VI стагодзьдзя. Трынаццаць сьвятых кападакійскіх айцоў верагодна былі грузінамі, атрымаўшымі духоўную адукацыю ў знакамітай Лаўры сьвятога Сімеона Слупніка і ў іншых манастырах Сірыі і Месапатаміі, з мэтай вярнуцца на радзіму і садзейнічаць яе хрысьціянскай асьвеце.

Сьвяты Ян Зядазьнійскі, кіраўнік гэтых падзьвіжнікаў, атрымаў духоўную адукацыю ў Антыёхіі. Аб месцы яго нараджэньня і аб бацьках зьвестак не захавалася. У маладыя гады ён прыняў манаства і аддаўся адасобленаму аскетычнаму жыцьцю, прыдбаўшы пасьля дзіўную пакорнасьць, пакора і падарунак цудатворцы. Слава аб духоўных подзьвігах прыцягнула да яго мноства вучняў, з ліку якіх сьвяты Ян Зядазьнійскій абраў па жэрабі 12 чалавек і, выконваючы наказ Божай Маці, адправіўся зь імі ў Грузію. Па дарозе яны атрымалі дабраслаўленьне ад сьвятога Сімеона Слупніка Малодшага (+ 596), а ў Мцхеце, старажытнай сталіцы Грузіі, пяройдучы "нямокрымі нагамі" раку Куру, былі радасна сустрэтыя народам, царом Парсманам (542 - 557) і Каталікосам-Архіяпіскапам Яўлавіям (552 - 560). Летапісцы апавядаюць, што сьвятыя кападокійскія айцы зьвярнуліся да сустракаўшых іх на грузінскай мове, а увойдучы ў саборны храм Сьвеціцхавелі і паклаўшыся ніцма перад Жыватворчым Слупом, славілі і дзякавалі Бога. Па блаславеньні Каталікоса Яўлавія сьвяты Ян разам з вучнямі пасяліўся на гора Зядазені (адгэтуль найменьне сьвятога Яна - Зядазьнійскій), дзе некалі было паганская капішча і узвышаўся ідал. Падзьвіжнікі жылі ў буданах, сілкаваліся травой і карэньнямі, увесь час знаходзячыся ў малітве і духоўных разважаньнях. Да іх прыходзіла мноства хворых, атрымоўвалых вылячэньня па іх малітоўнаму звароту да Госпада. Пасьля абраньня сьвятых Авіва і Іса япіскапамі, сьвятому Яну зьявілася ў сне Боская Маці і загадала яму паслаць сваіх вучняў па розных месцах Грузіі для пропаведзі Слова Боскага і пастырскага навучаньня. Выслухаўшы навучаньні сьвятога Яна, адны вучні адправіліся ў Кахецію (Зянон, а пасьля - Стэфан), іншыя ў Карталінію (Пірр, Міхал, Фадэй і Ісідар).

Усе яны... “вучылі народ, навучалі яго ў веры, зьнішчалі цямрэчу забабон і нішчылі пакінутыя ў горных цясьнінах ахвярнікі ідалаў і капішча, замест чаго узводзілі сьвяты крыж і сьвятыя храмы, умацоўваючы у народзе грамадзянскасьць...”

Разаслаўшы сваіх вучняў, сьвяты Ян Зядазьнійскій пакінуў пры сабе дыякана Ільлю і паглыбіўся ў малітоўныя подзьвігі.

Сьвятой Ян здолеў процістаяць падкопам злых духаў, якіх выгнаў Імем Хрыста з меж Мцхету. Па малітве сьвятога Яна на горы Задэн забруілася крыніца гаючай вады. Атрымаўшы адкрыцьцё аб сваёй сьмерці, звышгодны Ян заклікаў да сабе вучняў - сьвятога дыякана Ільлю і сьвятога Фадэя Сьцяпанцміндзкага, якім адпісваў пахаваць яго ў цеснай пячоры на горы, на месцы яго подзьвігаў. Прычасьціўшыся Сьвятых Таямніц, звышгодны Ян убачыў адчыненае неба і ваярства бесьцялесных Сіл Нябесных са мноствам сьвятых. У духоўным захапленьні ён аддаў сваю праведную душу Госпаду. Скон сьвятога Яна адбыўся паміж 557 і 560 гадамі, пры Каталікосе Макарыі (553 - 569). Вучні яго, пазабыўшы завяшчаньне вялебнага, у суправаджэньні шматлікага сьвятарства перанесьлі цела сьвятога ў манастыр у падножжа гары Задэн і паклалі яго ў адмысловым склепе.

Але зямля вакол завагалася і скалынаньні яе не спыняліся датуль, пакуль цела сьвятога Яна не было пакладзена ў пячоры на вяршыні гары, як адпісваў вялебны. У Х стагодзьдзі пры Каталікосе - Архіяпіскапе Клімэньце (908 - 923) на паўднёвым боку гэтай пячоры была пабудавана царква ў гонар Яна Хрысьціцеля так што сьвятыя мошчы Яна Зядазьнійскага апынуліся ў яе прыбудове, каля ахвярніка. Яны былі услаўленыя шматлікімі знакамі міласьці Гасподняй.

СЬВЯТЫЯ МУЧАНІКІ ЯЎТРОПІ, КЛЯОНІК І ВАСІЛІСК

СЬВЯТЫЯ МУЧАНІКІ ЯЎТРОПІ, КЛЯОНІК І ВАСІЛІСК.

Сьвятыя мучанікі Яўтропі, Кляонік і Васіліск папакутавалі ў горадзе Амасыі Панційскай (Малая Азія) каля 308 гаду.

Браты Яўтропі і Кляоніик і пляменьнік сьвятога вялікамучаніка Хвядора Цярона Васіліск былі сябрамі. Пасьля пакутніцкага скону сьвятога Хвядора яны знаходзіліся ў зьняволеньні і сваёй пропаведзьдзю прывялі да хрысьціянскай веры шматлікіх язычнікаў, сядзеўшых зь імі ў вязьніцы.

Калі катаваўшы сьвятога Хвядора Публі ганебна загінуў, здзіўлены Боскім гневам, кіраўніком Амасыі Панційскай быў прызначаны Аскліпіядот, не які саступаў у жорсткасьці свайму папярэдніку. Пазнаўшы, што сябры мучаніка Хвядора Цірона усё яшчэ знаходзяцца ў вязьніцы, кіраўнік загадаў прывесьці іх да сабе. Перад новым кіраўніком сьвятыя Яўтропі, Кляонік і Васіліск гэтак жа цвёрда паспавядалі веру ў Хрыста. Яны былі бязьлітасна зьбітыя, так што целы іх ператварыліся ў суцэльную рану. Падчас катаваньняў сьвятой Яўтропі гучна маліўся Выратавальніку: “Падай, Госпадзі, нам цярпеньня дасканалага ў ранах гэтых дзеля вянка мучаніцкага, і прыйдзі на дапамогу да нас, як да слугі Твайго Хвядора прыйшоў праўдзіва”. У адказ на маленьне сьвятога мучанікам зьявіўся Сам Госпад зь Анёламі і зь імі сьвяты вялікамучанік Хвядор Цірон, які сказаў ім: ”Гэта на дапамогу вам Выратавальнік прыйдзе, ды абазнаныя будзеце аб вечным жыцьц”.

Ваяры і шматлікія з стаяўшых паблізу людзей таксама здолелі бачыць Выратавальніка. Яны сталі прасіць Аскліпіядота спыніць катаваньні. Убачыўшы, што народ хвалюецца і гатовы паверыць у Праўдзівага Бога, кіраўнік загадаў адвесьці мучанікаў. Потым кіраўнік запрасіў сьвятога Яўтропія да сабе на абед і прапанаваў яму публічна прынесьці ахвяры паганскім багам, а ў душы заставацца хрысьціянінам.

Але Яўтропі адпрэчыў гэтую прапанову. На наступны дзень мучанікаў прывялі ў паганскі храм, каб сілком прымусіць іх прынесьці ахвяры. Тады Яўтропі стаў прасіць Выратавальніка: “Госпадзі, перабывай з намі, а усё паганскае вар'яцтва вынішчы. Падай, ды на месцы гэтым хрысьціяне Бяскроўныя Ахвяры прынясуць Табе, Праўдзіваму Богу”. Толькі прагучала апошняе слова малітвы, як пачалося землятрус, сталі бурыцца сьцены храма, а зь імі разьбілася і малюнак багіні Артэміды. Усё кінуліся з храма, каб не загінуць сярод развалін. Сярод шуму землятрусу раздаўся звыш голас: “Малітва ваша пачутая, і на гэтым месцы будзе храм для малітвы хрысьціян”.

Калі скончылася землятрус, ледзь вызваліўшыся ад страху кіраўнік Аскліпіяодот загадаў укапаць у зямлю высокія драўляныя калы, прывязаць да іх мучанікаў і паліваць кіпячай смалой. Сьвятыя сталі маліцца Богу, а Яўтропі выклікнуў, зьвяртаючыся да катаў: “Ды зьверне Госпад справу вашу супраць вас!” І смала стала абцякаць целы мучанікаў, як вада мармур, і абпальваць катаў. Бачыўшыя гэта былі ахоплены жахам, а кіраўнік у разьлютаванасьці загадаў драць целы сьвятых жалезнымі крукамі і уражаць іх раны гарчыцай, зьмяшанай з сольлю і воцатам. Сьвятыя і гэтыя пакуты перанесьлі з дзіўнай цьвёрдасьцю.

Апошнюю ноч перад пакараньнем сьмерцю мучанікі правялі ў малітве, і зноў Госпад зьявіўся ім і умацоўваў іх.

Раніцай 3 сакавіка сьвятыя Яўтропі і Кляонік былі укрыжаваныя, а Васіліск пакінуты ў зьняволеньні.

22 траўня ў горадзе Каманах пакаралі сьмерцю сьвятога Васіліска. Яго абезгаловілі, а цела кінулі ў раку. Аднак хрысьціяне знайшлі яго рэшткі і пахавалі іх на узараным полі. Пазьней у Каманах была узьведзеная царква ў імя сьвятога Васіліска.

МУЧАНІК ЯН-УЛАДЗІМIР, КНЯЗЬ СЭРБСКІ

МУЧАНІК ЯН-УЛАДЗІМIР, КНЯЗЬ СЭРБСКІ

Сьвяты мучанік ян-Уладзімір, князь Сэрбскі, нарадзіўся ў Х стагодзьдзі. З дзяцінства ён выхоўваўся ў набожнасьці, а памужнеўшы, мудра кіраваў сваімі валадарствамі Ілірыяй і Далмаціяй, захоўваючы ў чысьціні сьвятую веру. Верны князь быў жанаты на Касцы, дочкі Баўгарскага цара Самуіла. Закліканы пад падставай перамоў да баўгарскага цара Яну-Уладзіслаў, быў ім здрадніцкі забіты 22 траўня 1015 гады каля уваходу ў храм. Набожная жонка сьвятога князя, Касара, зачынілася ў пабудаваным яе мужам храме, дзе і памёрла, да канца жыцьця не пакідаючы царквы. Мошчы сьвятога князя знаходзяцца каля Эльбасані.

Трапар Яну-Уладзіміру, кн. Сэрбскаму

Крыж, што прыйшоў да цябе з Нябёсаў, сьветла прапаведаваў, / асьвячаючы народ праўдзіва, Уладзімір слаўны, / пралітай крыві тваёй баграніцамі упрыгожыўся, / зрабіўся годным шанаваньня нятленнага, / прадстоячы Тройцы, / таму зь адвагай маліся, / каб выратавацца нам.

Сёньня памянаем:

Сёньня памянаем наступных сьвятых і падзеі:

Сёньня 22 траўня / 4 чэрвеня 2009 л. Б.

Чацьвер 7 тыдня пасьля сьв. Пасхі.
На гэты дзень, з нядзелі 25 траўня пераносіцца паліялейная служба Адшуканьню Галавы сьв. Яна Папярэдніка.