ЯК ПЕРААДОЛЕЦЬ ЦАРКОЎНЫ РАСКОЛ?

падрыхтавала Ірына Штагрін (Радыё Свабода)

Адмысловая дэлегацыя Канстантынопальскага Патрыярхату знаходзіцца ў Кіеве. Мэта візыту – сустрэцца з прадстаўнікамі ўсіх украінскіх праваслаўных Цэркваў і “дэталёва вывучыць царкоўнае становішча ва Ўкраіне”. Сьвяцейшы Сынод Сусьветнага Патрыярхату надаслаў сваіх прадстаўнікоў у адказ на зварот япіскапаў Украінскай Аўтакефальнай Праваслаўнай Царквы з просьбай далучыць гэтую непрызнаную ўкраінскую аўтакефалію да Сусьветнага Патрыярхату на правах аўтаноміі. Украінская Аўтакефальная Праваслаўная Царква, найменшая з трох украінскіх праваслаўных Цэркваў, выявіла ініцыятыву і зьвярнулася зь лістом да Сусьветнага Патрыярха Варфаламея І: архірэі ЎАПЦ папрасілі дабраслаўленьня Патрыярха на ўваходжаньне сваёй Царквы да складу Сусьветнага Патрыярхату на правах аўтаноміі. Рашэньня аб гэтым ухвалілі на Архірэйскім саборы гэтае Царквы пад старшынствам яе Кіраўніка мітрапаліта Мяфодзія.

Прэс-сакратар УАПЦ пратаярэй Яўген Заплетнюк выказаў спадзяваньне, што дэлегацыя Сусьветнага Патрыярхату дапаможа “адшукаць хуткае і якаснае вырашэньне таго няпростага становішча, у якім знаходзіцца ўкраінскае праваслаўе”.

“Мы не можам далей знаходзіцца ў кананічнае ізаляцыі. Мы разумеем. Наколькі ненармальным ёсьць гэтае становішча, і спадзяемся, што Сусьветная Патрыярхія дапаможа нам вылечыць тыя раны, якія ёсьць ва Ўкраінскае Царкве,” – распавёў Радыё Свабода пратаярэй Яўген Заплетнюк.

УПЦ (МП) і ЎПЦ КП: перамовы – гэта добра, але…

Украінская Праваслаўная Царква, што ў еднасьці зь Маскоўскім Патрыярхатам, таксама падзяляе хваляваньне расколам праваслаўя і вітае візыт дэлегацыі з Канстантынопаля.

Але прэс-сакратар Кіраўніка ЎПЦ (МП) айцец Рыгор Каваленка заўважыў: “Канстантынопальскі Патрыярх добра разумее, што вырашэньне пытаньня еднасьці ўкраінскага праваслаўя не мусіць парушыць еднасьці ўсяго праваслаўя. Перамовы – гэта добра. Разам з тым, мы застаёмся на пазыцыі, што любое рашэньне адносна Ўкраіны не можа ўхваляцца аднаасобна Сусьветным Патрыярхатам без пагадненьня з Расейскай Праваслаўнай Царквой”.

У Кіеўскім Патрыярхаце таксама вітаюць намаганьні Канстантынопаля для “уладкаваньня царкоўнага міру ў нашае краіне”. Аднак там нагадваюць, што “дэлегацыі Сусьветнага Патрыярхату ўжо неаднаразова наведвалі Ўкраіну таксама, як і дэлегацыі ўкраінскіх Цэркваў езьдзілі ў Канстантынопаль, і пакуль гэта ні да чаго не прывяло”.

Выразна выказаўся прэс-сакратар УПЦ Кіеўскага Патрыярхату япіскап Еўстрацій Зара, які так пракамэнтаваў ініцыятыву ЎАПЦ: “Калі мова ідзе аб тым, што нейкая частка ўкраінскае Царквы ўвойдзе да складу Канстантынопальскага Патрыярхату на нявызначаны тэрмін, то пакуль такі шлях не вядзе да аб’яднаньня праваслаўнае Царквы ва Ўкраіне”.

Прад прыездам дэлегацыі Сусьветнага Патрыярхату ў Кіеў становішча істотна зьмянілася. Упершыню за ўвесь час расколу ва ўкраінскім праваслаўі 2 кастрычніка ў Кіева–Пячорскае Лаўры сустрэліся прадстаўнікі працоўных групаў Украінскіх Праваслаўных Цэркваў Кіеўскага і Маскоўскага Патрыярхатаў і дамовіліся аб умовах вядзеньня дыялёгу “зь мэтай пераадоленьня існуючага царкоўнага падзелу”.

Да гэтага моманту ЎПЦ (МП) не вяла ніводнага дыялёгу з Кіеўскім Патрыярхатам. Але 9 верасьня Сьвяцейшы Сынод УПЦ (МП) пад старшынствам мітрапаліта Ўладзіміра (Сабодана) вырашыў яго распачаць. Неўзабаве 14 верасьня сваю працоўную групу падрыхтоўкі стварыў і Сынод УПЦ КП.

Паседжаньне працоўных групаў Маскоўскага і Кіеўскага Патрыярхатаў выпрацавала агульны пратакол, у якім, між іншым, адзначана: “Дыялёг мусіць зьдзяйсьняцца ў духу міру і паразуменьня. Бакі мусяць прагнуць вырашаць мірным шляхам усе канфлікты, якія вынікаюць. У часе агульных пасяджэньняў у матар’ялах і дакумэнтах, які датычацца падрыхтоўкі да дыялёгу і самога дыялёгу, ужываць назвы і тытулы так, як яны прыняты ў кожным з бакоў. Гэтая практыка, аднак, не азначае вызнаньне гэтых назваў і тытулаў”.

Бакі дамовіліся парытэтна па чарзе рыхтаваць і праводзіць далейшыя сустрэчы.

У такім становішчы, лічаць экспэрты, украінскае праваслаўе можа атрымаць ад візыту дэлегацыі Сусьветнай Патрыярхіі штуршок для выхаду “з глухога кута расколу” і зьменшыць уплыў Расейскае Праваслаўнае Царквы.

Канстантынопаль можа даць альтэрнатыўную лінію для аб’яднаньня

Рэлігіязнаўца Андрэй Юраш указвае на тое, што выяўленае Канстантынопалем жаданьне актыўна ўплываць на долю ўкраінскага праваслаўя дае магчымасьць адшукаць лінію аб’яднаньня, альтэрнатыву да таго, “што адбывалася да сёньня ў пляне аб’яднаньня і што традыцыйна зьвязвалася зь Маскоўскім Патрыярхатам – ці непасрэдна зь цэнтрам у Маскве, ці зь УПЦ (МП)”.

“Фактычна сваёй прысутнасьцю Канстантынопальскі Патрыярхат прымушае ўкраінскія Царквы да рэзультатыўнага дыялёгу і ўскосна паслабляе ўплыў РПЦ”, – лічыць Андрэй Юраш.

Хоць, дадае ён, Канстантынопаль “заўсёды азіраўся на Масквы”. “Таму на гэтым этапе ні партнёрская мадэль, якую прапануе Кіеўскі Патрыярхат, ні мадэль поўнага кананічнага падпарадкаваньня, якую прапануе Аўтакефальная Царква, не могуць быць рэалізаваная”, – лічыць ён.

Асобныя перавагі атрымала ЎАПЦ, якая да гэтага мела найслабейшыя пазыцыі. “Сваім зваротам УАПЦ атрымала вельмі вялікі шанс пераўтварыцца зь найслабейшага на абсалютна бачнага іграка перамоўнага працэсу”, – заўважае навуковец.

(Кіеў–Прага)
http://uaoc.net/?p=3036

АДБЫЛАСЯ СУСТРЭЧА ПАМІЖ ГЕРАРХАМІ ЎАПЦ І ПАТРЫЯРШАЕ ДЭЛЕГАЦЫЯЙ СУСЬВЕТНАГА ПАТРЫЯРХАТУ

4 кастрычніка 2009 г. у Кіеве ў памяшканьні патрыярхіі ЎАПЦ адбылася сустрэча герархаў УАПЦ зь дэлегацыяй Сусьветнага Патрыярхату. З боку ЎАПЦ у сустрэчы бралі ўдзел: Кіраўнік УАПЦ Сьвяцейшы Мітрапаліт Мяфодзій (Кудракоў), Прысьвяты Андрэй (Абрамчук), мітрапаліт Галіцкі, кіруючы Івана-Франкоўскае япархіяй УАПЦ. Прысьвяты Ян (Модзалеўскі), архіяпіскап Уманскі, Старшыня Багаслоўска-кананічнае камісіі ЎАПЦ. У склад Патрыяршай дэлегацыі Сусьветнага Патрыярхату ўвайшлі: іх Еміненцыя Мітрапаліт Гальльскій Эмануіл (Адамкіс), старшыня прадстаўніцтва Праваслаўнае Царквы пры ЭС (Старшыня дэлегацыі); генэральны сакратар Сьвяцейшага Сыноду Сусьветнае Патрыярхіі архімандрыт Елпідорф ( Ламбрыянідзіс); пратаярэй Васіль Папафанасіў (перакладчык)

Патрыяршая дэлегацыя прыбыла ва Ўкраіну па запрашэньню Прэзыдэнта Ўкраіны В. Юшчанка зь мэтай больш дэталёвага вывучэньня царкоўнага становішча ва Ўкраіне. У ходзе размовы з гэрархамі ЎАПЦ было абгаворана царкоўнае становішча ў нашае краіне і бачаньне япіскапатам УАПЦ шляхоў пераадоленьня царкоўнага падзелу. Кіраўнік УАПЦ Сьвяцейшы Мітрапаліт Мяфодзій у чарговы раз падкрэсьліў, што на дадзеным этапе герархі ЎАПЦ адным з галоўных прыярытэтаў сваёй дзейнасьці лічаць выхад з штучнай кананічнае ізаляцыі, у якой апынулася Царква пасьля самаабвяшчэньня аўтакефаліі.

“Мы зь надзвычайнай павагай ставімся да Сусьветнага Патрыярха, — заявіў Сьвяцейшы Мітрапаліт Мяфодзій, — і зь вялікай надзеяй чакаем таго дня, калі ён раскрые свае бацькоўскія абдымкі для нашае Царквы. Уваходжаньне ў супрычасьце зь Сусьветным Патрыярхам – сёньня гэта адзін з галоўных прыярытэтаў для нашае Царквы, і мы будзем пасьлядоўна рухацца да гэтай мэты”. Адначасна Кіраўнік УАПЦ выказаў жаль з прываду таго факту, што кіраўніцтва ЎПЦ КП да сёньня не гатовае ахвяраваць уласнымі інтарэсамі дзеля еднасьці Царквы і працягвае адстойваць пазіцыю ізаляванага царкоўнага разьвіцьця.

У сваю чаргу Патрыяршая дэлегацыя адзначыла, што вітае намаганьні ЎАПЦ выйсьці з кананічнае крызы і нармалізаваць свой кананічны статус, а таксама праінфармавала Сьвяцейшага Мітрапаліта Мяфодзія аб сучасным стане міжправаслаўных адносін, у прыватнасьці, аб ходзе падрыхтоўкі да Сьвятога і Вялікага Сабору Праваслаўнай Царквы. Як паведаміў Старшыня Патрыяршае дэлегацыі Іх Эміненцыя Мітрапаліт Эмануіл, на пачатаку сьнежня ў Канстантынопалі адбудзецца чарговае паседжаньне Сьвяцейшага Сыноду Сусьветнага Патрыярхату, на якім будзе выслухана справаздача дэлегацыі.

Важнае значэньне для царкоўнага становішча ва Ўкраіне мае і іншая знакавая царкоўная падзея, якая адбудзецца ў гэтым жа месяцы ў цэнтры Сусьветнага Патрыярхату ў Шамбезе (Швейцарыя). У сярэдзіне сьнежня тут адбудзецца паседжаньне Міжправаслаўнае камісіі, якая мусіць зьдзейсьніць падрыхтоўку да Ўсеправаслаўнае Нарады з пытаньня наданьня аўтакефаліі, аўтаноміі і парадку дыптыхаў. Як лічаць экспэрты, разгляд гэтага пытаньня спрыяе і канчатковаму вырашэньню ўкраінскае царкоўнае праблемы.

У канцы сустрэчы Сьвяцейшы Мітрапаліт Мяфодзій ад імя ЎАПЦ падзякаваў Патрыяршай дэлегацыі за разуменьне царкоўнага становішча ва Ўкраіне і запэўніў гасьцей, што ўваходжаньне ЎАПЦ да складу Сусьветнага Патрыярхату будзе гістарычнай падзеяй у жыцьці Ўкраінскай Праваслаўнай Царквы і значна паўплывае на хуткасьць аб’яднаўчых працэсаў ва Ўкраінскім Праваслаўі.

Прэс-служба УАПЦ

http://uaoc.net/?p=3033