Сьвятамучанік Астасі у часы імпэратара Траяна (98 - 117), ганіцеля хрысьціян, быў япіскапам горада Дзірахія (Македонія). Аднойчы сьвяты убачыў сон, прадказваючы яму блізкія пакуты і сьмерць за Хрыста. Сваім клірыкам ён загадаў схавацца, а сам быў узяты і жорстка зьбіты алавянымі дубцамі і валовымі жыламі. Сьвяты Астісій не зрокся ад Хрыста. Апэцкаўшы яго цела мёдам, каб павялічыць пакуты ад укусаў шэршняў і мух, яго укрыжавалі. Цела сьвятамучаніка з гонарам пахавана хрысьціянамі.
Thursday, June 18, 2009
МУЧАНІК КАНКОРДЗІЙ
Сьвяты мучанік Канкордзій, сын прэсьвітэра Гардзіяна, быў выхаваны ў набожнасьці і веры Хрыстовай, таму япіскап рымскі Пій паставіў яго ва іпадыякана. Разам зь айцом сьвятой Канкордзій нёс подзьвігі паста і малітвы, раздаваў шчодрую міласьціну жывучым у нястачы. З дазволу айца ён пасяліўся непадалёк ад Рыму ў свайго сваяка Яўціхія і пачаў праводзіць дні ў малітве і добрых справах. Слава аб яго набожным жыцьці дайшла да начальніка Тускай вобласьці Тарквата. Заклікаўшы сьвятога, ён пераконваў яго зрачыся Хрыста, абяцаючы зрабіць жрацом паганскіх богаў, а сьвяты Канкордзій пераконваў Тарквата навярнуцца да праўдзівага Бога - Ісуса Хрыста. Мучаніка білі і кінулі ў вязьніцу. Сьвяты япіскап Анфім, сябар Тарквата, упрасіў адпусьціць да яго вязьня. Сьвяты Канкордзій пражыў у яго доўгі час і быў высьвечаны ў прэсьвітэра. Калі Таркват зноў заклікаў сьвятога і спытаў яго, што ён думае аб сваім жыцьці, сьвяты адказаў, што жыцьцё для яго - Хрыстос. Яго прывязалі да ганебнага слупа, а затым кінулі ў вязьніцу, прыкаваўшы за шыю і рукі да сьцяны. Праз тры дня Таркват паслаў у вязьніцу збраяносцаў, загадаўшы перадаць мучаніку, што калі ён не прынясе ахвяру багам, то будзе адданы сьмерці. Сьвяты вымавіў: “Слава Табе, Госпад Ісус Хрыстос”, плюнуў на прынесенага ваярамі ідала Зеўса і сам схіліў галаву пад меч. Ягоны мучаніцкі подзьвіг адбыўся каля 175 году. Мошчы ў Італіі, недалёка ад горада Спалета.
МУЧАНІКІ ФРАНТАСІ, СЕВЯРЫН, СЕВЯРЫЯН І СІЛАН.
Сьвятыя мучанікі Франтасі, Севярын, Северыян і Сілан папакутавалі за Хрыста пры імпэратары Клаўдзію (41 - 54). Яны былі пасланыя прапаведаваць Слова Божа ў паўднёвую Галію (цяпер Францыя) япіскапам Пэтрагарыйскім Франтонам. Кіраўнік - язычнік Сквірыдан схапіў іх і прымушаў зрачыся Хрыста. Але мучанікі цвёрда вызнавалі сваю веру, кажучы, што ў іх адно жаданьне - жыць або памерці за Хрыста. Угневаны Сквірыдан загадаў вывесьці сьвятых за горад, прыцвічыць да слупоў і усадзіць ім у галовы цвікі, накшталт цярновых вянкоў. Пасьля гэтага яны былі абезгалоўленыя.
Па адданьні, сьвятыя мучанікі сілай Боскай ажылі, узялі ў рукі свае галовы і дайшлі да царквы Богамаці, дзе маліўся паслаўшы іх на пропаведзь сьвяты япіскап Франтон. Склаўшы галовы да ног япіскапа, яны адышлі да Бога.
СЬВЯЦІЦЕЛЬ МІТРАФАН, ПАТРЫЯРХ КАНСТАНЦІНОПАЛЬСКІ
Сьвяціцель Мітрафан, Патрыярх Канстанцінопальскі, быў сучасьнікам сьвятога Канстанціна Вялікага (306 - 337). Айцец яго, Дамяцей, быў родным братам рымскага імпэратара Проба (276 - 282). Зразумеўшы памылковасьць паганскай рэлігіі, Дамяцей паверыў у Хрыста. Падчас жорсткіх перасьледаў хрысьціян у Рыме сьвятой Даметні з двума сваімі сынамі, Пробам і Мітрафанам, зышоў у Візантыю, дзе стаў навучацца закону Госпада ў япіскапа Ціта (242 - 272), чалавека сьвятога жыцьця. Бачачы палымянае жаданьне Дамяцея папрацаваць для Госпада, япіскап Ціт пасьвяціў яго ў прэсьвітэра. Пасьля сьмерці Ціта на япіскапскі пасад быў узьведзены Дамяцей (272 - 303), а затым - яго сыны, Проб (303 - 315) і ў 316 годзе - сьвяты Мітрафан.
Прыбыўшы аднойчы ў Візантыю, імпэратар Канстанцін Вялікі быў захоплены прыгажосьцю і зручным разьмяшчэньнем горада. Убачыўшы сьвятасьць жыцьця і мудрасьць сьвятога Мітрафана, імпэратар узяў яго з сабой у Рым. Неўзабаве Канстанцін Вялікі перанёс сталіцу з Рыму ў Візантыю і перавёў туды сьвяціцеля Мітрафана. У 325 году для асуджэньня ерасі Арыя ў Нікеі сабраўся I Сусьветны Сабор. Канстанцін Вялікі выклапатаў у сьвятых айцоў Сабору для сьвяціцеля Мітрафана тытул Патрыярха. Такім чынам, сьвяціцель стаў першым Патрыярхам Канстанцінопальскім. Сам сьвяціцель Мітрафан, глыбокі старац, не мог прысутнічаць на Саборы, а паслаў замест сябе хоряпіскапа (вікарыя) Аляксандра. Пасьля Сабору імпэратар разам зь айцамі Сабора наведаў хворага Патрыярха. Па просьбе імпэратара сьвяціцель паказаў сабе годнага пераемніка - япіскапа Аляксандра, прадказаўшы, што пасьля Аляксандра на патрыяршы пасад будзе узьведзены Павел (у то час чытальнік), а Патрыярху Александрыйскаму Аляксандру прадказаў, што яго пераемнікам будзе архідыякан Апанас.
Сьвяціцель Мітрафан мірна адышоў да Бога ў 326 годзе, у веку 117 гадоў. Мошчы яго ў Канстанцінопалі, у храме, узьведзеным у яго памяць.
ЗВЫШГОДНЫ ЗОСІМА, ЯПІСКАП ВАВІЛЁНСКІ
Звышгодны Зосіма, япіскап Бабілёнск, нарадзіўся ў Кілікіі (Малая Азія). Яшчэ ў юнацкасьці пакінуў сьвет і пасяліўся на Сінайскай гары, затым перайшоў у больш адасобленае месца, у Лівію. Аднойчы ён сустрэў старца падзьвіжніка, які прадказаў яму япіскапства ў Бабілён. Калі Зосіма вярнуўся на Сінай, ігумен паслаў яго з даручэньнем у Александрыю. Александрыйскі Патрыярх паставіў яго япіскапам у Бабілён дзе ён да глыбокай старасьці мудра кіраваў паствай. Адчуваючы набліжэньне сьмерці, вярнуўся на Сінай і тамака мірна адышоў да Бога (у VI ст.).
4 / 17 чэрвеня 2009 л.Б. сьвяткуем памяць:
Сьвяціцеля Мітрафана, Патрыярха Канстанцінопальскага;
Мучанікаў, Франтасія, Севярына, Севярыяна і Сілана;
Мучаніка Канкордзія;
Сьвятамучаніка Астасія Дзірахійскага;
Звышгоднага Зосімы, япіскапа Вавілёнскага.
Tuesday, June 16, 2009
Чытаньні дня:
Чытаньне Апостальскае на 3 / 16 чэрвеня 2009 л. Б.
Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 86
Браты, Плата працаўніку залічваецца не зь мілаты, а з абавязку; а таму, хто не працуе, а верыць у Таго, Хто апраўдвае бязбожнага, вера ягоная залічваецца ў праведнасьць. Так і Давід называе шчасным чалавека, якому Бог залічвае праведнасьць незалежна ад дзеяў: “дабрашчасныя, каму беззаконьні дараваныя і чые грахі пакрытыя; дабрашчасны той чалавек, якому Гасподзь не залічыць грэху”. Дабрашчаснасьць гэтая датычыцца абразаньня, ці неабразаньня? Мы кажам, што Абрагаму вера залічылася ў праведнасьць. Калі залічылася? пасьля абразаньня ці да абразаньня? Не пасьля абразаньня, а да абразаньня. І знак абразаньня ён атрымаў, як пячатку праведнасьці празь веру, якую меў у неабразаньні, так што ён стаўся бацькам усіх веруючых у неабразаньні, каб і ім залічылася праведнасьць, і бацькам абрэзаных, ня толькі тых, што прынялі абразаньне, але і тых, што ходзяць па сьлядах веры бацькі нашага Абрагама, якую меў ён у неабразаньні.
Рым 4:4–12
Чытаньне Евангельля на 3 / 16 чэрвеня 2009 л.Б.
Кажа Госпад: Асьцерагайцеся ілжывых прарокаў, якія прыходзяць да вас у авечай адзежы, а ўсярэдзіне - ваўкі драпежныя; па іхніх пладах пазнаеце іх. Ці ж зьбіраюць зь цярноўніку вінаград, альбо зь дзядоўніку смоквы? Так усякае добрае дрэва родзіць і плады добрыя, а благое дрэва родзіць і плады благія: ня можа добрае дрэва радзіць благія плады, ні дрэва благое радзіць плады добрыя. Усякае дрэва, якое ня родзіць плоду добрага, сьсякаюць і кідаюць у вагонь. Дык вось, па пладах іхніх пазнаеце іх. Ня кожны, хто кажа Мне: “Госпадзе! Госпадзе!” увойдзе ў Царства Нябеснае, а той, хто выконвае волю Айца Майго, Які ёсьць у нябёсах.
Мц (7:15-21)
СЬВАТАМУЧАНІК ЛУКІЯН БЭЛЬГІЙСКІ
Сьвятамучанік Лукіян жыл у Рыме, у паганстве насіў імя Лукій. Апосталам Пятроманам быў асьвечаны сьвятлом Хрыстовай веры і прыняў Хрост. Пасьля сьмерці апостала сьвятой Лукіян прапаведаваў Евангельле ў Італіі. У то час у Рым прыйшоў сьвяты Дзіянісій Арэапагіт, вучань апостала Паўла. Па просьбе сьвятога Клімэнта, папы Рымскага (памяць 25 лістапада), ён даў згоду адправіцца на пропаведзь Евангельлі ў заходнія краіны і стаў падбіраць сабе спадарожнікаў і памагатых. Сьвяты Клімэнт, пасьвяціўшы сьвятога Лукіяна ў япіскапа, накіраваў яго, а таксама сьвятых Маркеліна і Сатурніна, прэсьвітэра Максіяна і дыякана Іуліяна са сьвятым Дзіянісіем.
З Італіі сьвятыя прапаведнікі прыплылі ў Галію. Сьвяты Маркелін з спадарожнікамі пайшоў у Іспанію, сьвяты Сатурнін - у Галію, а сьвяты Дзіянісій з рэштай людзей - у межы Парыскія. Адтуль сьвяты Лукіян з Максіанам і Іўліянам адправіліся ў Бэльгію.
Пропаведзь сьвятога Лукіяна была вельмі пасьпяховай. Моцным дабрадатным словам і прыкладам свайго жыцьця ён навярнуў у хрысьціянства вялікую колькасьць язычнікаў. Сьвяты Лукіян быў строгім падзьвіжнікам, за увесь дзень сілкаваўся толькі кавалкам хлеба і вадой. У звароце быў рахманы, заўсёды радасны і сьветлы тварам. Неўзабаве амаль усё насельніцтва Бэльгіі навярнулася да веры ў Хрыста. У то час рымскі імпэратар Даміцыян (81 - 96) пачаў другое (пасьля Нэрона, 54 - 68) ганеньне на хрысьціян і выдаў указ, загадаўшы аддаваць пакутам і пакараньню сьмерцю усіх, хто адмовіцца прынесьці ахвяры паганскім багам.
Для выкананьня указу ў Бэльгію былі пасланыя трое саноўнікаў. Госпад адкрыў сьвятому Лукіяну аб надыходзячым яму подзьвігу. Сабраўшы паству, ён пераконваў яе не страшыцца пагроз, пакут і сьмерці, а затым узьнёс падзяку Богу, які падараваў яму магчымасьць далучыцца да хору сьвятых мучанікаў. Пасьля малітвы сьвятой Лукіян з прэсьвітэрам Максіянам і дыяканам Іўліянам выдаліўся на вяршыню гары, дзе працягваў павучаць суправоджываючых яго.
Тут сьвятых нагналі ваяры імпэратара і прывялі на суд. Сьвятым Максіяну і Іўліяну было прапанавана зрачыся ад Хрыста і прынесьці ахвяру ідалам, але яны абодва з цьвёрдасьцю адмовіліся і былі абезгалоўленыя.
Затым судзьдзя стаў дапытваць сьвятога Лукіяна, вінавацячы яго ў чараўніцтве і непадпарадкаваньні імпэратару і сэнату. Сьвяты адказваў, што ён не чараўнік, а слуга Праўдзівага Бога, Госпада Ісуса Хрыста, і адмовіўся прынесьці ахвяру ідалам, створаным чалавечымі рукамі.
Сьвяты быў падвергнуты жорсткаму хвастаньню, падчас якога толькі паўтараў: "Ніколі не перастану сэрцам, вераю і вуснамі хваліць Хрыста, Сына Божага". Сьвяты мучанік быў абезгалоўлены. Над яго целам зазьзяла Нябеснае сьвятло, і быў чутны голас Выратавальніка, заклікаючага доблеснага мучаніка ў Нябеснае Царства для атрыманьня мучаніцкага вянку. Сілаю Божай сьвяты устаў, узяў сваю адсечаную галаву, перайшоў праз раку і, дайдучы да абранага ім для пахаваньня месца, узьлёг на зямлю і з мірам спачыў. Пры выглядзе гэтага найвялікшага цуду каля 500 язычнікаў навярнуліся да Хрыста. Пасьля над магілай мучаніка Лукіяна была узьведзеная царква, у якую перанесьлі рэшткі і сьвятых мучанікаў Максіяна і Іўліяна.
МУЧАНІКІ ЛУКІЛІЯН, ЮНАКІ КЛАЎДЗІЙ, ІПАЦІЙ, ПАВАЛ І ДЗІЯНІСІЯ І ПАЎЛА ДЗЕВА
Лукіліян быў паганскім жрацом пры рымскім імпэратару Аўрэліяне (270 - 275). У старасьці ён пераканаўся ў памылковасьці паганскай рэлігіі, усёй душой зьвярнуўся да веры ў Хрыста Выратавальніка і хрысьціўся.
Пад уплывам яго пропаведзі шматлікія язычнікі сталі навяртацца да хрысьціянства. Тады жыды за распаўсюджваньне веры ў укрыжаванага імі Хрыста данесьлі на Лукіліяна кіраўніку горада Нікамідзіі Сільвану. Той стаў прымушаць старца вярнуцца да ідаласлужэньня. За адмова сьвятому Лукіліяну зьнішчылі сківіцы, білі палкамі і павесілі уніз галявой, а затым кінулі ў вязьніцу, дзе ён сустрэў чатырох хлопцаў-спавяданьнікаў Хрыстовых - Клаўдзія, Іпація, Паўла і Дзіянісія. Сьвяты Лукіліян пераконваў іх цьвёрда стаяць за веру, не баяцца пакут і сьмерці. Праз некаторы час усе яны былі прыведзеныя на суд і кінутыя ў распаленую печ, але раптам праліўшыся дождж згасіў полымя, і сьвятыя мучанікі засталіся цэлыя. Кіраўнік прысудзіў, іх да пакараньня сьмерцю, адправіўшы для выкананьня прысуду ў Візантыю. Сьвятыя юнакі былі усечаныя мячом, а сьвяты мучанік Лукіліян шматлікімі цьвікамі прыцьвічан да крыжа.
Сьведкай подзьвігу сьвятых мучанікаў была сьвятая дзева Паўла, якая прысьвяціла сябе служэньню мучанікам за веру ў Хрыста. Яна дастаўляла ежу вязьням-хрысьціянам, абмывала іх раны, прыносіла лекі і хавала целы мучанікаў. Пасьля сьмерці сьвятога Лукіліяна і чатырох юнакоў яна вярнулася ў Нікамідзію і працягвала сваё сьвятое служэньне. Сьвятая дзева была схопленая і кінутая ў печ, аднак сілаю Божай засталася цэлая. Тады яе адправілі ў Візантыю, дзе сьвятая мучаніца была усечаная мячом.
Сёньня сьвяткуем памяць:
Monday, June 15, 2009
ХТО ЁСЬЦЬ “УСЕ СЬВЯТЫЯ”? АБ КАЛЕНДАРЫ І СЬВЯТЫХ
Сёньняшняя нядзеля, браты, першая нядзеля пасьля Зялёных сьвятаў, называецца “Нядзеля Ўсіх Сьвятых”; яна ўсталявана на ўслаўленьне тых ад стагодзьдзя памёршых, што сваім зямным жыцьцём так дагадзілі Богу, што душы іх на тым сьвеце перайшлі да радасьцяў царства нябеснага – што здабылі такую ласку ў Бога, што сваімі малітвамі і для нас выпрошваюць Божай міласэрнасьці. Хто ж такія ёсьць гэтыя сьвятыя? Толькі нешматлікіх зь іх Царква занатавала ў сваіх сьвятцах (календарах), а менавіта тых, што былі найбольш вядомыя Царкве сваёй працай на яе карысьць, альбо зьвярталі на сябе вялікую ўвагу подзьвігамі ўласнага самаўдасканаленьня альбо любоў да Хрыста прад ўсімі засьведчылі сваімі мукамі за Яго. Сьвяткаваньне гэтых сьвятых раскладзена Царквой у царкоўных календарах праз увесь год па іх імёнам. Але, як я казаў, імёны тых сьвятых, што зьмешчаны ў календарах, гэта толькі невялікая частка таго незьлічонага сабору сьвятых, імёны якіх вядомы толькі Богу.
Гэта ёсьць ўсе тыя, што аб іх чыталася сёньня Евангельля. Гэта тыя, хто сьмела вызнаваў Хрыста прад людзьмі і каго Хрыстос за гэта вызнаў прад Айцом сваім Нябесным. Гэта тыя, хто любіў Хрыста больш чым бацьку і маці, больш чым сына і дачку, і за гэта зрабіўся годным царства Хрыстовага. Гэта тыя, хто ўзяў крыж свой і пайшоў у сьлед за Хрыстом. Гэтая тыя, аб кім Хрыстос казаў: Хто пакіне дом, альбо братоў, альбо сёстраў, альбо бацьку, альбо маці, альбо жонку, альбо дзяцей, альбо лані дзеля імені Майго, той у сто разоў больш здабудзе і жыцьця вечнага дасягне. Гэта, з рэшты, тыя, што шчыра паслужылі меншым братам Хрыстовым – усім бедным і патрабуючым, – галодных сілкавалі, голых апраналі, вандроўнікаў прымалі, хворым, вязьням дапамагалі, што ім Хрыстос у дзень суду свайго прамовіць: “Прыйдзеце, дабраславёныя Айца Майго, прымеце ў спадчыну Царства, угатаванае вам ад стварэньня сьвету” (Мц. 25:34)
Хто ж яны ёсьць, усе гэтыя сьвятыя? Да якога чыну чалавецтва яны належны? Ці да чыну багатых, паноў, вышэйшых кіраўнікоў, ці да чыну бедных, працаўнікоў, вяскоўцаў? Цяпер, браты, да ўсяго робяць клясавы падыход і нават да сьвятых жадаюць падыйсьці з клясавай кропкі зору. Аб бязмежным саборы тых сьвятых, імёны якіх нам невядомы, мы натуральна не здольны адказаць, да якога чыну чалавецтва яны належалі, але за нас адказвае Сам Хрыстос: Апошнія тут на зямлі, будуць першымі там на небе.
Што ж датычыцца тых сьвятых, якія зьмешчаны ў календары, імёны і жыцьцё якіх нам вядомы, то ворагі Хрыстовай Царквы з пралетарскімі лёзунгамі, што шукаюць розных зачэпак, каб яе зьняславіць, ужо і яны пабачылі, што амаль усе зьмешчаныя ў календары сьвятыя прыналежалі ў сваім жыцьці да так званых пануючых клясаў – да цароў, князёў, вышэйшых духоўных кіраўнікоў і найбольш да манахаў.
На падставе гэтага назіраньня, бязвернікі робяць такі высновак, што значыцца і Царква ёсьць па сутнасьці інсьцітуцыя буржуазная, вельмі спрыяе вышэйшым клясам грамадства, калі нават каляндар сьвятых у ёй амаль увесь з вышэйшых клясаў, а з людзей пралетарскіх – работнікаў, вяскоўцаў амаль нікога няма. Гэты дакор меў бы яшчэ сваю вагу, калі б у Царкве толькі і было б сьвятых, што зьмешчаны ў календары. Але ж, як мы казалі, гэта толькі нязначная частка ўсіх сьвятых, які пакінулі аб сябе заўважаны для людзей сьлед, магчыма нават праз тое самае, што належалі да вышэйшых клясаў грамадства, што займалі вышэйшыя пасады ў Царкве.
Але вялікая большасьць сьвятых, што вядомы толькі Богу, можа менавіта і праз тое невядомы людзям, што яны паходзілі з ніжэйшых клясаў чалавецтва, былі апошнія тут на зямлі. Але гэтыя сьвятыя, невядомыя людзям, яшчэ больш, чым першыя, вядомы Богу і высокія прад Ім, бо Хрыстос казаў: Апошнія будуць першымі ў Яго царстве.
Што адносна складаньня каляндру сьвятых, то і мы згодны дапусьціць, што на ім адбілася, які і на ўсялякай чалавечай працы, і чалавечы абмежаванасьці і чалавечыя памылкі. Толькі імёны сваіх мучанікаў кожная царква больш-менш рупліва занатоўвала, а далей і таму, што над складаньнем сьвятцаў найбольш працавалі япіскапы і манахі, натуральна, што і ў сьвятцы яны ўносілі найбольш япіскапаў і манахаў. Ды і пралетарскае неба – з каго складаецца? Маркс, Энгельс, Лібхнет, Цэткін і іншыя найбольш вядомыя дзеячы з гэтага неба да пралетарыяту нават не належалі, а толькі працавалі на яго стварэньне, а нязьлічоная колькасьць звычайных пралетарыяў, можа яшчэ больш шчырых, чым іх кіраўнікі, так і заставаліся і застаюцца нікому невядомымі, толькі Богу.
Мы мусім сказаць, што на нашых праваслаўных сьвятцах адбілася яшчэ адна памылка, якая ўжо не вельмі і лічыць Царкве. Калі мы разглядаем наш сучасны праваслаўны каляндар, то бачым, што найбольш там сьвятых з грэцкай і расейскай нацыі. З іншых народаў, калі і зьмешчаны ў сьвятыя, то хіба такія, якіх ўжо аніяк нельга было абыйсьці. Разам з хростам мы і сьвятцы прынялі з Царгорада і натуральна, што ў іх зьмешчана найбольш царгародскіх цароў, патрыярхаў і наогул грэцкіх і вядомых сьвятасьцю жыцьця япіскапаў, манахаў. Калі дадаткі да грэцкіх сьвятцаў пачала рабіць Масква для ўзьвялічваньня сваёй дзяржавы, як “новага Рыму”, яна звычайна ўнесла ў сьвятцы сваіх сьвятых расійскіх. Так зь украінскага народу, апрача Пячорскіх сьвятых (хоць і яны амаль усе лічацца мясцовымі) у сьвятцы зьмешчаны толькі некалькі сьвятых, як “усерасійскіх”, і то толькі ў апошнія часы, як Зьміцер Растоўскі, Фёдар Чарнігаўскі, Іосаф Белгародскі, што выявілі сябе шчырымі прыхільнікамі Масквы.
Наша Ўкраінская Царква ўласных сьвятцаў яшчэ не мае і не магла мець, пакуль была падлеглай маскоўскае царквы. Яна тады мусіла шанаваць Пятра, Алексія, Ёну маскоўскіх, Мікіту Наўгародскага і іншых расійскіх і грэцкіх сьвятых. Зараз наша Царква ўжо аўтакефальная, але ўласных сьвятцаў яшчэ не мае і хто ведае, ці хутка будзе мець, бо іх патрэбна адшукваць у старых дакумэнтах, а іх ужо шмат згублена, зьнішчана. Для ўключэньня ў сьвятцы патрэбна (у старых цэрквах) і афіцыйнае вызнаньне пэўнымі царкоўнымі актамі, у якіх звычайна адлюстроўваецца і пэўная палітыка і пэўны фармалізм. У рыма-каталікоў для вызнаньня сьвятым над ім зьдзясьняецца сапраўдны суд х абвінаваўцам (адвакатам злога) і абаронцам. У Праваслаўнай Царкве для вызнаньня сьвятым ад яго абавязкова патрабуюцца цуды, вылячэньне хворых.
Але, браты, найбольшая радасьць нашага сёньняшняга сьвята ў тым, што мы зараз шануем і ўсіх тых сьвятых з ўсялякага народу і роду, які незаўважаныя былі людзьмі, не ўвайшлі ў іх сьвятцы, але спадобіліся вечнай славы ў Бога. Мы можам дапусьціць, што гэтых сьвятых найбольш з простага народу, з найніжэйшых яго клясаў, што апошнімі былі тут, а зрабіліся першымі ў Бога. І найбольш тых сьвятых не з сьвятарства, не з манаства, а з звычайных слуг Боскіх, што жылі звычайным, набожным жыцьцём, нічым не адрозьніваліся ад народу, як тыя дзьве замужнія жанчыны, што Бог іх паставіў як прыклад вялікаму пустэльніку Антонію, што жылі суседзямі і ні разу не пасварыліся.
Браты! Будзем верыць, што і з нашага ўкраінскага народу, калі не ў сьвятцах, то ў саборы ўсіх сьвятых ёсьць значная грамада. Наш народ заўсёды нёс на сябе такі цяжкі крыж, што здабыў сябе шмат міласьці Боскай. Хіба мала з нашага народу мусілі пакідаць сям’ю, гаспадарку, родную зямлю і цяжка пакутаваць у татарскай і турэцкай няволі за імя Хрыстова? А колькі народу з казацтва пакідалі ўсё, каб абараніць сваю веру і волю, цярпелі зьдзекі і мукі, і сьмерць прынялі ў гэтай барацьбе! А прыгон пад польскім і маскоўскім панствам, ці ня быў цяжкім крыжам для народу? І наогул, заўсёды цяжкім было жыцьцё нашага народу, а вядома, што вялікімі цяжкасьцямі дасягаецца царства нябеснае (Мц. 11:12).
Ушануем жа, барты, сёньня ўсіх нашых сьвятых, папросім у іх малітваў за нас прад пасадам міласэрнага Бога, каб Ён Спадобіў і нас здабыць тое, што ёсьць найбольш каштоўнае ў нашым жыцьці для пераходу на той сьвет – здабыць сьвятасьць. Цяпер мы слухаем слова Божа роднай мовай, больш вольныя ў сваім часе і ў сваім майне, і больш магчымасьці маем набыць хрысьціянскае сьвядомасьці, паслужыць Богу і сваім часам і маёмасьцю, і выканаць тыя запаветы, якімі Хрыстос вызначае сьвятасьць чалавека.
Браты! Ушаноўваючы сёньня нашых сьвятых мы, як хрысьціяне, мусім безумоўна ўшаноўваць у гэты дзень і ўсіх сьвятых іншых народаў і цэркваў. Бо ў палацах Айца Нябеснага сьвятыя не падзяляюцца на праваслаўных, каталікоў, лютэран ды іншых, як у нас на зямлі. Там усе сьвятыя, зь якога б народу, ці царквы яны не паходзілі, безумоўна знаходзяцца ў братэрстве і яднаньні, – сьвятло Твару Божага там зьнішчае і разганяе ўсе хмары цёмных чалавечых змаганьняў і супярэчнасьцяў. Там ужо цалкам зьяднаная Царква. А што ў Бога ёсьць сьвятыя ўсіх цэркваў, гэта справа бясспрэчная, бо сьвятасьць, як выкананьне запаветаў Хрыста, пакуты за Яго, адданасьць Яму – агульная ўсім цэрквам.
Мы нават мусім верыць, што і з іншых вераваньняў шмат ёсьць сьвятых у Бога, бо апостал Павал казаў “Наадварот жа, слава і гонар і мір кожнаму, хто робіць добрае: першаму Юдэю, потым і Эліну!” (Рым. 2:10), і гэтыя сьвятыя ў Бога безумоўна знаходзяцца ў братэрстве з сьвятымі хрысьціянаў – сьвятасьць усіх там яднае. Вось таму гэтае сьвята ў гонар усіх сьвятых на небе, хай і ўсіх, што на зямлі – усе веры і народы – схіляе да братэрства і еднасьці праз сьвятасьць жыцьця.
Мы ж, браты, у справе дасягненьня сьвятасьці найбольш памятаем словы Хрыста: “Шмат першых будуць апошнімі, а апошнія першымі”. — Амін.
Мітрапаліт Васіль Ліпкіўскі
Чытаньні дня:
Чытаньне Апостальскае на 2 / 15 чэрвеня 2009 л. Б.
Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 83
Браты, ня той Юдэй, хто такі з выгляду, і ня тое абразаньне, якое вонкавае, на плоці; а той Юдэй, хто ўнутрана такі, і тое абразаньне, якое ў сэрцы паводле Духа, а не паводле літары: яму і пахвала не ад людзей, а ад Бога. Дык вось, у чым жа перавага быць Юдэем, альбо якая карысьць ад абразаньня? Вялікая, ва ўсіх праявах, а найперш у тым, што ім даверана слова Божае. Бо што ж? калі некаторыя ня верылі, хіба ж няверства іхняе зьнішчыць вернасьць Божую? Зусім не. Бог верны, а кожны чалавек ілжывы, як напісана: “Ты праведны ў словах Тваіх і пераможаш, у судзе Тваім”. А калі нашая няпраўда выяўляе праўду Божую, дык што скажам? няўжо будзе Бог несправядлівы, калі паказвае гнеў? - кажу, па-чалавечы разважаючы. Зусім не. Бо як жа тады Богу судзіць сьвет? Бо, калі вернасьць Божая ўзвышаецца маёю нявернасьцю на славу Божую, завошта яшчэ мяне ж судзіць, як грэшніка? І ці ж не рабіць нам зло, каб выйшла на дабро, як некаторыя ўпікаюць нас і кажуць, быццам мы гэтак вучым? Справядлівы суд на такіх. Дык што ж? ці маем мы перавагу? Зусім не; бо мы ўжо даказалі, што як Юдэі, так і Эліны, усе пад грэхам, як напісана: “няма праведнага аніводнага; няма, хто разумеў бы; няма, хто Бога шукаў бы; усе зьбіліся з тропу, нягодныя сталіся ўсе: няма, хто тварыў бы дабро, няма аніводнага”. Горла іхняе - дамавіна адчыненая, лісьлівяць яны языком; атрута асьпідаў у іх на губах; вусны ў іх поўныя ліхаслоўя і горычы. Ногі ў іх борздыя на праліваньне крыві; разбурэньне і згубнасьць на іхніх дарогах; яны ня ведаюць шляхоў міру. Няма страху Божага перад вачамі ў іх”.
Рым 2:28–3:18
Чытаньне Евангельля на 12 / 15 чэрвеня 2009 л.Б.
Паводле сьвятога евангеліста Мацьвея чытаньне, пач. 19
Кажа Госпад: Дык вось, ня турбуйцеся і не кажэце: “што нам есьці?” альбо: “што піць?” альбо: “у што апрануцца?”. Бо ўсяго гэтага шукаюць язычнікі; ведае бо Айцец ваш Нябесны, што вы маеце патрэбу ва ўсім гэтым. Шукайце ж найперш Царства Божага і праведнасьці Ягонай, і гэта ўсё дадасца вам. Дык вось, ня турбуйцеся заўтрашнім днём, бо заўтрашні сам за сябе патурбуецца: досыць кожнаму дню свайго клопату. Ці ёсьць сярод вас такі чалавек, які, калі папросіць сын ягоны ў яго хлеба, камень падаў бы яму? і калі рыбы папросіць, зьмяю падаў бы яму? Дык вось, калі вы, ліхія, умееце дары добрыя даваць вашым дзецям, тым болей Айцец ваш, Які ёсьць у нябёсах, дасьць даброты тым, хто просіць у Яго.
Мц (6:31-34, 7:9-11)
Сёньня сьвяткуем памяць:
СЬВЯЦІЦЕЛЬ НІЧЫПАР СПАВЯДАЛЬНІК
Сьвяціцель Нічыпар Спавяданьнік нарадзіўся ў Канстанцінопалі ў другой палове VIII стагодзьдзя. Глыбокая вера і гатоўнасьць да подзьвігу спавядальніцтва былі закладзеныя ў ім яго бацькамі, Хведарам і Еўдакіяй. Яны далі сыну сапраўднае хрысьціянскае выхаваньне, падмацаванае прыкладам іх уласнага жыцьця. Айцец яго папакутаваў як спавяданьнік Праваслаўя ад імпэратара-іконазмагара Канстанціна Капроніма (740 - 775). Маці, падзяліла усё выпрабаваньні свайго мужа, рушыла усьлед за ім у выгнаньне, а пасьля яго сьмерці вярнулася ў Канстанцінопаль і скончыла жыцьцё ў манастве. Сьвяты Нічыпар атрымаў добрую сьвецкую адукацыю, але больш за усё вывучаў Сьвятое Пісаньне і чытаў духоўныя кнігі.
У валадараньне Льва IV (775 - 780) сьвяты Нічыпар атрымаў званьне царскага дарадцы. Знаходзячыся пры царскім двары, ён працягваў весьці строгае, дабрадзейнае жыцьцё, цьвёрда захоўваў чысьціню Праваслаўнай веры і. дбайна абараняў шанаваньне сьвятых абразаў. Пасьля сьмерці Льва IV, у валадараньне Канстанціна VI (780 - 797) і яго маці сьвятой Ірыны, у 787 году ў Нікеі быў скліканы VII Сусьветны Сабор, які зганіў іконазмагарную ерась. Глыбока ведаючы Сьвятое Пісаньне, сьвяты Нічыпар ад імя імпэратара выступіў на Саборы ў абарону Праваслаўя, чым зьдзясьніў вялікую дапамогу сьвятым айцам Сабора.
Пасьля Сабора сьвяціцель Нічыпар некалькі гадоў заставаўся пры двары, але поўная мітусьні жыцьцё усё больш і больш абцяжарвала сьвятога. Ён пакінуў службу і пасяліўся ў адзіноце, пры Басфоры, праводзячы жыцьцё ў навуковых працах, бязмоўі, пасьце і малітве. Сьвяты Нічыпар пабудаваў царкву, заснаваў манастыр і вёў строгае манаскае жыцьцё яшчэ да прыняцьця манаскага пострыгу.
У валадараньне імпэратара Нічыпара I (802 - 811), пасьля сьмерці сьвятога Патрыярха Тарасія (784 - 806), сьвяты Нічыпар быў абраны на яго месца, прыняў манаскі пострыг і сьвятарскі сан і быў узьвядзёны на патрыяршы пасад 12 красавіка 806 году, у дзень сьвятой Пасхі.
Пры імпэратары Льве V Армяніне (813 - 820), ярым прыхільніку іконазмагарнай ерасі, для Царквы ізноў пачаўся пэрыяд смут і ганеньняў. Імпэратар не мог адразу пачаць вольнае ганеньне на Праваслаўе, паколькі іконазмагарнасьць была асуджана VII Сусьветным Саборам. Сьвяты Патрыярх працягваў служыць у Вялікай царкве, адважна пераконваючы народ захоўваць Праваслаўную веру, і праводзіў пасьлядоўнае і неаслабнае змаганьне зь ерасьсю. Імпэратар пачаў выклікаць з выгнаньня япіскапаў і клірыкаў, адлучаных ад Царквы VII Сусьветным Саборам. Склаўшы зь іх ерэтычны сабор, імпэратар запатрабаваў, каб Патрыярх зьявіўся для спрэчак аб веры. Патрыярх адмовіўся разважаць аб веры зь ерэтыкамі, бо вучэньне іконазмагароў ужо было адданае анафеме VII Сусьветным Саборам. Ён усяляк імкнуўся паразуміць імпэратара і яго асяродзьдзе, бязбоязна растлумачваў народу вучэньне аб шанаваньні сьвятых абразаў, напісаў заклік да імпэратрыцы і кіраўніку горада Эўціхіану, найблізкаму да імпэратара саноўніку, далучыўшы ў канцы прароцкае слова аб хуткай згубе ерэтыкоў ад “каральнай рукі Гасподняй”. Тады ерэтычны сабор адлучыў ад Царквы сьвятога Патрыярха Нічыпара і яго папярэднікаў - дабрашчасных спачылых Патрыярхаў Тарасія і Германа. Сьвяты Нічыпар быў сасланы спачатку ў манастыр у Хрысопаль, а затым - на выспу Праканіс у Мармуровым моры. Пасьля 13 гадоў пакутаў і жабрацтва 2 чэрвеня 828 гады сьвяты Патрыярх Нічыпар памёр у выгнаньні.
13 сакавіка 847 гады нятленныя мошчы сьвятога Патрыярха Нічыпара, што праляжалі ў зямлі 19 гадоў, зь урачыстасьцю былі перанесены ў Канстанцінопаль у саборную царкву Сьвятой Сафіі.
Сьвяціцель Нічыпар быў выбітным царкоўным дзеячам свайго часу, “упрыгожваньнем стагодзьдзя і катэдры” і, шмат паслужыў Царкве, пакінуў шырокую духоўную спадчыну - шматлікія працы гістарычнага, дагматычнага і кананічнага зьместу.
Sunday, June 14, 2009
Сьвяціцель Феафан Затворнік.
Сьвятая Царква усякі дзень сьвяткуе памяць сьвятых. Але былі дагаджальнікі Божы, невядомыя, не паказаныя Царквой, то, каб не пакінуць і іх без ушаноўваньня, сьв. Царква усталявала дзень, у які услаўляе усіх ад стагодзьдзя дагадзіўшых Богу, каб не засталося нікога не услаўленага ёй. Дзеяць жа гэта адразу пасьля спасланьня Сьвятога Духа узаконіла яна таму, што усё сьвятыя рабіліся і робяцца сьвятымі дабрынёй Сьвятога Духа: дабрыня Сьвятога Духа прыносіць пакаяньне і прабачэньне грахоў, яна ж уводзіць у змаганьне з запалам і жаданьнямі цела і вянчае гэты подзьвіг чысьцінёю і набожнасьцю. І такім чынам зьяўляецца новае стварэньне, прыдатнае для новага неба і новай зямлі. Давайце ж і мы пакрочым усьлед сьвятых Божых. Як гэта рабіць - вучыць сёньняшняе Евангельле: яно патрабуе сьмелага спавяданьня веры ў Госпада, пераважнай любові да Яго, узьняцьця крыжа самаадданасьці і сардэчнага ад усяго адхіленьня. Пакладзем жа пачатак па гэтым указаньням.
МУЧАНІКІ ІЎСЬЦІН, ХАРЫТОН, ЭЎЕЛПІСТ, ЯРАКС, ПЯЁН, ВАЛЕРЫЯН, ІЎСТ І МУЧАНІЦА ХАРЫТА
Сьвятыя мучанікі Іўсьцін, Эўелпіст, Яракс, Пяён, Валярыян, Іўст і пакутніца Харыта папакутавалі адначасова са сьвятым Іўсьцінам Філосафам, у 166 годзе. Яны былі прыведзеныя ў Рым і кінуты ў вязьніцу. Перад судом кіраўніка горада Русьціка сьвятыя адважна спавядалі сваю веру ў Хрыста. Русьцік спытаў сьвятога Іўсьціна, ці сапраўды ён думае, што пасьля перанесеных пакут узыдзе на неба і атрымае узнагароду ад Бога. Сьвяты Іўсьцін адказаў, што не толькі думае, але дакладна ведае і упэўнены ў гэтым.
Кіраўнік горада прапанаваў усім хрысьціянам-вязьням прынесьці ахвяру паганскім багам, але атрымаў адмову і вынес сьмяротны прысуд. Сьвятыя былі абезгалоўленыя.
Трапар мучаніку Іўсьціну Філёзафу і пацярпеўшым зь ім, тон 4
Мучанікі Твае, Госпадзі, / у пакутах сваіх вянцы прынялі нятленныя ад Цябе, Бога нашага: / бо мелі крэпасьць Тваю, / катаў перамаглі, / разбурылі і злога нямоглую дзёрзкасьць. / Іх малітвамі, Божа, / выратуй душы нашы.
Кандак мучаніку Іўсьціну Філёзафу, тон 2
Прамудрасьцю Боскай тваіх слоў, Іўсьцін, / Царква Божа ўся ўпрыгожылася, / сьветласьцю жыцьця сусьвет асьвячае, / праз праліцьцё крыві вянец прыняўшы / і зь Анёламі прадстоячы Хрысту, / малі няспынна аб выратаваньні ўсіх наш.
МУЧАНІК ІЎСЬЦІН ФІЛЁЗАФ
Сьвяты мучанік Іўсьцін Філёзаф нарадзіўся ў Сыхеме - старажытным горадзе Самарыі. Бацькі Іўсьціна, грэкі, былі язычнікамі. Сьвяты з дзяцінства адрозьніваўся глыбокім розумам, любоўю да навук і гарачым імкненьнем да спазнаньня Ісьціны. Ён у дасканаласьці вывучыў розныя кірункі грэцкай філязофіі: стоікаў, пэрыпацецікаў, піфагарэйцаў, платонікаў - і пераканаўся, што ні адно з гэтых паганскіх вучэньняў не адчыняе шляхі да спазнаньня Праўдзівага Бога.
Аднойчы, шпацыруючы ў адасобленым месцы за горадам і разважаючы аб тым, дзе шукаць шлях да спазнаньня Ісьціны, ён сустрэў старца, які ў працяглай гутарцы расчыніў Іўсьціну сутнасьць хрысьціянскага вучэньня і параіў шукаць вырашэньня усіх пытаньняў жыцьця ў кнігах Сьвятога Пісаньня. “Але першым чынам - прамовіў старац, - маліся рупліва Богу, каб Ён адкрыў табе дзьверы Сьвятла. Ісьціну ніхто не можа спасьцігнуць, калі не дасьць яму разуменьня Сам Бог, Адчыняючы яе кожнаму, хто шукае Яго з малітваю і любоўю”.
На 30-м годзе жыцьця Іўсьцін прыняў сьвяты Хрост (паміж 133 і 137 гадамі). З таго часу свае здольнасьці і шырокія філязофскія спазнаньні сьвятой Іўсьцін прысьвяціў пропаведзі Евангельлі сярод язычнікаў. Ён пачаткаў вандраваць па Рымскай імпэрыі, усюды сеючы насеньне выратавальнай веры. “Хто можа узьвяшчаць Ісьціну і не ўзьвяшчае, той будзе асуджаны Богам”, - пісаў ён.
Іўсьцін адкрыў вучылішча, дзе прапаведаваў хрысьціянскую філязофію. Сьвяты Іўсьцін пасьлядоўна адстойваў праўдзівасьць і выратавальнасьць хрысьціянскага вучэньня, пераканаўча аспрэчваючы і паганскія мудрасьці (як, напрыклад, у спрэчцы з філёзафам-кінікам Крыскентам), і ерэтычныя скрыўленьні хрысьціянства (у прыватнасьці, ён выступаў супраць вучэньні Маркіёна-гностыка).
Каля 155 году, калі імпэратар Антанін Пій (138 - 161) адкрыў ганеньне на хрысьціян, сьвяты Іўсьцін асабіста падаў яму “Апалёгію” у абарону невінавата асуджаных на пакараньне сьмерцю хрысьціян - Пталямея і Лукія, імя трэцяга засталося невядомым. У “Апалёгіі” ён даказваў памылковасьць пакладзеных на хрысьціян абвінавачваньняў “ад імя несправядліва ненавідных і гнаных хрысьціян”. “Апалёгія” аказала гэтакае дабратворнае узьдзеяньне на імпэратара, што ён спыніў ганеньне. З рашэньнем імпэратара сьвятой Іўсьцін адправіўся ў Азію, дзе асабліва моцна перасьледавалі хрысьціян, і сам распаўсюджваў радасную вестку аб імпэратарскім указе па навакольных гарадах і краінах.
У Эфэсе адбыўся дыспут сьвятога Іўсьціна з рабінам Трыфанам. Праваслаўны філёзаф на аснове старазапаветных прароцкіх пісаньняў даказваў ісьціну хрысьціянскага веравучэньня. Гэтая спрэчка выкладзеная сьвятым Іўсьцінам у кнізе “Гутарка з Трыфанам-жыдавінам”.
Другая “Апалёгія” сьвятога Іўсьціна была зьвернута да рымскага сената. Напісаная яна была ў 161 годзе, неўзабаве пасьля уступа на пасад Марка Аўрэлія (161 - 180).
Вяртаючыся ў Італію, сьвяты Іўсьцін, падобна Апосталам, усюды прапаведаваў Евангельле і сваім Боганатхнённым словам шматлікіх навярнуў да хрысьціянскай веры. Калі сьвяты прыйшоў у Рым, маючы зайздрасьць да яго Крыскент, якога Іўсьцін заўсёды перамагаў у спрэчках, узьвёў на яго шмат ілжывых абвінавачваньняў перад рымскім судом. Сьвяты Іўсьцін быў узяты пад варту, падвергнуты катаваньням і прыняў пакутніцкую сьмерць (+ 166).
Акрамя згаданых твораў, сьвятому мучаніку Іўсьціну Філёзафу прыналежыць яшчэ шэраг казаньняў “Зацемкі аб душы”, “Абвінавачаньні супраць элінаў”, “Прамова супраць элінаў”. Сьвяты Ян Дамаскін захаваў значную частку не дайшоўшай да нас кнігі сьвятога Іўсьціна “Аб уваскрэсеньні”. Царкоўны гісторык Яўсевій сьведчыць, што сьвятым Іўсьцінам былі напісаныя кнігі “Сьпявак”, “Абвінавачаньне усіх былых ерасяў” і “Супраць Маркіёна”.
Мошчы сьвятога Іўсьціна Філосафа спачываюць ў Рыме. У Кіеўскай (беларуска-украінскай) Царкве памяць мучаніка асабліва услаўляецца ў храмах на яго імя.
ЗВЫШГОДНЫ АГАПІТ КІЕВА-ПЯЧОРСКІ
Звышгодны Агапіт Кіева-Пячорскі быў манахам Кіева-Пячорскай лаўры, вылечыў хворых травой, якой і сілкаваўся – за гэта яго клікалі лекарам. Так, ён вылечыў аднаго прырэчнага на сьмерць, якому далі выпіць атруту, і шмат іншых сьмяротна хворых. І зайздросьцілі яму ілжывыя лекары іншаслаўныя ды падманам далі выпіць вялебнаму манаху сьмяротную атруту. Але выпіў яе звышгодны без шкоды здароўю ўласнаму. Бо Госпад ведае як выратоўваць ад злой сьмерці дабрачэсных: “... і калі што сьмяротнае вып’юць, не зашкодзіць ім; ускладуць рукі на хворых, і яны будуць здаровыя.” (Мк. 16, 18)
Калі захварэў князь Уладзімір Усеваладавіч (Манамах), у часе свайго чарнігаўскага княжаньня, паслалі прасіць пячорскага ігумена Іаана, каб апошні адпусьціў звышгоднага Агапіта да князя. Але звышгодны Агапіт адмовіўся, прамаўляючы: “Калі я пайду да князя, тады мушу ісьці да ўсіх. Да ня будзе таго, каб я дзеля славы людскай з брамы манастыра выйшаў, у якім прад Богам прысягаўся заставацца да апошняга подыху.” Княскі пасланец пачаў прасіць звышгоднага даць травы дзеля лекаваньня князя. Калі князь пакаштаваў прысланай манахам травы, ён адразу вылечыўся. Адразу паехаў ён у Кіеў, каб пабачыць і ўзнагародзіць свайго выратавальніка. Але звышгодны Агапіт мовіў: “Усё, чым валодаў ты, зрабілася непатрэбным табе, калі паміраў ты і нічога не здольны быў забраць з сабой. Цяпер жа раздай усё тым, хто патрабуе, таму што дзеля гэтага і пазбавіў цябе Госпад ад сьмерці. Я б нічога сам не дасягнуў. І не задумаў мяне не паслухацца, каб зноў не пазнаць злога.” І ўзяўшы прынесенае золата, вынес усё з кельлі і кінуў, а сам схаваўся. Князь быў вымушаны аддаць прынесеныя дары ігумену ды распавесьці словы вялебнага манаха. І ўсе зразумелі – ёсьць Агапіт слугой Боскім. Ды ніколі не сьмелі выявіць няпослух словам звышгоднага манаха-лекара.
У той жа час жыў у Кіеве адзін армянін, які называў сябе лекарам і заўпэўніваў, што можа прадказаць дзень сьмерці хворага. Прад сваёй цялеснай сьмерцю, звышгодны Агапіт вылечыў аднаго хворага, прыгаворанага армянінам. Калі ж захварэў сам вялебны ойча Агапіт, прыйшоў да яго армянін і сказаў: “Ты памрэш праз тры дні, альбо я прыму пострыг у гэтым манастыры.” Звышгодны з вераю адказваў яму: “Вось якое твае лекарскае мастацтва: размаўляць аб сьмерці, замест таго каб дапамагаць хворым. Калі гэта ў тваёй уладзе, дай мне жыцьцё, замест таго каб прадракаць сьмерць праз тры дні! Госпад паведаў мне, што я праз тры месяцы пайду да Яго!”. У гэты час унесьлі хворага. Звышгодны з малітвай даў яму пакаштаваць траву і хворы зрабіўся цалкам здаровым. Пасьля гэтага Агапіт зьвярнуўся да армяніна і сказаў: “Паглядзі і скажы, што гэта за трава.” Паглядзеў армянін і адказаў: “Яна не з нашых траваў, а зь Александрыі”. І, пасьмяяўшыся зь ягонага невуцтва, адказаў армяніну звышгодны лекар Агапіт: “Як жа ты пасьмеў, ерэтык армянскі, увайсьці і апаганіць маю кельлю і трымаць маю грэшную руку? Выйдзі ад мяне, іншаверны і нячысты.” І армянін, засароміўшыся выйшаў. А звышгодны Агапіт, пражыўшы яшчэ тры месяцы, з малітвай адышоў да Госпада.
Пасьля сьмерці звышгоднага манаха-лекара Агапіта, прышоў армянін у манастыр і кажа ігумену: “Ад гэтага дня прыму я манаскія абетніцы, адмаўляюся ад армянскае веры, праваслаўна веру ў Госпада Ісуса Хрыста. Бо явіўся мне звышгодны Агапіт і мовіў: “Абяцаў ты прыняць манаскі вобраз і, калі абяцанку парушыш, загінеш целам і душой загінеш.” І ўвераваў я, бо калі б гэты Звышгодны пажадаў яшчэ доўга жыць тут, то Госпад не забраў бы яго з гэтага сьвету. Калі ж і прыняў яго Госпад, даў яму жыцьця вечнае. Веру, што ён яшчэ мог жыць з намі, але пайшоў ад нас зь уласнай волі – Нябеснага Ўладара жадаючы. Як раней я думаў, што не вытрымаць яму тры дні, то ён дадаў сябе тры месяцы. А кілі б я мовіў “тры месяцы”, то і тры гады пражыў бы ён. Але калі і памёр ён тут, то асяліўся ў нябёсах, дзе трывае жыцьцё вечнае і там жывы ён”. І прыняў армянін пострыг у Пячорскім манастыры Кіеўскім і тут ў добрай славе свае жыцьця скончыў.
Пасьля цялеснай сьмерці, звышгодны Агапіт быў пахованы ў пячорах Кіева-Пячорскай лаўры. Ад ХІ ст. да сёньня згублены лік хворых, што вылечыўся па малітве да сьвятога і ад датыканьня да ягоных сьвятых мошчаў. Таксама сьвяты Агапіт лічыцца патронам беларускіх і ўкраінскіх праваслаўных мэдыкаў.
Сёньня сьвяткуем памяць:
ЗВЫШГОДНАГА АГАПІТА КІЕВА-ПЯЧОРСКАГА
Мучаніка Іўсьціна Філёзафа;
Мучанікаў Іўсьціна, Харытона, Эўелпіста, Яракса, Пяёна, Валерыяна, Іўста і мучаніцы Харыты
Saturday, June 13, 2009
“Па веры вашай хай будзе вам…” (Мц.9:29)
Л'юбыя браты і сёстры! Усясьвяты, усямудры і усямагутны Ўладар Неба і Зямлі ёсьць творцам Сусьвету. Бясспрэчная ісьціна ёсьць тое, што нечалавечымі рукамі, а Боскай воляй створаны сусьвет, – а які ж гэта сусьвет прыгожы! Каб пабачыць усю прыгажосьць гэтага сьвету, трэба ранкам да сьвітанку выйсьці на нейкую высокую гару і паглядзець навокал сябе. Што за прыгажосьць! Вон там, у даліне, шырокія нівы хвалююцца збожжам, а палі ўпрыгожаны зелянінай і палявымі кветкамі; а там, вось – вось пад лесам, паміж пагоркамі, срэбнай стужкай уецца рэчка і імчыць кудысь далёка – далёка, а плынь буркуе, няйначай прамаўляе ранішнюю малітву…
Дрэва на ўзьлеску стаяць ціха і бязмоўна, узьняўшы ў гару свае галіны, няйначай аддаючы падзяку Госпаду – іх Творцы… А над шырокімі нівамі, квітнеючымі садамі і зялёнымі лясамі – другі сьвет прыгажосьці і Божай хвалі: салодкі водар шыкоўных кветак, шум хвалюючых палёў, шчэбет вясёлых птушак і жужэньне працавітых пчол. І ўсё гэта зьліваецца ў адну магутную сымфонію, гімн хвалы і падзякі Усямагутнаму Творцы Сусьвету.
А яшчэ вышэй – трэці сьвет прыгажосьці Боскай славы: прыгожае блакітнае неба, што шырокім паўшар’ем зачыняе гарызонт. Гэта ёсьць усьміхаючыся ласкавае неба, якім вандруе яскравае сонца, крыніца сьвятла і цяпла – радасьць жыцьця і слава Боскай ўсямагутнасьці. Гэта тое таямнічае неба, што вечаровай парой зазьзяе мільёнамі мігатлівых зорак, што няйначай шэпчуць трымцячымі вуснамі няспынную хвалу Госпаду… Гэта – сьвет вечнай прыгажосьці і сьвет вечнай загадкі. Паглядзіш на гэта зоркавае неба і падумаеш, што кожная зорка – гэта магутнае сонца з сваім месяцам і плянетамі…
А падобных сонцаў – мільёны, і працяг іх шляхоў бясконцы, а адлегласьць да іх вылічаецца мільёнамі і мільярдамі міль, і іх рух вылечаны да сэкунды… Цябе ахінае такое кола думак, напаткае цябе нейкі невядомы жах; жах, што сам схіляе твае калені, узносіць твае рукі да неба і проста прымушае цябе вызнаць у пакоры і набожнасьці: “Сьвяты, сьвяты, сьвяты ёсьць, Госпад сіл нябесных! Твой сьвет – сьвет вечнай прыгажосьці і вечнай таямніцы!” Паглядзіш на неба – узгадаеш словы нашай прыгожай песьні: “Гляну на неба і думаю думу: Чаму я не сокал, чаму не лятаю? Чаму мне, Божа, Ты крылаў не даў? Я б зямлю пакінуў і ў неба ўзьляцеў…”
Сусьвет Боскі – гэта вечная сьвятыня, якую пабудаваў Сам Бог Сіл Нябесных. Гэта – прыгожая сьвятыня, у якой не вядома што больш захоплівае: ці ўсямагутнасьць і мудрасьць Творцы, ці дабрыня і любоў Яго… Бо ўсё гэта Бог стварыў для ўжываньня чалавеку. Сусьвет – гэта адчыненая кніга Сьвятога Пісьма, кніга, поўная прыгожых вобразаў і глыбокай навукі. Гэта – той сусьвет, у якім мы жывем, усё гэта назіраем уласнымі вачамі, і душа наша напаўняецца радасьцю і ўдзячнасьцю Госпаду за тое, што мы маем магчымасьць на ўсё гэта з асалодай глядзець…. На жаль, ёсьць у сусьвеце тысячы людзей, што ня здольны гэтай прыгажосьці бачыць, бо сьляпыя…
З Сьвятога Евангельля, запісаным Сьвятым евангелістам Мацьвеям, мы даведаліся аб двух сьляпых, якіх вылечыў Ісус, адчыніўшы ім вочы. Пры гэтым запытаў іх Ісус: “Ці верыце, што Я магу гэта зрабіць?” Яны адказалі: “Так, Госпадзі!” Тады Хрыстос датыкнуўся да іх вачэй, і адчыніліся ім вочы на сьвет Божы! Бо людзі, што не здольны бачыць прыгажосьць Божага сусьвету, сапраўды няшчасны. Міласэрны Ісус Хрыстос вылечваў такіх няшчасных, адчыняў ім вочы. Але што мы бачым вакол сябе?
Бачым, што ёсьць людзі, якія хваляцца сваімі здаровымі вачамі. Але чамусьці не бачаць Бога ў гэтым прыгожым сусьвеце. Але ж менавіта Бог стварыў усю гэтую прыгажосьць і ёй кіруе, бо Ён сапраўдны Цар Сусьвету і Ўладар душаў нашых. Шмат ёсьць сьляпых паміж нашым пакутным народам, што маюць вочы, але не жадаюць бачыць прыгажосьць Боскага сусьвету і адмаўляюць Бога, Творцу гэтай прыгажосьці. Гэта – няшчасныя бязвернікі – атэісты, што жылі больш сямідзесяці гадоў пад атэістычным рэжымнай камандай, якая ўбівала бязвер’е ў галовы няшчасных нашых зьняволеных братоў. Казалі яны: “У нас няма Бога, мы прагналі Яго за межы нашага царства”. О, гэта было царства злога, у якім загінула ў той час больш дваццаці мільёнаў нашых братоў і сёстраў, у тым ліку тысячы япіскапаў, сьвятароў, манахаў, дыяканаў і верных, якім спрабавалі вырваць з душы веру ў Бога.
Але тым злым духам гэта не ўдалося, бо гэта “імпэрыя зла” пала, а народу нашаму адчыніліся вочы, людзі павяртаюцца да Бога і Яго сьвятой праўды. Наш шматпакутны народ выратоўвае свае душы, вяртаючыся да сваёй роднай, ні ад каго незалежнай, а толькі ад Бога, нашай Царквы – бацькоў і прабацькоў. Адчыняюцца новыя Царквы, аднаўляюцца Царквы, забраныя нашымі ворагамі, народ робіцца відушчым і ажывае! Заклікаю вас усіх: наведвайце нашы сьвятыя Храмы Божы, прыступайце да Сьвятых Таямніц – Споведзі і Сьвятога Прычасьця; прамываем нашы хворыя вочы, ачышчаем свае душы. Няхай ласка Божа – гэта раса нябесная – прамые нашы хворыя вочы і душы і зробіць іх здаровымі.
Божа дабрыня вылечыць наш прытуплёны слых і дасьць нам дар сардэчную мову – шчырага пакаяньня і павароту да Роднага дому – да Айца Нябеснага.
Любыя, Кожны чалавек вучыцца з досьведу жыцьця. Ужо маленькія дзеці вучацца чытаць, пісаць, лічыць, вучацца гісторыі ўласнага народу. Зараз яны маюць магчымасьць пачуць з вуснаў сваіх настаўнікаў сапраўдную гісторыю Ўкраіны, а не такую, як прад тым вывучалі ў школах бязвернікі. І не толькі дзеці, увесь наш народ, зрабіўшыся відушчым целам і духам, цяпер вучыцца пазнаваць сваю гісторыю, рэлігію, нашы спрадвечныя звычаі й абрады.
І дзяцей, і дарослых трэба навучаць рэлігіі, бо яна ўказвае мэту нашага жыцьця: пазнаньня, любові, шанаваньня Бога, служэньне Богу і народу ўкраінскаму і наша ўдасканаленьне. Рэлігія вучыць аб нашым будучым жыцьці, аб неўміручасьці і вечным шчасьці.
Рэлігія – гэта ежа душаў нашых. Не фальшывая псэўдарэлігія нашых ворагаў, якія сваю акупацыю праводзілі таксама і праз непраўдзівую царкву, а наша родная, украінская, незалежная рэлігія, што ставіць Аўтакефальную Ўкраінскую Царкву ў першыя шэрагі змаганьня за Незалежнасьць нашай Дзяржавы. Наша рэлігія сее ў душах маленькіх дзяцей здаровае збожжа, плодзячы думкі, што даюць парасткі добрага хрысьціянскага быцьця. Наша рэлігія зьбірае ў нядзелі і ў сьвята: і старэйшых, і моладзь вакол сьвятых пасадаў, навучае, заахвочвае, падтрымлівае ў духу і нагадвае аб тым, што трэба па Боскай Волі жыць і Яго ўслаўляць.
Усім нам патрэбна памятаваць Божы словы: “Ня хлебам адным будзе жыць чалавек, а ўсякім словам, якое зыходзіць з вуснаў Божых” (Мц. 4:4). Гэтыя словы і нагадваюць Вам штораз ваш душпастыр. Кажа Хрыстос: “Хто мае вочы, няхай бачыць, а хто мае вуха – хай чуе!” Слухайце, бачце і вучыцеся Праўдзе Божай! Амін.
Чытаньні дня:
Чытаньне Апостальскае на 31 траўня/ 13 чэрвеня 2009 л. Б.
Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 79б
Браты, усім умілаванцам Божым у Рыме, пакліканым сьвятым: мілата вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста. Найперш за ўсё дзякую Богу майму празь Ісуса Хрыста за ўсіх вас, што вера вашая абвяшчаецца па ўсім сьвеце; сьведка мне Бог, Якому служу духам маім у зьвеставаньні Сына Ягонага, што бесьперастанку ўспамінаю пра вас, заўсёды просячы ў малітвах маіх, каб воля Божая хоць цяпер паспрыяла мне прыйсьці да вас, бо я вельмі прагну ўбачыць вас, каб падаць вам які дар духоўны на ўмацаваньне вашае, гэта значыцца, суцешыцца з вамі верай супольнаю, вашаю і маёю.
Рым 1:7–12
Чытаньне Евангельля на 31 траўня/ 13 чэрвеня 2009 л.Б.
Паводле сьвятога евангеліста Мацея чытаньне, пач. 15
Кажа Госпад: Таму, хто просіць у цябе, дай і ад таго, хто хоча пазычыць у цябе, не адварочвайся. Вы чулі, што сказана: “Любі блізкага твайго і ненавідзь ворага твайго”. А Я кажу вам: любеце ворагаў вашых, дабраслаўляйце кляцьбітоў вашых, рабеце дабро ненавісьнікам вашым і малецеся за крыўдзіцеляў вашых і за ганіцеляў вашых; каб сталіся вы сынамі Айца вашага, Які ёсьць у нябёсах; бо Ён загадвае сонцу Свайму ўзыходзіць над ліхімі і добрымі і пасылае дождж на праведных і няправедных. Бо, калі вы будзеце любіць тых, што любяць вас, якая вам узнагарода? Ці ж ня тое самае робяць і мытнікі? І калі вы вітаеце братоў вашых толькі, што асаблівага робіце? Ці ж ня гэтак тое самае робяць і язычнікі? Дык вось, будзьце дасканалыя, як дасканалы Айцец ваш Нябесны.
Мц. (5:42-48)
МУЧАНІК ФІЛЁЗАФ АЛЕКСАНДРЫЙСКІ
Сьвяты мучанік Філёзаф папакутаваў за Хрыста ў Александрыі ў ганеньне імпэратара Дзекія (249 - 251). Юнака прымушалі зрачыся Хрыста, але ён заставаўся непахісным. Тады каты вырашылі схіліць яго да граху. Сьвятога прывялі ў квітнеючы сад і зьвязанага пакінулі сам-насам з распуснай жанчынай. Каб не паддацца граху, сьвяты адкусіў сабе язык і гэтым страшным болем захаваў сябе ад цялеснага запалу. Ён выплюнуў скрываўлены язык ў твар блудніцы. Каты, бачачы мужнасьць і бясстрашнасьць мучаніка, адсеклі сьвятому мячом галяву.
МУЧАНІК ЯРМІЙ КАМАНСКІ
Сьвяты мучанік Ярмій папакутаваў за Хрыста ў горадзе Каманы ў часы ганеньняў пры імпэратары Антаніне Піі (138 - 161). Кіраўнік Севасьціян, прыбылы ў Кападакію для выкананьня загаду аб перасьледзе хрысьціян, прапанаваў сьвятому прынесьці ахвяру паганскім багам, абяцаючы за гэта ушанаваньні і літасьць імпэратара. Але пасрэбраны сівізной ваяр мужна спавядаў сваю веру ў Хрыста. Пасьля доўгіх дамаганьняў кіраўнік загадаў мучыць сьвятога. Яго білі па твару так, што злупілі з твару скуру, а потым кінулі ў распаленую печ. Калі праз 3 дня печ адчынілі, мучанік Ярмій выйшаў зь яе цэлым. Кіраўнік Севасьціян загадаў вяшчуну атруціць сьвятога Ярмія ядам. Атручанае пітво не прынесла сьвятому ніякай шкоды. Гэтак жа і другі кубак з наймоцным ядам не забіў мучаніка. Вяшчун паверыў, прынёс пакаяньне Хрысту Выратавальніку і быў неадкладна абезгалоўлены, хрысьціўшыся уласнай крывёй і успрыняўшы пакутніцкі вянок. А сьвяты Ярмій быў адданы на яшчэ больш жорсткія пакуты: зь яго выцягвалі жылы, кідалі ў кіпячы цын, выкалалі вочы, але ён пакорліва дзякаваў Госпаду Ісусу Хрысту. Потым мучаніка Ярмія павесілі галявой уніз. Тры дня вісеў ён так. Людзі, пасланыя кіраўніком пераканацца ў сьмерці пакутніца, знайшлі яго жывым. Здзіўленыя цудам, яны асьлеплі ад жаху і пачалі заклікаць да сьвятога, каб ён дапамог ім. Сьвяты мучанік загадаў падысьці асьлеплым да яго, усклаў на іх рукі і вылечыў Імем Ісуса Хрыста. У лютасьці кіраўнік загадаў злупіць з цела сьвятога усю скуру, але пакутнік па-ранейшаму заставаўся жывым. Тады звар'яцелы Севасьціян уласнаручна адрэзаў яму галяву нажом. Хрысьціяне таемна пахавалі цела мучаніка Ярмій, ад сьвятых мошчаў якога падаваліся шматлікія вылячэньні.
АПОСТАЛ ЭРМ
Сьвяты апостал Эрм быў япіскапам у Філіппаполе Фракійскім. Сьвяты апостал Павел у Пасланьні да Рымлян прывітаў яго (Рым. 16:14). Прапаведуючы Евангельле, апостал Эрм пацярпеў шмат зла ад паганаў, але памёр мірна.
Friday, June 12, 2009
Чытаньні дня:
Чытаньне Апостальскае на 30 траўня/ 12 чэрвеня 2009 л. Б.
Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 82
Браты, калі язычнікі, ня маючы закона, ад прыроды законнае робяць, дык, ня маючы закона, яны самі сабе закон: яны паказваюць, што дзеі закона ў іх напісаны ў сэрцах, пра што сьведчыць сумленьне іхняе і думкі іхнія, якія то вінавацяць, то апраўдваюць адна адну, у дзень, калі паводле зьвеставаньня майго, Бог будзе судзіць таемныя дзеі людзей празь Ісуса Хрыста. Вось, ты называешся Юдэем, і супакойваеш сябе законам, і хвалішся Богам, і ведаеш волю Ягоную, і разумееш лепшае, навучаючыся з закона, і ўпэўнены пра сябе, што ты павадыр сьляпым, сьвятло тым, што ходзяць у цемры, - выхавальнік неразумным, настаўнік дзецям, які мае ўзор розуму і ісьціны ў законе: як жа ты, навучаючы другога, ня вучыш сябе самога? Прапаведуючы ня красьці, крадзеш? кажучы: не распусьнічай, распусьнічаеш? грэбуючы ідаламі, рабуеш сьвятыні? хвалішся законам, а, пераступаючы закон, зьневажаеш Бога? бо дзеля вас, як напісана, імя Божае ганьбуецца ў язычнікаў. Абразаньне карыснае, калі выконваеш закон; а калі ты пераступаеш закон, дык абразаньне тваё сталася неабразаньнем. Дык вось, калі неабразанец выконвае пастановы закона, дык ягонае неабразаньне ці не залічыцца яму за абразаньне? І неабрэзаны ад прыроды, які выконвае закон, ці не асудзіць цябе, пераступніка закона зь Пісаньнем і абразаньнем? Бо ня той Юдэй, хто такі з выгляду, і ня тое абразаньне, якое вонкавае, на плоці; а той Юдэй, хто ўнутрана такі, і тое абразаньне, якое ў сэрцы паводле Духа, а не паводле літары: яму і пахвала не ад людзей, а ад Бога.
Рым 2:14–29
Чытаньне Евангельля на 30 траўня/ 12 чэрвеня 2009 л.Б.
Паводле сьвятога евангеліста Мацея чытаньне, пач. 14
Кажа Госпад: Зноў жа чулі вы, што сказана продкам: “Не давай ілжывай прысягі, а выконвай прад Госпадам прысягі твае”. А Я вам кажу: не прысягай зусім: ні небам, бо яно - Трон Божы; ні зямлёю, бо яна падножжа нагам Ягоным; ні Ерусалімам, бо ён горад Вялікага Цара; ні галавою тваёю не прысягай, бо ня можаш ніводнай валасінкі зрабіць белаю альбо чорнаю. А хай будзе слова ваша: “так – так”, “не – не”; а што звыш гэтага, тое ад ліхога. Вы чулі, што сказана: “Вока за вока, і зуб за зуб”. А Я кажу вам не працівіцца злому. Калі хто цябе ўдарыць па правай шчацэ тваёй, падстаў яму і другую; і калі хто захоча судзіцца з табою і ўзяць у цябе кашулю, аддай яму і вопратку; і калі хто цябе змусіць ісьці зь ім адно попрышча, ідзі зь ім два.
Мц. (5:33-41)
ЗВЫШГОДНЫ ІСАКІЙ ДАЛМАЦКІ
Звышгодны Ісакій жыў у IV стагодзьдзі, прыняўшы пастрыг, нёс послух у пустэльні. У гады валадараньня імпэратара Валента (364 - 378), дбайнага прыхільніка ерасі Арыя, пачаліся перасьледы праваслаўных, зачынялі і руйнавалі храмы. Пазнаўшы аб ганеньні, звышгодны Ісакій пакінуў пустэльню і прыйшоў у Канстанцінопаль, каб суцяшаць і умацоўваць праваслаўных. У гэты час варвары-готы, якія жылі па Дунаі, пайшлі вайной на імпэрыю. Яны захапілі Фракію і накіраваліся да Канстанцінопаля. Калі імпэратар Валент выходзіў з войскам з сталіцы, звышгодны Ісакій, зьвярнуўшыся да імпэратара, гучна выклікнуў: “Цар, адамкні храмы праваслаўным, і тады Госпад дапаможа табе!”. Але імпэратар, не зьвяртаючы увагі на словы манаха, самаўпэўнена працягваў шлях. Тройчы паўтараў звышгодны сваю просьбу і вяшчунства. Раззлаваны імпэратар загадаў кінуць звышгоднага Ісакія ў глыбокі яр, парослы калючым цярноўнікам. На дні яра было балота, выйсьці зь яго было немагчыма. Але звышгодны праз дапамогу Божу застаўся жыўшы, выйшаў, дагнаў імпэратара і сказаў: “Ты жадаў загубіць мяне, але сьвятыя Анёлы вывялі мяне з прорвы. Паслухай мяне, адкрый храмы праваслаўным і пераможаш ворагаў сваіх. Калі жа не паслухаеш мяне. то не вернесься жывым, але загінеш у вагні”. Імпэратар здзівіўся адвагі старца і загадаў сваім набліжаным Сатурніну і Віктару узяць звышгоднага і трымаць у зьняволеньні да яго вяртаньня.
Неўзабаве спраўдзілася прароцтва сьвятога. Готы перамаглі і пачалі прасьледаваць грэцкія войскі. Імпэратар разам са сваім вайскаводам-арыянінам апынуўся ў адрыне з саломай і былі спаленыя ворагам. Пасьля весткі аб сьмерці імпэратара звышгоднага Ісакія вызвалілі і сталі пачытаць як прарока Боскага. Калі на пасад быў абраны сьвяты цар Хвядос Вялікі (379 - 395), ён па радзе Сатурніна і Віктара заклікаў да сабе старца, сустрэў яго з вялікім гонарам, прасіў сьвятых малітваў і выканаў усё яго навучаньня: выгнаў арыян з Канстанцінопаля і вярнуў праваслаўным храмы. Звышгодны Ісакій жадаў вярнуцца ў пустэльню, але Сатурнін і Віктар упрасілі яго не сыходзіць з горада і абараняць яго малітвамі. У прадмесьце Канстанцінопаля яны пабудавалі для сьвятога жыльлё, куды да яго сышліся манахі. Так паўстаў манастыр, ігуменам і духоўным настаўнікам у якой быў звышгодны Ісакій. Ён акормляў таксама і парафіян, шмат дапамагаў бедным і патрабуючым. Дасягнуўшы глыбокай старасьці, звышгодны Ісакій паставіў замест сябе ігуменам звышгоднага Далмата, на імя якога стаў называцца манастыр. Памёр вялебны Ісакій у 383 годзе, памяць яго сьвяткуецца таксама 22 сакавіка.
Thursday, June 11, 2009
Сіёнская сьвятліца
У Сьвятым Пісаньні гара Сіён мянуецца горадам Давыдавым, жыльлём і домам Божым. У скалах Сіёна былі магілы першых ізраільскіх цароў. Тутака ж знаходзіцца і Сіёнская сьвятліца, у якой Ісус Хрыстос зьдзейсьніў Таемную вячэру са сваімі вучнямі. Паданьне абвяшчае, што ў ёй жа на вучняў, якія сабраліся разам у дзень Пяцідзесятніцы, бачным чынам сышоў Сьвяты Дух. Менавіта ў гэтым доме, дзе Богам былі зацверджаны царкоўныя таемніцы і сама Новазапаветная Царква, апосталы і іх першыя вучні “пераламлялі хлеб” - зьдзяйсьнялі Боскую Літургію. Таму Сіёнская сьвятліца і завецца маці усіх хрысьціянскіх цэркваў.
Гэтае малое сьвяцілішча, якое захавалася нават і падчас ганеньняў на хрысьціян у першыя стагодзьдзі пасьля Нараджэньня Хрыстовага, у часы Канстанціна Вялікага было адзначана велічнай базылікай. Гэтая базыліка прысутнічае на старажытных картах пад назовам "Сьвяты Сіён", па словах відавочнікаў яе столь падтрымлівала 80 калён, і ў ёй захоўваўся цярновы вянок Выратавальніка. Сама Сіёнская сьвятліца, у якой захоўваўся старажытны алтар, прымыкала да будынка з правага боку, не уваходзячы ў яго.
У 614 годзе базыліка была разбураная пэрсамі, пасьля чаго неаднаразова аднаўлялася і зноў руйнавалася. Але ў пачатку 13 стагодзьдзя яна была разбураная мусульманамі і больш не аднаўлялася, само жа будынак Сіёнскай сьвятліцы пры гэтым ацалеў. Крыжакі, на нядоўгі час вызваліўшыя Сьвятую зямлю ад арабаў, адлюстравалі на верхнім паверсе сьвятліцы Таемную вячэру, а ў ніжнім Мыцьцё ног апосталам.
У XIV стагодзьдзі кароль Сіцыліі Роберт Анжуйскі за вялікую суму купіў у султана Дамаскага увесь участак з развалінамі і сьвятліцай і падарыў францысканскім манахам “у вечнае” карыстаньне. Аднак у XVI стагодзьдзі халіф Сулейман адабраў у хрысьціян гэтае месца, ператварыўшы будынак Сіёнскай сьвятліцы ў мячэць. Такія дзеяньні з боку Сулеймана былі зьвязаныя з легендай аб тым, што менавіта пад Сіёнскай сьвятліцай знаходзіцца магіла цара Давыда, ушанаванага і мусульманамі. Ніжняя частка пачала лічыцца магілай Давыда, у верхняй быў усталяваны міхраб (адмысловае малітоўнае месца - падстрэшак, паказваючы кірунак Мекі) які захоўваецца і дагэтуль.
Памяшканьне Сіёнскай сьвятліцы, як на першым, так і на другім паверсе, заўсёды было падзелена на дзьве часткі. Найблізкая ад уваходу частка служыла уласна сьвятліцай Таемнай вячэры; у суседняй жа, некалькі узьнёслай, здзейсьнілася Спасланьне Сьвятога Духу, у ніжнім паверсе лічылі адбылося зьўленьне Выратавальніка па Уваскрошаньню, памяшканьні гэтыя, вольна спалучаоіся адно зь адным. Але калі мусульмане зрабілі тамака мячэць, унізе, пад сьвятліцай Спасланьні Сьвятога Духу, яны паставілі саркафаг, вызначаючы месца пахаваньня Давыда, і забаранілі уваход на увесь ніжні паверх; наверсе таксама падзялілі абодва пакоя глухой сьцяною. Падчас вайны 1948 г. у купал над сьвятліцай Спасланьні Сьвятога Духа патрапіў снарад, і уваход туды спыніўся зусім. Пазьней мячэць адышла ў дэмаркацыйную паласу, і усякае богаслужэньне ў ёй спынілася.
З стварэньнем Ізраільскай дзяржавы "магіла Давыда" стала месцам глыбокай пашаны жыдоў: на багатыя дываны, яе якія упрыгожваюць, кожны год існаваньня дзяржавы ускладаецца імі залатая або пазалочаная карона. Паблізу зроблена сынагога.
Верхняе ж памяшканьне, гэтак каштоўнае для хрысьціян, пустое і нямое, даступна для наведваньня вольна і безкаштоўна.
Чытаньні дня:
Чытаньне Апостальскае на 29 траўня/ 11 чэрвеня 2009 л. Б.
Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 81а
Браты, І як што паганы не стараліся мець Бога ў розуме, дык аддаў іх Бог розуму перавернутаму - чыніць непатрэбшчыну, так што яны поўныя ўсялякай няпраўды, распусты, зламыснасьці, ліхазьдзірства, злосьці, поўныя зайздрасьці, душагубства, звады, ашуканства, ліхадушнасьці, яны паклёпнікі, хлусы, боганенавісьнікі, крыўдзіцелі, самахвалы, пыхліўцы, вынаходлівыя на зло, бацькам непакорлівыя, неразумныя, вераломныя, нлюбы, няпрымірцы, нелітасьціўцы. Яны ведаюць праведны вырак Божы, што тыя, якія чыняць такое, вартыя сьмерці; аднак жа ня толькі гэта робяць, але і сабе падобных падахвочваюць. Вось таму няма апраўданьня табе, кожны чалавеча, што судзіш другога; бо тым самым судом, якім судзіш другога, асуджаеш сам сябе; бо, асуджаючы другога, робіш тое самае. А мы ведаем, што паводле ісьціны ёсьць суд Божы на тых, што такое чыняць. Няўжо думаеш ты, чалавеча, што ўнікаеш суду Божага, калі асуджаеш тых, якія ўчыняюць такое, і сам робячы тое самае? Альбо пагарджаеш багацьцем даброці, лагоднасьці і вялікай цярплівасьці Божай, не разумеючы, што даброць Божая вядзе цябе да пакаяньня? Але, з упартасьці тваёй і нераскаянага сэрца ты сам сабе зьбіраеш гнеў на дзень гневу і абвяшчэньня праведнага суду ад Бога, Які кожнаму аддасьць паводле дзеяў ягоных: тым, якія ўвесь час ў добрых дзеях шукаюць славы, гонару і бесьсьмяротнасьці, - жыцьцё вечнае; а тым, якія ўпарцяцца і супрацівяцца ісьціне, ды аддаюцца няпраўдзе, - лютасьць і гнеў. Смутак і скруха ўсякай душы чалавека, які чыніць ліхое: першаму Юдэю, потым і Эліну!
Рым 1:28–2:9
Чытаньне Евангельля на 29 траўня/ 11 чэрвеня 2009 л.Б.
Паводле сьвятога евангеліста Мацея чытаньне, пач. 13
Кажа Госпад: Вы чулі, што сказана продкам: “Ня чыні пералюбу”. Я вам кажу, што кожны, хто глядзіць на жанчыну з пажадаю, ужо ўчыніў пералюб зь ёю ў сэрцы сваім. Калі ж правае вока тваё спакушае цябе, вырві яго і кінь ад сябе; бо лепей табе, каб загінуў адзін з чэлесаў тваіх, а ня ўсё цела тваё было ўкінута ў геену. І калі правая твая рука спакушае цябе, адатні яе і кінь ад сябе; бо лепей табе, каб загінуў адзін з чэлесаў тваіх, а ня ўсё цела тваё было ўкінута ў геену. Сказана таксама, што, калі хто разьвядзецца з жонкаю сваёю, няхай дасьць ёй разводны ліст. А Я вам кажу: кожны, хто разводзіцца з жонкаю сваёю, акрамя як з прычыны распусты, той даводзіць яе да пералюбу; і хто ажэніцца з разьведзенай, той чыніць пералюб.
Мц. (5:27-32)
МУЧАНІЦА ФЕАДОСІЯ ТЫРСКАЯ
Сьвятая пакутніца Феадосія Тырская пацярпела ў 307 году. 29 траўня сьвяткуецца перанясеньне яе мошчаў у Канстанцінопаль, а пазьней у Вэнэцыю.
Аднойчы, падчас ганеньня на хрысьціян, якое доўжылася ужо пяць гадоў, сямнаццацігадовая Феадосія падышла да асуджаных вязьняў-хрысьціянаў, якія знаходзіліся ў прыторыі. Быў дзень Сьвятой Пасхі, і мучанікі казалі аб Царстве Божым. Сьвятая Феадосія прасіла іх успомніць яе прад Госпадам, калі яны паўстануць прад Ім. Ваяры убачылі, што дзяўчына пакланілася вязьням, узялі яе і адвялі да кіраўніка Урвану. Кіраўнік прымушаў дзяўчыну прынесьці ахвяру ідалам, але яна адмовілася, вызнаючы сваю веру ў Хрыста. Тады сьвятую падвергнулі жорсткім катаваньням, цела яе габлявалі жалезнымі кіпцюрамі так, што агаліліся косьці. Пакутніца моўчкі і з радасьцю пераносіла пакуты і на другую прапанову кіраўніка прынесьці ахвяру ідалам адказала: “Вар'ят, бо я спадабнілася далучыцца да мучанікаў!” Дзяўчыну з камэнём на шыі кінулі ў моры, але Анёлы вывялі яе з бездані. Тады пакутніцу падалі на зьядзеньне зьверам. Бачачы, што зьвяры яе не чапаюць, каты адсеклі ёй галаву. Уначы сьвятая Феадосія зьявілася бацькам, якія спрабавалі угаварыць сваёй дачку не ісьці на пакуты, у сьветлай адзежы, з вянком на галаве і зьзяючым залатым крыжам у руцэ і сказала: “Глядзіце, вось якой вялікай славы вы жадалі мяне пазбавіць!”.
Subscribe to:
Posts (Atom)