Сіёнская сьвятліца

У Сьвятым Пісаньні гара Сіён мянуецца горадам Давыдавым, жыльлём і домам Божым. У скалах Сіёна былі магілы першых ізраільскіх цароў. Тутака ж знаходзіцца і Сіёнская сьвятліца, у якой Ісус Хрыстос зьдзейсьніў Таемную вячэру са сваімі вучнямі. Паданьне абвяшчае, што ў ёй жа на вучняў, якія сабраліся разам у дзень Пяцідзесятніцы, бачным чынам сышоў Сьвяты Дух. Менавіта ў гэтым доме, дзе Богам былі зацверджаны царкоўныя таемніцы і сама Новазапаветная Царква, апосталы і іх першыя вучні “пераламлялі хлеб” - зьдзяйсьнялі Боскую Літургію. Таму Сіёнская сьвятліца і завецца маці усіх хрысьціянскіх цэркваў.

Гэтае малое сьвяцілішча, якое захавалася нават і падчас ганеньняў на хрысьціян у першыя стагодзьдзі пасьля Нараджэньня Хрыстовага, у часы Канстанціна Вялікага было адзначана велічнай базылікай. Гэтая базыліка прысутнічае на старажытных картах пад назовам "Сьвяты Сіён", па словах відавочнікаў яе столь падтрымлівала 80 калён, і ў ёй захоўваўся цярновы вянок Выратавальніка. Сама Сіёнская сьвятліца, у якой захоўваўся старажытны алтар, прымыкала да будынка з правага боку, не уваходзячы ў яго.

У 614 годзе базыліка была разбураная пэрсамі, пасьля чаго неаднаразова аднаўлялася і зноў руйнавалася. Але ў пачатку 13 стагодзьдзя яна была разбураная мусульманамі і больш не аднаўлялася, само жа будынак Сіёнскай сьвятліцы пры гэтым ацалеў. Крыжакі, на нядоўгі час вызваліўшыя Сьвятую зямлю ад арабаў, адлюстравалі на верхнім паверсе сьвятліцы Таемную вячэру, а ў ніжнім Мыцьцё ног апосталам.

У XIV стагодзьдзі кароль Сіцыліі Роберт Анжуйскі за вялікую суму купіў у султана Дамаскага увесь участак з развалінамі і сьвятліцай і падарыў францысканскім манахам “у вечнае” карыстаньне. Аднак у XVI стагодзьдзі халіф Сулейман адабраў у хрысьціян гэтае месца, ператварыўшы будынак Сіёнскай сьвятліцы ў мячэць. Такія дзеяньні з боку Сулеймана былі зьвязаныя з легендай аб тым, што менавіта пад Сіёнскай сьвятліцай знаходзіцца магіла цара Давыда, ушанаванага і мусульманамі. Ніжняя частка пачала лічыцца магілай Давыда, у верхняй быў усталяваны міхраб (адмысловае малітоўнае месца - падстрэшак, паказваючы кірунак Мекі) які захоўваецца і дагэтуль.

Памяшканьне Сіёнскай сьвятліцы, як на першым, так і на другім паверсе, заўсёды было падзелена на дзьве часткі. Найблізкая ад уваходу частка служыла уласна сьвятліцай Таемнай вячэры; у суседняй жа, некалькі узьнёслай, здзейсьнілася Спасланьне Сьвятога Духу, у ніжнім паверсе лічылі адбылося зьўленьне Выратавальніка па Уваскрошаньню, памяшканьні гэтыя, вольна спалучаоіся адно зь адным. Але калі мусульмане зрабілі тамака мячэць, унізе, пад сьвятліцай Спасланьні Сьвятога Духу, яны паставілі саркафаг, вызначаючы месца пахаваньня Давыда, і забаранілі уваход на увесь ніжні паверх; наверсе таксама падзялілі абодва пакоя глухой сьцяною. Падчас вайны 1948 г. у купал над сьвятліцай Спасланьні Сьвятога Духа патрапіў снарад, і уваход туды спыніўся зусім. Пазьней мячэць адышла ў дэмаркацыйную паласу, і усякае богаслужэньне ў ёй спынілася.

З стварэньнем Ізраільскай дзяржавы "магіла Давыда" стала месцам глыбокай пашаны жыдоў: на багатыя дываны, яе якія упрыгожваюць, кожны год існаваньня дзяржавы ускладаецца імі залатая або пазалочаная карона. Паблізу зроблена сынагога.

Верхняе ж памяшканьне, гэтак каштоўнае для хрысьціян, пустое і нямое, даступна для наведваньня вольна і безкаштоўна.

Чытаньні дня:

Чытаньне Апостальскае на 29 траўня/ 11 чэрвеня 2009 л. Б.

Пасланьне Да Рымлянаў Сьвятога Апостала Паўла, пач. 81а

Браты, І як што паганы не стараліся мець Бога ў розуме, дык аддаў іх Бог розуму перавернутаму - чыніць непатрэбшчыну, так што яны поўныя ўсялякай няпраўды, распусты, зламыснасьці, ліхазьдзірства, злосьці, поўныя зайздрасьці, душагубства, звады, ашуканства, ліхадушнасьці, яны паклёпнікі, хлусы, боганенавісьнікі, крыўдзіцелі, самахвалы, пыхліўцы, вынаходлівыя на зло, бацькам непакорлівыя, неразумныя, вераломныя, нлюбы, няпрымірцы, нелітасьціўцы. Яны ведаюць праведны вырак Божы, што тыя, якія чыняць такое, вартыя сьмерці; аднак жа ня толькі гэта робяць, але і сабе падобных падахвочваюць. Вось таму няма апраўданьня табе, кожны чалавеча, што судзіш другога; бо тым самым судом, якім судзіш другога, асуджаеш сам сябе; бо, асуджаючы другога, робіш тое самае. А мы ведаем, што паводле ісьціны ёсьць суд Божы на тых, што такое чыняць. Няўжо думаеш ты, чалавеча, што ўнікаеш суду Божага, калі асуджаеш тых, якія ўчыняюць такое, і сам робячы тое самае? Альбо пагарджаеш багацьцем даброці, лагоднасьці і вялікай цярплівасьці Божай, не разумеючы, што даброць Божая вядзе цябе да пакаяньня? Але, з упартасьці тваёй і нераскаянага сэрца ты сам сабе зьбіраеш гнеў на дзень гневу і абвяшчэньня праведнага суду ад Бога, Які кожнаму аддасьць паводле дзеяў ягоных: тым, якія ўвесь час ў добрых дзеях шукаюць славы, гонару і бесьсьмяротнасьці, - жыцьцё вечнае; а тым, якія ўпарцяцца і супрацівяцца ісьціне, ды аддаюцца няпраўдзе, - лютасьць і гнеў. Смутак і скруха ўсякай душы чалавека, які чыніць ліхое: першаму Юдэю, потым і Эліну!

Рым 1:28–2:9

Чытаньне Евангельля на 29 траўня/ 11 чэрвеня 2009 л.Б.

Паводле сьвятога евангеліста Мацея чытаньне, пач. 13

Кажа Госпад: Вы чулі, што сказана продкам: “Ня чыні пералюбу”. Я вам кажу, што кожны, хто глядзіць на жанчыну з пажадаю, ужо ўчыніў пералюб зь ёю ў сэрцы сваім. Калі ж правае вока тваё спакушае цябе, вырві яго і кінь ад сябе; бо лепей табе, каб загінуў адзін з чэлесаў тваіх, а ня ўсё цела тваё было ўкінута ў геену. І калі правая твая рука спакушае цябе, адатні яе і кінь ад сябе; бо лепей табе, каб загінуў адзін з чэлесаў тваіх, а ня ўсё цела тваё было ўкінута ў геену. Сказана таксама, што, калі хто разьвядзецца з жонкаю сваёю, няхай дасьць ёй разводны ліст. А Я вам кажу: кожны, хто разводзіцца з жонкаю сваёю, акрамя як з прычыны распусты, той даводзіць яе да пералюбу; і хто ажэніцца з разьведзенай, той чыніць пералюб.

Мц. (5:27-32)

МУЧАНІЦА ФЕАДОСІЯ ТЫРСКАЯ

Сьвятая пакутніца Феадосія Тырская пацярпела ў 307 году. 29 траўня сьвяткуецца перанясеньне яе мошчаў у Канстанцінопаль, а пазьней у Вэнэцыю.

Аднойчы, падчас ганеньня на хрысьціян, якое доўжылася ужо пяць гадоў, сямнаццацігадовая Феадосія падышла да асуджаных вязьняў-хрысьціянаў, якія знаходзіліся ў прыторыі. Быў дзень Сьвятой Пасхі, і мучанікі казалі аб Царстве Божым. Сьвятая Феадосія прасіла іх успомніць яе прад Госпадам, калі яны паўстануць прад Ім. Ваяры убачылі, што дзяўчына пакланілася вязьням, узялі яе і адвялі да кіраўніка Урвану. Кіраўнік прымушаў дзяўчыну прынесьці ахвяру ідалам, але яна адмовілася, вызнаючы сваю веру ў Хрыста. Тады сьвятую падвергнулі жорсткім катаваньням, цела яе габлявалі жалезнымі кіпцюрамі так, што агаліліся косьці. Пакутніца моўчкі і з радасьцю пераносіла пакуты і на другую прапанову кіраўніка прынесьці ахвяру ідалам адказала: “Вар'ят, бо я спадабнілася далучыцца да мучанікаў!” Дзяўчыну з камэнём на шыі кінулі ў моры, але Анёлы вывялі яе з бездані. Тады пакутніцу падалі на зьядзеньне зьверам. Бачачы, што зьвяры яе не чапаюць, каты адсеклі ёй галаву. Уначы сьвятая Феадосія зьявілася бацькам, якія спрабавалі угаварыць сваёй дачку не ісьці на пакуты, у сьветлай адзежы, з вянком на галаве і зьзяючым залатым крыжам у руцэ і сказала: “Глядзіце, вось якой вялікай славы вы жадалі мяне пазбавіць!”.

ЗВЫШГОДНАЯ МУЧАНІЦА ФЕАДОСІЯ КАНСТАНЦІНОПАЛЬСКАЯ.

Звышгодная мучаніца Феадосія жыла ў VIII стагодзьдзі. Яна нарадзілася па стараннай малітве бацькоў і пасьля іх сьмерці выхоўвалася ў канстанцінопальскім жаночым манастыры ў гонар сьвятой мучаніцы Анастасіі. Сьвятая Феадосія прыняла пастрыг у жаночым манастыры пасьля таго, як раздала бедным пакінутую ад бацькоў маёмасьць. Частка грошай спажыла на напісаньне абразаў Выратавальніка, Боскай Маці і мучаніцы Анастасіі. Калі запанаваў Лёваў Ісаўр (717 - 741), жорсткі ганіцель іконашанавальнікаў, ён выдаў загад паўсюдна зьнішчыць сьвятыя абразы. У Канстанцінопалі існавалі тады вароты, якія зваліся "мэднымі", а над імі ужо больш 400 гадоў знаходзіўся мэдны абраз Выратавальніка. У 730 году ілжэпатрыярх-іконазмагар Анастасій загадаў зьняць абраз. Праваслаўны народ, на чале якога была звышгодная мучаніца Феадора зь іншымі манахінямі, кінуўся на абарону абраза і перакуліла сходы разам з ваяром, якія выконвалі загад. Ілжэпатрыярх Анастасій, баючыся, што хваляваньні узмоцняцца, апавясьціў аб здарэньні імпэратара. Па загадзе апошняга ваяры перабілі усіх манахіняў, а звышгодную мучаніцу Феадору, як самую дбайную абаронцу абраза кінулі ў вязьніцу. На працягу тыдні ёй кожны дзень наносілі па сто удараў, а на восьмы дзень павялі уздоўж гораду, жорстка зьбіваючы па шляху. Адзін з ваяроў пачаткаў біць пакутніцу і зрабіў ёй сьмяротную рану, ад якой мучаніца адразу памёрла. Цела сьвятой звышгоднай мучаніцы, кінутае на зямлю, было з глыбокай павагай пахавана хрысьціянамі ў манастыры Дзіякрыціс у Канстанцінопалі. Месца пахаваньня звышгоднай мучаніцы Феадоры ўславілася шматлікімі вылячэньнямі хворых.

Трапар Феадосіі дзеве, Канстанцінопальскай

Набожнасьць добрапрыемна, мучаніца, асягнула ты, / чыстай Хрыстовай нявестай была і палюбіла Сьвятога Духа дом; / моцна пасароміла ты ворага, змагара супраць роду чалавечага, / добра пакутваючы, / і пасекла іконазмагароў, звышгодная Феадосія, мячом веры, / і да палаца Нябеснага адышла ты, цешачыся. / Людзям, цябе з верай шануючых, / няспынна прасі міласьці.

Сёньня сьвяткуем памяць:

Звышгоднай мучаніцы Феадосіі Канстанцінопальскай.

Мучаніцы Феадосіі Тырскай.

Сёньня 29 траўня / 11 чэрвеня 2009 л. Б.

Чацьвер першага тыдня пасьля Пяцтдзесятніцы