Час імкліва прывёў нас да дзён Вялікага Посту. Сьвяціцель Васіль Вялікі, кажа, што пост гэта не новае вынаходніцтва, а каштоўнае скарб бацькоў. Кожны хрысьціянін павінен усьвядоміць: усё, што прыйшоў да нас з глыбіні стагодзьдзяў, павінна быць намі паважаны. Гэтак жа трэба адзначыць сівізну паста, паколькі ён зьяўляецца сучасьнікам чалавецтва. Пост усталяваны яшчэ ў раі. Такую першую запаведзь атрымаў Адам: “…з кожнага дрэва ў садзе ты будзеш есьці; а з дрэва спазнаньня дабра і зла, ня еж зь яго; бо ў дзень, калі ты пакаштуеш зь яго, сьмерцю памрэш.” (Быць. 2:16—17). Вось, менавіта словы «ня еж зь яго» зьяўляецца усталяваньнем паста і устрыманьня. Калі б пасьцілася Ева і не спажыла з дрэва, то мы б не мелі цяпер патрэбнасьці ў пасьце, таму што не здаровыя маюць патрэбу ў лекары, а хворыя (Мц. 9, 12). Мы пашкоджанага грахом, і пост падаецца нам для таго, каб вылечыцца праз пакаяньне, таму «... постам мы апраўдоўваемся перад Богам», — кажа нам сьвяціцель Васіль Вялікі.
Пост ужо увайшоў у наша жыцьцё і кожны з нас абцяжарваецца пытаньнем: як трэба пасьціцца? Вельмі часта мы не можам цалкам несьці на сабе строгага подзьвігу паста, такога, які несьлі сьвятыя айцы—пустэльнікі. Але калі б нават захавалі мы такой сьвятаайцоўскі подзьвіг, то якая нам карысьць ад такога паста, калі мы часта прытрымліваемся паста цялеснага, то ёсьць устрыманьне ад ежы, а духоўнага посту не прытрымліваемся. Бывае так, што апошні ў нас цалкам адсутнічае, і мы ганарымся перад многімі подзьвігам паста цялеснага, забываючы пра тое, што той, каму ты усю гэтую ганарыстасьць паказваеш, у сто разоў больш дастойна цябе, таму, што ён (ці яна) не выконваючы паста вонкавага, г.зн. цялеснага, жыве ў жыцьці па правіле нікога не асуджаць, стрымліваць сябе ад цялесных запалаў, то ёсьць пасьціцца духоўна больш, чым целам.
Нам неабходна памятаць, што крайнасьці з аднаго і другога боку вельмі шкодныя для нашага духоўнага і цялеснага здароўя — і там, і там намі можа авалодаць невыносная ганарыстасьць. Лішак пасадзе, перанасычаным свайго жывата, і даўгачасная малітва, якая зьмяняецца такім жа доўгім сном — гэта сутнасьць надмерныя цяжару, бо «... мы ведаем многіх, якія былі першапачаткова не пераможаныя прагай да ежы, але затым зьнішчаныя запалам насыціць сябе ежай з—за прычыны слабасьці ў празьмерным пасьце », — вучыць нас прападобны Касьян Рымлянін.
Умеранае ужываньне ежы, на думку сьвятых айцоў, складаецца ў тым, каб адчуваць голад. Такая мера захоўвае душу і цела ў аднолькавым стане і не дапусьціць чалавека зьвярнуцца да непамернага посту, або да перанасычэньня ежай. Плёнам такога стаўленьня да ежы бывае стан чалавека, калі ён не памятае, часу прыёму ежы і, нават, што менавіта ела. Прападобны Ян Лесьвічнік зьвяртаецца да нас словамі: «валодай сваім брухам, каб яно не панавала над табой».
Хто ж моцнае і здаровае цела, таму ставіцца стамляць яго, каб пазбавіцца іншых запалу, але ў каго плоць нядужая і балючае, то павінен даваць яму спакой. Стрымаўшы цела аброцьцю, як конь, накіруе яго ў рай, калі дасі лейцы, то накіруе яго ў прорву і зробіш здабычай сьмерці. Таму «... пасты, паклоны і праца падаюцца нам для таго, каб перамагчы плоць, але нямогламу гэта усё шкодзіць, таму што робіць яго непрыдатным ні да чаго», — кажа нам прападобны Анатоль Опцінскі.
Будзем заўсёды памятаць, што Вялікі Пост — гэта наша дарога да Раю, да таго Нябеснага саду, з якога мы былі выгнаныя і да якога імкнемся. Вялікдзень — наша вызваленьне, а для таго, каб вызваліцца, трэба сябе пастом і пакаяньнем загартаваць: цела — да бою з ворагам нашым, душу — да пакоры. Для таго, каб мець зносіны з Богам, неабходна папрацаваць, таму пост даецца нам, як прылада ў зносінах з нашым Тварцом. Пачнём жа гэты шлях сьмела і натхнёна!
+ мітрапаліт Львоўскі і Сакальскі Дзьмітрый (Рудюк) – УПЦ КП.
http://gradleva.com/?info=741
