СЬВЯТА АБРАЗАНЬНЯ ХРЫСТОВА

1 студзеня

На восьмы дзень пасьля Свайго нараджэньня Госпад наш Ісус Хрыстос, па старазапаветным законе, прыняў абразаньне, усталяванае для усіх немаўлят мужчынскай падлогі ў знак Запавету Бога з прабацькам Аўраамам і яго нашчадкамі (Быц.17:10-14; Ляв.12:3). Пры зьдзяйсьненьні гэтага абраду Боскаму Немаўлю было дадзена Імя Ісус, абвешчанае Арханёлам Гаўрыілам яшчэ ў дзень Дабравешчаньня Усясьвятой Дзеве Марыі (Лк.1:31-33; Лк.2:21). Па тлумачэньні айцоў Царквы, Госпад, Творца закону, прыняў абразаньне, паказваючы прыклад, як людзям належыць няўхільна выконваць Боскія усталяваньні. Госпад прыняў абразаньне для таго, каб ніхто пасьля не мог усумніцца ў тым, што Ён быў праўдзівым Чалавекам, а не носьбітам зманлівага цела, як вучылі некаторыя ерэтыкі (дакэты). У Новым Запавеце абрад абразаньня саступіў месца таямніцы Хросту, правобразам якога ён зьяўляўся (Кал.2:11-12). Сьведчаньні аб сьвяце Абразаньня Госпада ва Усходняй Царкве узыходзяць да IV стагодзьдзя. Канон сьвяту напісаны звышгодным Стэфанам Саваітам. Разам зь абразаньнем, успрынятым Госпадам як знак Запавету Бога зь людзьмі, Ён атрымаў і Імя Ісус (Выратавальнік) як пячатку Свайго служэньня справе выратаваньня сусьвету (Мц. 1:21; Мк. 16:17; Мк. 9:38-39; Лк. 10:17; Дзеі. 3:6 Дзеі. 3:16; Філ. 2:9-10). Гэтыя два падзеі, якія здзейсьніліся ў самім пачатку зямнога жыцьця Выратавальніка, нагадваюць хрысьціянам, што яны уступілі ў Новы Запавет з Богам і “абрэзаны абразаньнем нерукатворным, калі скінулі грахоўнае цела плоці, абразаньнем Хрыстовым” (Кал. 2:11). Само імя хрысьціяніна сьведчыць аб уступе чалавека ў Новы Запавет з Богам.

Тлумачэньня на парэмію ў сьвята Абразаньня Хрыстова

Быцьця чытаньня

Абраму было дзевяноста дзевяць гадоў, і Гасподзь зьявіўся Абраму і сказаў яму: Я Бог Усемагутны; хадзі прад абліччам Маім і будзь беспахібны; і пастанаўлю запавет Мой паміж Мною і табою, і вельмі, вельмі памножу цябе. Я - вось запавет Мой з табою: ты будзеш бацька мноства народаў, і ня будзеш ты болей звацца Абрамам, а будзе табе імя Абрагам, бо Я зраблю цябе бацькам мноства народаў; і вельмі, вельмі распладжу цябе, і выведу ад цябе народы, і цары пойдуць ад цябе; і пастанаўлю запавет Мой паміж Мною і наступнікамі тваімі пасьля цябе ў роды іхнія, запавет вечны ў тым, што Я буду Богам тваім і нашчадкаў тваіх пасьля цябе; І ўпаў Абрам на аблічча сваё. Бог гаварыў зь ім далей і сказаў: І сказаў Бог Абрагаму: ты ж датрымлівай запавет Мой, ты і наступнікі твае пасьля цябе ў роды іхнія. Гэта ёсьць запавет Мой, які вы павінны датрымліваць паміж Мною і вамі і паміж нашчадкамі тваімі пасьля цябе: хай будзе ў вас абрэзаны ўвесь мужчынскі пол; абразайце крайнюю плоць вашу: і гэта будзе азнакаю запавету паміж Мною і вамі. На восьмы дзень ад нараджэньня хай будзе абрэзана ў вас у роды вашыя кожнае дзіця мужчынскага полу, народжанае ў доме і купленае за срэбра ў якога-небудзь іншапляменца, якое не ад твайго семя. А неабрэзаны мужчынскага полу, які не абрэжа крайняй плоці сваёй, вынішчыцца душа тая зь народу свайго; ён парушыў запавет Мой.

Быц 17:1–2, 4–7, 3, 9–12, 14

Гэтая парэмія нагадвае аб тым, што зьявіўся Госпад Аўрааму на сотым годзе жыцьця і сказаў: “Я твой Бог, хадзі прад Мной і будзь бязгрэшны”. Хадзіць прад Богам — гэта жыць стала зь думкай аб тым, што Бог бачыць цябе наскрозь, ведае і справы, і думкі, і усе сардэчныя рухі. Быць бязгрэшным — значыць паводзіць сябе так, каб нічым не абразіць Бога, не дазваляць сабе забыцца аб тым гонары, якую даруе чалавеку блізкасьць Творцы. З гэтага звароту Госпада пачынаецца запавет Бога з чалавекам. Бог абяцае Аўрааму шмат нашчадкаў, маці якіх будзе Сара. Тут жа ў імёнах гэтай шлюбнай пары падвойваецца па літары: Аўраам і Сара. Наказ звацца так яшчэ больш падкрэсьлівае дабраслаўленьне Боскае, якое успадкоўваюць толькі нашчадкі Аўраама і Сары (у Аўраама былі дзеці Агарі, Хетуры, але не выпадала быць спадкаемцамі дабраслаўленьня). Ад Аўраама патрабуецца вернасьць Богу, і не толькі асабіста яго, але і усіх шматлікіх нашчадкаў. Для захаваньня ў роды родаў запавету з Богам і як абяцаньне выканаць загаданае абіраецца вонкавае дзеяньне — абразаньне. Яно закліканае выхаваць у пакаленьнях жаданьне трымацца адзіным народам, каб пакланяцца толькі Богу Аўраама. Як знак запавету яно уключае і унутранае асьвячэньне, без якога адно павялічэньне колькасьці абранага народа яшчэ не азначае сардэчнай адданасьці Богу і веры прабацькі Аўраама. Таму і выкрываліся “неабрэзаныя сэрцы і вушы” у кнізе Левіт (Лев. 26:41) і ў Дзеях (Дзеі. 7:51). Правілы загадвалі зьдзяйсьняць абразаньне на восьмы дзень, калі нованароджаны адужэе. Да таго ж лік 8 выяўляў поўнасьць і дасканаласьць. Адкладаць на пазьнейшае час зьдзяйсьненьне загаданага лічылася выразам грэбаваньня і нядбайнасьці, недапушчальнай тамака, дзе прамова аб наказе Боскім. Датычылася гэта хлопчыкаў, бо для працягу роду досыць асьвячэньні галавы сям'і, жонка ж зь мужам складала адзінае цэлае. Першапачаткова галоўная увага было накіраванае на павялічэньне колькасьці народу, і таму ў Старым запавеце строга узаконена першым чынам адзінства крыві і веры. У наступным, ужо ў Новым Запавеце, абразаньне заменена хростам, дзеючым глыбей і ўсебакова. У Старым запавеце яшчэ неразьвітая сьвядомасьць каштоўнасьці дадзенага Богам падтрымлівалася страхам пакараньня (аж да раптоўнай сьмерці). Новы запавет уключае усіх жадаючых паважаць Бога, і таму хрост не абмяжоўваецца нічым вонкавым — толькі б засвоіць веру і вучыцца усім жыцьцём “хадзіць прад Богам”.

У сьвята Абразаньня Госпада чытаецца гэтая парэмія для таго, каб відавочна было для усіх, што Госпад ва усім падпарадкоўваўся закону. Ён нічым не жадаў падкрэсьліваць Сваю вольнасьць ад усіх пастаноў, але цалкам справядліва пазьней паказваў, што прыйшоў не парушыць закон, але выканаць.

Вершыра сьвята Абразаньня Хрыстовага

Сышоўшы да людзей Выратавальнік, / прыняўшы пялёнкамі спавіваньне, / не пагрэбаваў плоці абразаньнем, / васьмідзённы па Маці, безпачатковы па Айцу. / Таму, верныя, засьпяваем: / Ты ёсьць Бог наш, памілуй нас.

Трапар сьвята Абразаньня Хрыстовага, тон 1

На пасадзе вогненым ў вышынях сядзіш зь Айцом безпачатковым і Боскім Тваім Духам. / Дабраваліў Ты нарадзіцца на зямлі ад Дзевы, што мужа не ведала – Маці Тваёй, Ісусе. / Праз гэта і абразаньне зьдзейсьнена Табе, чалавеку васьмідзённаму. / Слава Ўсядобраму Твайму задуму, слава далёкагляднасьці Тваёй, слава сыходжаньню Твайму, / адзіны Чалавекалюбца.

Кандак сьвята Абразаньня Хрыстовага, тон 3

Усіх Госпад абразаньне церпіць / і чалавечыя правіны, як Добры абразае, / падае выратаваньне сусьвету; / і радуецца ў вышынях і Творца герарх, / і сьветносьбітныя, і боская схованка Хрыстова – Васіль.