Да дня народзінаў і да надыходзячых 180 ўгодкаў сьмерці беларускай сьвятой пакутніцы, гэраіні паўстанцаў – Эміліі Плятэр

Сьмерць палкоўніка

Адам Мецкевіч (1798-1855)

У пушчы леса стралковая рота

Стары дом лесьніка ахоўвае

Вартавыя вартуюць браму,

А палкоўнік ў хаце памірае

Зь вёські зьбяжаліся сяляне

Бачна, аточаны ён любоўю

Калі людзі простыя сумуя,

Сьціпла пытаюць аб ягоным здароўі

І аддаў ён загад салдату,

Каб асядлаў ён каня варанога

І прывёў каня да яго ў хату –

Каб у апошні раз яго зноў пабачыць

Загадаў даць шаблю байвую,

Быццам зноў у бойку сьпяшаўся;

Як Чарнецкі, у вялікіх ваяр слаўны,

Паміраючы са зброяй разьвітацца.

А як павялі каня з хаты

Сьвятар зь дарункамі сьвятымі зьявіўся

Пабялелі ад гора салдаты

А народ каля ганку маліўся

Нават камбанаты Касьцюшка

Што нейднойчы кроў пралівалі

Сьлез ня ведалі, але каля гэтай хаты

Быццам малыя дзеці рыдалі.

Зазванілі званы на сьвітанку

І сышлі нязаўважна жаўнеры

Акупанты расейскія блізка…

Але шоў народ да ваяра ў хату

І сядло пад яе галавою

Побач шабля, ружжо баявое.

І хоць быў ваяр жорсткім салдатам

Прыгажосьцю яго зьдзівананы

Стан пяшчотны! – ды гэта ж дзяўчына

Гэраіня ў палкоўнічым строі

Камандзёр беларускіх паўстанцаў – сьвятая Эмілія Плятэр