АДСЯЧЭНЬНЕ ГАЛАВЫ ПРАРОКА, ПАПЯРЭДНІКА І ХРЫСЬЦІЦЕЛЯ ГОСПАДА ЯНА

29 жніўня

Аб пакутніцкае сьмерці Яна Папярэдніка ў 32 годзе пасьля Нараджэньня Хрытовага нам распавядаюць Эвангелісты Мацьвей (Мц. 14:1 – 12) і Марк (Мк. 6:14 – 29).

Пасьля Хросту Гаспода сьвяты Ян Хрысьціцель быў кінуты ў вязьніцу Ірадам Антыпай, кіраўніком Галілеі. (Пасьля сьмерці Ірада Вялікага рымляне падзялілі тэрыторыю Палестыны на чатыры часткі і ў кожнай частцы паставілі кіраўніком свайго стаўленіка. Ірад Анціпа атрымаў ад імпэратара Аўгуста ў кіраваньне Галілею). Прарок Божы адкрыта выкрываў Ірада за тое, што, пакінуўшы законную жонку, дачку Аравійскага цара Арэфы, ён беззаконна жыў сумесна зь Іраідай, жонкай свайго брата Піліпа (Лк. 3:19, 20). У дзень свайго нараджэньня Ірад уладкаваў баль вяльможам, старэйшынам і кіраўнікам тысячаў ваяроў. Дачка Іраіды Саламія скакала перад гасьцямі і дагадзіла Іраду. У падзяку дзяўчыне ён пакляўся даць усё, чаго яна папытае, нават да паловы свайго царства. Кепская танцорка па радзе сваёй зласьлівай маці Іраіды прасіла даць ёй адразу ж на блюдзе галяву Яна Хрысьціцеля. Ірад засмуціўся. Ён баяўся гневу Боскага за забойства прарока, якога сам раней слухаўся. Баяўся ён і народа, любіўшага сьвятога Папярэдніка. Але з—за госьцяў і неасьцярожнай клятвы ён загадаў адсекчы галаву сьвятому Яну і аддаць Саламіі. Па паданьню, вусны мёртвай часткі прапаведніка пакаяньня яшчэ разоў адкрыліся і прамовілі: “Ірад, не павінна табе мець жонку Піліпа, брата твайго”. Саламія узяла блюда з галавой сьвятога Яна і аднесла сваёй маці. Апантаная Іраіда пакалола язык прарока іголкай і закапала яго сьвятую галаву ў нячыстым месцы. Але набожная Яна, жонка аканома Ірада Хузы, пахавала сьвятую галяву Яна Хрысьціцеля ў глінянай пасудзіне на гора Эляёнскае, дзе ў Ірада быў уласны участак зямлі (здабыцьцё годнае галявы сьвяткуецца 24 лютага). Сьвятое цела Яна Хрысьціцеля узялі ў тую ж ноч яго вучні і пахаалі ў Севасьціі там, дзе здзейсьнілася злачынства. Пасьля забойства сьвятога Яна Хрысьціцеля Ірад працягваў кіраваць яшчэ некаторы час. Понцій Пілят, кіраўнік Юдэі, пасылаў да яго зьвязанага Ісуса Хрыста, над Якім ён насьмяяўся (Лк. 23:7—12).

Суд Боскі адбыўся над Ірадам, Іраідай і Саламіяй яшчэ пры іх зямным жыцьці. Саламія, пераходзячы зімой рэчку Сікорыс, правалілася пад лёд. Лёд сьціснуў як так, што яна вісела целам у вадзе, а галава яе знаходзілася над лёдам. Падобна там, як яна некалі танцавала нагамі па зямлі, цяпер яна, быццам танцуючая, зьдзяйсьняла бездапаможныя рухі ў ледзяной вадзе. Так яна вісела да таго часу, пакуль востры лёд не перарэзаў яе шыі. Труп яе не быў знойдзены, а галаву прынесьлі Іраду зь Іраідай, як некалі прынесьлі ім галаву сьвятога Яна Папярэдніка. Аравійскі цар Арэфа помсьцячы на ганьбу сваёй дачкі вырушыў вайной супраць Ірада. Пацярпеўшы паражэньне, Ірад патрапіў пад гнеў рымскага імпэратара Каля Калігулы (37 – 41) і быў разам зь Іраідай сасланы ў выгнаньне ў Галію, а потым у Іспанію. Там яны загінулі ў час землятрусу. Памяць адсячэньня галавы сьвятога Яна Папярэдніка Царквой усталяваны жорсткі пост, як выяву смутку хрысьціян аб прымусовай сьмерці вялікага Прарока ўсёй зямлі.