ПЕРАМОГА ПРАВАСЛАЎЯ

(Першая нядзеля вялікага посту)

Мітрапаліт Антоній (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Мы сьвяткуем сёньня дзень Перамогі Праваслаўя. І шматлікім можа здацца дзіўным, што мы шчыра, пераканана сьвяткуем перамогу, у то час калі праваслаўе прыгнечанае са усіх бакоў, калі, здавалася бы, яно уражанае ў шматлікіх краінах, і калі ў нашым асяродзьдзі мала зьзяе яго слава.

Гэтае сьвята Перамогі Праваслаўя мае, аднак, дваякае значэньне. Па—першае, яно быў усталявана напрыканцы Сусьветных Сабораў, калі Царква Хрыстова абвясьціла канчаткова асноўныя ісьціны, асноўныя догматы чалавечага выратаваньня: бязгрэшнае вучэньне аб Сьвятой Тройцы, ісьціну аб увасабленьні Сына Божага і вынікаючыя з гэтых ісьцін іншыя ісьціны Праваслаўя.

Але перамога, аб якой мы кажам, не ёсьць перамога праваслаўных над іншымі людзьмі. Мы не маглі б сьвяткаваць сваю перамогу або перамогу родных, блізкіх нам людзей, калі іншыя гэтай перамогай пераможаныя. Перамога, якую мы ушаноўваем, перамога, якую мы цяпер сьвяткуем, гэта перамога Боская ў сэрцах людзей, гэта перамога Боская цудам Крыжа, цудам адкупленьня. Мы услаўляем Бога, Які так палюбіў сьвет, што Сына Свайго Адзінароднага аддаў для выратаваньня сьвету. Мы услаўляем Бога за тое, што створаны Ім чалавек здольны Яго любіць, Яго спазнаваць, так Яго любіць, што коштам свайго жыцьця і сьмерці вызнаваць ісьціну не толькі вуснамі, але усім жыцьцём. Мы перамагаем, таму што Бог, Які калісьці, шмат стагодзьдзяў таму назад, адкрыўся людзям, даваў Сябе спазнаць, даваў Сябе любіць, і зараз дзейнічае ў чалавечым жыцьці і ў чалавечых сэрцах. Калісьці падняты на Галгофе Крыж усё яшчэ зьяўляецца цэнтрам жыцьця сьвету. Тысячамі людзі, паверыўшыя Госпаду, пасьля Яго пайшлі гэтым шляхам, вызнаваючы ісьціну і любячы Бога і людзей непадзеленым сэрцам. І у гэтым перамога: перамога Бога ісьціны, Бога любові, перамога Праваслаўя, у якім ёсьць праўдзівая вера і праўдзівая глыбокая пашана Богу любоўю, духам, ісьцінай.

І вось чаму, нягледзячы на тое, што так страшны цяпер лёс праваслаўя, мы сьвяткуем яго перамогу, мы радуемся аб перамозе Гасподняй над чалавечымі душамі, аб выратаваньні, якое яна нам дае, аб дарунку вечнага жыцьця, які усім прапанаваны. І мы сьпяваем і апяём тых незьлічоных спавяданьнікаў Хрыста, якія і ў старажытнасьці, і ў нашы дні выратаваньне Хрыстова робяць рэальнасьцю кожнага дня вакол сябе і крыжам працягваюць ратаваць сьвет, папаўняючы ў целе сваім недастатковую пакуту Госпада. Так, мы можам перамагаць.

Але нядосыць сьвяткаваць перамогу Боскую і велікадушнасьць іншых; мы — Царква Хрыста, кожны зь нас паасобку — жывы чалец гэтага жывога, трапяткога укрыжаванага цела. І вось — якія мы перад тварам гэтай перамогі? Госпад у нас атрымаў частковую перамогу, Ён нам адкрыў веру, Ён нас навучыў любіць, Ён нас вучыць жыць зь дня ў дзень, — але як мала мы адклікаемся на дарункі Госпада! Няўжо можна пра нас казаць, як пра старажытную Царкву: Царква — гэта любоў? Няўжо мы можам казаць аб тым, што мы Хрыстовы і таму ўкрыжавалі цела свае зь запаламі і блудам? Няўжо можам мы сказаць, што мы зь дня ў дзень паміраем для таго, каб іншыя маглі жыць? Вось да чаго нас Госпад кліча, і вось апошняя поўная перамога, якая будзе Гасподняй перамогай і перамогай праваслаўя: калі ў душы кожнага зь нас Госпад пераможа і зацаруе непадзельна, калі кожны зь нас стане зьзяньнем славы Боскай і калі праз нас, жыцьцём нашым, і сьмерцю, і непераможнасьцю любові і іншыя людзі здабудуць шлях да выратаваньня. Амін.