ПЕРАМЯНЕНЬНЕ ГОСПАДА

Мітрапаліт Антоні (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Бывае, што чалавек, якога мы ведалі блізка, які здаваўся вядомым нам, вядомым да самых глыбінь, раптам паўстане перад намі, якім мы ніколі яго не бачылі, ніколі не чулі. Гэта бывае, калі кране нас да самых глыбінь адкрыцьцё любові, калі мы новымі вачамі бачыць чалавека, бачыць яго, як бачыць Бог: у славе, гэта значыць зьзяе зь яго глыбінь выява Боская, які звычайна ад нас як бы утоеная, зачыненая: і нашай сьлепатой і недасканаласьцю чалавека.

Але бывае, што мы чалавека убачым па—новаму, калі яго самога кране такая глыбіня радасьці ці такое гора, што зь самых нетраў яго зазьзяе сьвятло. Бывае, што радасьць чалавека зьменьвае, але бывае, што максымальны жах болю, гора прабіваецца да самых нетраў чалавека і зьзяе адтуль сьвятлом, калі гэта гора, гэтакі боль не злучаюцца ні з гаркатой, ні са мсьцівасьцю, а застаюцца ў чысьціні расьпяцьцем чалавека, жахам, які яго ахінуў.

З гэтага бачаньня мы можам зразумець, што здарылася на гары Фавор, калі Хрыстос стаяў паміж Майсеем і Ільлёй — адзін уяўляў Закон, іншы — усіх прарокаў — і гутарыў зь імі пра тое, чаму належыць быць, пра тое, што ідзе Ён зараз на сьмерць, на расьпяцьце па любові Боскай і па Сваёй чалавечай аддачы для выратаваньня сьвету. У гэты момант прабілася Боскае сьвятло, ахапіла усю Ягоную існасьць, і адтуль зазьзяла Яго чалавечая прырода, якая аддалася да канца Жывому Богу на сьмерць.

І Ягоныя вучні тады убачылі, Хто Ён ёсьць: Ягня Боскае, раскрыжаванае дзеля выратаваньня сьвету яшчэ да таго, як створаны быў сьвет. Дзеля таго каб увайсьці ў гэта бачаньне, ім трэба было самім прылучыцца ў нейкай меры да таго, што зьдзяйсьнялася. Царкоўнае паданьне кажа, што гэтыя тры вучня уяўлялі сабою: адзін — веру, іншы — любоў, трэці — праведнасьць. І вось з глыбінь сваёй існасьці яны улавілі нешта пра зьдзейсьненае, убачылі сьвятло, якое лілася ад Хрыста на усё атачыўшае Яго, рабіўшае Яго адзеньні беласьнежнымі, што падала на усё атачаючае, выклікаючы ва усім зваротнае жыцьцё і водгук. І яны увайшлі ў славу Боскую, у тое ж воблака, якое ахінала Сінайскую гару, калі Бог размаўляў зь Майсеем, як зь сябрам Сваім; і было так добра, іншага нічога не трэба было, акрамя стаяньня перад тварам славы Гасподняй.

Але вучні не улавілі падставу, яны не улавілі, што толькі таму ім так была адкрыта слава Боская, што іх Настаўнік, Бог, Сябар ішоў на сьмерць; ім жадалася застацца ў гэтай радасьці, ніколі не адыходзіць ад зьмененага Хрыста: але менавіта для гэтага расстаньня і прыйшлі Майсей і Ільля гутарыць пра яго зь Выратавальнікам. І калі вучні жадалі застацца, Хрыстос ім адказаў: Не!.. — і павёў іх у даліну, зь вышынь славы Фавору ў жах зямной патрэбы, зямной трагедыі. Яны там сустрэлі айца, які страціў надзею ў выратаваньні свайго дзіцяці; яны засьпелі там іншых вучняў Выратавальніка, якія нічога не змаглі зрабіць для айца зь дзіцем. Фавор, слава неразлучна злучаная зь вяртаньнем у цемру і з расьпяцьцем, са сьмерцю, зь сыходжаньнем Хрыста ў пекла. І толькі пасьля гэтага, калі усё будзе зьдзейсьнена, уваскрэсьне Бог у славе ужо неад'емнай.

Зразумеем жа, што, калі нам дадзена чалавека ці Жывога Бога нашага прыняць у гэтай славе, — гэта кажа пра тое, што надышоў і нам час, угледзеўшыся ў таямніцу Фавору, увайсьці ў сьвет, у трагічны сьвет, у цемру сьвецкую, каб прынесьці тое сьвятло, які і ў цемры сьвеціць і якому цемра няздольная перашкодзіць. Гэта наша пакліканьне, як гэта было пакліканьнем вучняў і як гэта было справай Хрыстовай.

Амін.