ТОМАС КАНСТАНТЫНОПАЛЬСКАГА САБОРУ 1180 ГОДУ (АБ “БОГУ МУХАМЕДА”)

Сьвятая Царква зь старажытнасьці і нават да сёньняшняга часу мела агульнавядомыя абвяшчаючыя кнігі, у тым выглядзе, як яны былі першапачаткова складзеныя. У ліку іншых выслоўяў у гэтых кнігах зьмешчана наступнае: “выш усяго гэтага, анафэма Богу Мухамеда, аб якім той сказаў, што ён ёсьць Бог адзіны, Бог не нарадзіў ён і не быў народжаны, і не зьявіўся ніхто, падобны яму”. [Зроблена было гэта] бо, зь аднаго боку, сам Мухамед абвясьціў памылковае разуменьне Бога з гэтым [тэрмінам] як, з рэшты, зразумелі тады, і ў то час, калі праз апублікаваную ім кнігу Каран, ён перадаў атачыўшым [яго людзям], якія не мелі раней большай колькасьці гнюсных і непрыдатных рэчаў.

Але прыходзячыя зь мусульман да боскага хросту і, паводле звычаю, пакліканыя, зважаючы на выслоўе аб богу Мухамеда, стала прыходзяць у цяжкасьць аб гэтым, асьцерагаюцца відавочна абвяшчаць анафэму Богу па імю, і па чыньніку [іх] некультурнасьці, і няведаньні пісьменства, і таму як цалкам не ведаюць, што азначае? Бо Бог – не Бог [для іх], і мусульмане сьведчаць, што ніколі не чулі аб такім, калі нават і нешта іншае разумеў [пад гэтым словам] той, хто склаў абвяшчальны кнігі.

І вось, паколькі яны знаходзяцца ў нерашучасьці, заняўся гэтым рознагалосьсем наш багамудры і сьвяты імпэратар, і, лічачы іх асьцярогу аб Богу не зусім неапраўданай, пажадаў выдаліць гэтыя паўсядзённыя зьдзіўленьне і зьбянтэжанасьць для думкі вагаючыхся [мусульман] і захаваць іх ад спакусы і сумневу ў стаўленьні да праваслаўнай веры (і не іх адных, але і іншых, хто бянтэжыцца з-за гэтага), сваёй боганатхнённай царскай уладай пастанавіў абвясьціць анафэму Богу Мухамеда зь абвяшчальнай кнігі выдаліць, [і замест гэтага] падвяргаць анфэме самога Мухамеда, і усё, у кнізе яго Каране [што зьмяшчаюцца] высьмятковыя і агульнавядомыя вучэньні, блага перададзеныя ім насуперак вучэньням Хрыста Бога нашага. Такім чынам, рашэньне аб гэтым было ясна выказана ў лісьце яго вялікасьці, вялізным і падрабязным, у якім усе думкі падводзяць да выніку: не пакідаць гэтую частку зь вышэйзгаданай анафэмай як выслоўе, уяўнае блюзьнерствам па стаўленьні да Бога.

Таму наш багамудры імпэратар, перасьледваючы гэтую мэту, на працягу ліста, пасланага нам, усталёўвае неабходнасьць быць выдаленай той скандальнай часткі выслоўя зь абвяшчальнае кнігі, паколькі яно здаецца не адпавядаючым таму, што павінна было бы [тамака знаходзіцца]. Мы жа, саборнае разгледзеўшы згаданы імпэратарскі ліст, вызначаем і пастанаўляем выкінуць зь абвяшчальнай кнігі вышэйпаказанае выслоўе, дзеля прыходзячых да боскага хросту і іншых, спакушаных

такім найменьнем Бога, накладаць анафэму на самога Мухамеда і кнігу яго, Каран, ва [усіх пунктах], у якіх ён супярэчыць сьвятым вучэньням Хрыстовым, і мець наступнае выслоўе [наўзамен ранейшага]:

“Анафэма Мухамеду, [і яго] вучэньню, перададзенаму ў Каране, у якім ён вызнае, што Госпад, Бог і Выратавальнік наш Ісус Хрыстос не зьяўляецца Сынам Боскім; добрае заве благім, а сьвятло выстаўляе цемраю, яшчэ ж [анафэма] і кепскаму вучэньню яго, адваротнаму сьвятым вучэньням Хрыста і багамудрых сьвятых, а таксама [анафэма] і таму, хто унушыў яму і думаць і вучыць гэтым кепскім і пагарджаным рэчам, будзе гэта хто-небудзь зь людзей, або жа злых дэманаў і айцец зла, або жа сам кепскі Мухамед спарадзіў ад сябе гэтак больш чым благі плод; акрамя таго, анафэма тым, хто [лічыць], што Мухамед ёсьць прарок і пасланец, ад якога прынялі вучэньні і запаведзі, адваротныя вучэньню Хрыста”.

Анафэма была напісана і падпісаны гэты томас 13 красавіка 6688 году.

Подпісы зь іншага боку: мая імпэратарская веліч, прыняла да разгляду рашэньне сьвятога і боскага сабору [выкладзеныя ў] гэтым томасе і ўсхваліла іх 13 красавіка 6688 году. Маецца пячатка Мануіла Коміна, ва Хрыста Бога веруючага імпэратара і самаўладца Рымскага. Маюцца таксама подпісы кожнага архірэя наступным чынам: “Такі аб такім пытаньні мае рашэньне і падпісвае”.