МАЛЕБЕН НА ДЗЕНЬ ВОЛІ 25 САКАВІКА

Сьвятар: Дабраслаўлёны Бог наш спрадвеку, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў.

Чытальнік: Амін.

Уладару нябесны, Суцяшальнік, Духу ісьціны, што ўсюды прысутны і ўсё напаўняеш, Скарбніца дабра і Жыцьцядацелю, прыйдзі і ўсяліся ў нас і ачысьці нас ад ўсяго благога і збаў, Добры, душы нашы.

Сьвяты Божа, Сьвяты Моцны, Сьвяты Несьмяротны, памілуй нас. (тройчы)

Усясьвятая Тройца, зьлітуйся над намі. Госпадзе, ачысьці правіны нашы. Уладару, выбач бяспраўе наша. Сьвяты, наведай нас і аздараві немачы нашы дзеля імя Твайго.

Госпадзе памілуй. (тройчы)

Слава Айцу, і Сыну, і Сьвятому Духу, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амін.

Ойча наш , каторы ёсьць у небе, сьвяціся імя Тваё, прыйдзі валадарства Тваё, будзь воля Твая як на небе, так і на зямлі. Хлеба нашага штодзённага дай нам сёньня, і адпусьці нам грахі нашы, як і мы адпускаем вінаватым нашым; і ня ўводзь нас у спакусу, але збаў нас ад злога.

Сьвятар: Бо Тваё валадарства, і сіла, і слава, Айца, і Сына, і Сьвятога Духа, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў.

Чытальнік: Амін.

Чытальнік: Госпадзі, памілуй. (12 разоў)

Слава Айцу, і Сыну, і Сьвятому Духу, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амін.

Прыйдзіце, паклонімся Ўладару нашаму Богу.

Прыйдзіце, паклонімся і прыпадзём да Хрыста, Уладара нашага і Бога.

Прыйдзіце, паклонімся і прыпадзём да самога Хрыста, Уладара і Бога нашага.

СЫНАКСАР У ДРУГУЮ НЯДЗЕЛЮ ВЯЛІКАГА ПОСТУ

Сёньня вялікага праваслаўнага прапаведніка сьвятла праўдзівага; Да сьвятла вечнага прыводзіць Крыніца сьвятла.

Гэты сын Боскага і вечнага Сьвета, сапраўды праўдзівы чалавек Божы і дзівосны слуга і служыцель Божы, быў родам з Канстантынопалю і меў высакародных і набожных бацькоў. Ён імкнуўся упрыгожыць дабрадзейнасьцю і вучэньнем не толькі зьнешняга і пачуцьцёвага чалавека, але асабліва — унутранага і нябачнага. Калі ён быў яшчэ вельмі юны, бацька ягоны памёр; маці ж і яго, і усіх ягоных братоў і сясьцёр, выхоўвала ў строгасьці і вучыла запаведзям і Сьвятому Пісаньню, а таксама пасылала да настаўнікаў, каб ён добра навучыўся ад іх і сьвецкай прамудрасьці. Дзякуючы прыродным здольнасьцям і стараннасьці ў вучэньні, ён неўзабаве вывучыў усе філязофскія навукі.

Калі Рыгору споўнілася 20 гадоў, палічыўшы усё зямное горшым сноў, жадаў накіравацца да Бога, Крыніцы і Падаўцу усякай прамудрасьці, і дасканалым жыцьцём усяго сябе прысьвяціць Яму. Тады ён адкрыў маці свой богадагодны намер, вялікую любоў да Бога і палымянае жаданьне і знайшоў, што яна падобна яму доўгі час тужыла пра гэта і ў роўнай меры зь ім гэтаму радая. Маці, адразу сабраўшы да сябе усіх дзяцей, радасна сказала: Вось я і дзеці, якіх даў мне Бог (Іс. 8:18; Жыд. 2:13) . Выпрабоўваючы іх добрыя думкі, яна абвясьціла ім намер вялікага Рыгора. Ён, зьвярнуўшыся да іх з павучальнымі словамі, неўзабаве пераканаў усіх пагадзіцца і рупліва рушыць усьлед пакіданьня сьвету, схіліўшы да падобнай яму любові. Затым, паводле эвангельскай запаведзі раздаўшы усю маёмасьць жабракам, велікадушна адмовіўшы царскую літасьць, славу і палацавыя ушанаваньні, ён рушыў усьлед за Хрыстом.

КАЗАНЬНЕ У ДРУГУЮ НЯДЗЕЛЮ ВЯЛІКАГА ПОСТУ

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Якой журботнай і часта непатрэбна журботнай мне уяўляецца наша царкоўнае жыцьцё, нашы хрысьціянскія адносіны, калі чытаеш Эвангельле. Як там усё проста і суцэльна, і як у нас шмат надуманага і ускладненага. Сёньняшняе апавяданьне такое простае, і так проста можна было б жыць па гэтым апавяданьні.

Чалавек у патрэбе, ляжыць паслаблены, паралізаваны. Ён здолеў за сваё кароткае ці доўгае жыцьцё узбудзіць у сэрцах сваіх сяброў і знаёмых любоў, спагаду, павагу. І вось яны чуюць, што хтосьці яму можа дапамагчы, і яны проста яго бяруць і нясуць да гэтага Чалавека. Да Яго доступу, відаць, няма; натоўп загарадзіў шлях, — яны і перад гэтым не спыняюцца, прабіваюцца праз дах да Хрыста, апускаюць ложка, пасьцель, на якой прынесьлі хворага сябра. І Хрыстос глядзіць на усё гэта і. дзівіцца, цешыцца: вось чалавек, які здолеў узбудзіць, нарадзіць любоў, і вось людзі, якія здолелі адклікацца, але не складана, а проста і прама надаць яму магчымасьць пачаць новае жыцьцё.

БОГАСЛУЖЭНЬНЕ Ў ДРУГУЮ НЯДЗЕЛЮ ВЯЛІКАГА ПОСТУ

У СУБОТУ НА ВЯЛІКАЙ ВЯЧЭРНЯЙ

Сьпяваецца пасьлядоўнасьць сьвятога Рыгора Паламы, архіяпіскапа Фесаланікійскага, цудатворцы, складзеная сьвяцейшым патрыярхам Філафэям.

Пасьля прадпачатковай псальмы – першая кафізма цалкам. На “Госпада клічу:” вершыры на 10: нядзельных Актоіха 3; усходніх 3; з Трыёдзі 4:

Тон 2

Якімі пахвальнымі песьнямі апяём герарха, / багаслоўя трубу, агнядышныя вусны дабрыні, / сьвятое ёмішча Духу, / слуп Царквы непахісны, / вялікую весялосьць сусьвету, / раку прамудрасьці, сьвяцільнік сьвятла, / зорку ясную, усё тварэньне адукоўваючую?

Якімі колерамі сьпеваў увянчаем герарха, / набожнасьці змагара, і благога саперніка, / веры гарачага абаронцу, / вялікага настаўніка і асьветніка, / найпрыгажэйшую ліру Духу, / золатам зіхатлівую мову, / крыніца, падаючая верным струмені вылекаваньня, / вялікага і годнага і цудоўнага Рыгора?

Якімі вуснамі мы, зямныя усхвалім герарха, / Цэрквы настаўніка, сьвятла Боскага прапаведніка, / пасьвячонага ў нябесныя таямніцы Тройцы, / вялікае манахаў упрыгожваньне, / дзеямі і сузіраньнем празьзяўшага, / Фесалёнкі і хвалу, / знаходзячамуся суграмадзянінам на нябёсах / боскага і прыцудоўнага міроцечнага Зьміцера?

АКАФІСТ УСЯСЬВЯТОЙ БАГАРОДЗІЦЫ Ў ГОНАР ІКОНЫ ЧЭНСТАХОЎСКАЙ (НЕПЕРАМОЖНАЯ ПЕРАМОГА)

Дадзены акафіст ёсьць аўтэнтычны тэкстам, які зьявіўся ў Кіеўскай Царкве ў першай палове XVIII ст. Ён сьпяваўся ўсімі хрысьціянамі Рэчы Паспалітай: праваслаўнымі, уніятамі і каталікамі.

Кандак 1

Абранаму Ваяводзе, Выратавальніцы зямлі нашай і Царквы Кіеўскай, пахвальны прынясем сьпеў. Ты ж, Маці Цара Нябеснага, ад усякага нападу пазбаў краіну нашу і ад усіх смуткаў і бед вызвалі сьпяваючых: Радуйся, Абаронца Руплівая, збаў нас ад усялякага зла і зьдзейсьні цуд выратаваньня

Ікас 1

Анёльскі сабор на Нябёсах гучна апявае Цябе, Уладарка, і мы, на зямлі народжаныя, прыбягаем да абраза Твайго цудатворнага, сьвятым Лукой напісанага, сьпяваем Табе так:

Радуйся, Маці Сьвятла Вечнага; радуйся, Духа Сьвятога сяліба асьвячоная.

Радуйся, мілаты сьветлае Пазнаньне; радуйся, анёльскіх сіл вясельле.

Радуйся, куст няспалена палаючы; радуйся, Уладара Сілаў вечна сузіраючая.

Радуйся, неўвядальная кветка нятленная; радуйся, выява Хрыстовага ўваскрэсеньня.

Радуйся, абаронца руплівая, збаў нас ад усялякага зла і зьдзейсьні цуд выратаваньня.

ЧЭНСТАХОЎСКІ АБРАЗ БОСКАЙ МАЦІ

6 сакавіка

Чэнстахоўскі абраз Боскай Маці ёсьць, па паданьню, адной з тых 70-ці ікон Усясьвятой Багародзіцы, якія напісаў сьвяты эвангеліст Лука. Яна была напісана ў Ерусаліме, у Сіенскай сьвятліцы. У 66 – 67 гадах, у нас нашэсьця рымскага войска пад кіраўніцтвам Веспасіяна і Ціта, хрысьціяне ўцякалі ў мястэчка Пэлу. Разам зь іншымі сьвятынямі яны захоўвалі ў Пячорах і Чэнстахоўскі абраз Боскай Маці. У 326 годзе, калі сьвятая царыца Алена хадзіла ў Ерусалім для пакланеньня сьвятым месцам і адшукала Крыж Хрыстовы, яна атрымала ў дар ад хрысьціян гэты абраз, прывезла яго ў Канстантынопаль і паставіла ў палацавай капліцы; дзе сьвятыня захоўвалася на працягу пяці стагодзьдзяў.

У Кіеўскую Царкву цудатворны абраз зь вялікім гонарам быў прынесены заснавальнікам  Львову, галіцака–валынскім князем Львом Данілавічам і зьмешчаны ў Бельзкім замку пад нагляд праваслаўнага сьвятарства.

“ГРАМАДЗЯНСКАЯ ВАЙНА” ВЫБУХНУЛА Ў ЭЛАДСКАЕ ЦАРКВЕ

“Грамадзянская вайна выбухнула ў Царкве паміж традыцыйнымі праваслаўнымі, падтрыманымі некаторымі герархамі, і герархамі прымаючымі ўдзел у дыялёгах зь іншымі хрысьціянскімі Цэрквамі.

Змаганьне атрымала такія маштабы, што некаторыя вернікі падпісалі “Дэклярацыю спавяданьня і абароны веры”, дзе ў прыватнасьці папераджаюць герархію, што “стоячы ў праваслаўнай веры і ісьціне мы будзем утрымлівацца ад царкоўных таямніц і дзеяў, дзе сьвятарства знаходзіцца ў зносінах зь ерэтыкамі і згадваюць іх, а таксама ад япіскапаў знаходзячыхся ў ерасі, і будзем шукаць япіскапаў і сьвятароў, якія іх не згадваюць, і адмаўляюцца ад экумэнізму”.

“Мяцежнікі”

“Дэклярацыя спавяданьня і абароны веры” складае толькі адной зь дзеяў неакансэрватыўнага руху, які ў апошнія гады адлюстроўвае свае пазыцыі праз інтэрнет.

Згодна інфармацыі, амаль па ўсёй краіне дзее нейкая “партызанская вайна” супраць герархаў, якія прытрымліваюцца іншай пазыцыі, сыходзячы зь уласных поглядаў, і характэрная атмасфэра, дамініруючая пры гэтым, ёсьць падобнай той, якая, як кажуць, разгарнулася ў адным храме ў Салоніках, дзе вядомы сьвятар пракляў Папу і заклікаў веруючых крочыць за ім, а потым зьнішчальна раскрытыкаваў пазыцыю Канстантынопальскага патрыярхату і Эладскае Царквы адносна іх дыялёгу з каталікамі і іншымі хрысьціянамі, а таксама іх удзел у ССЦ (Сусьветным Савеце Цэркваў – рэд.).

ХРЫСЬЦІЯНСКАЯ ТЭАНІМІЧНАЯ ЛЕКСЫКА БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ ПРАВАСЛАЎНАГА І КАТАЛІЦКАГА ЎЖЫВАНЬНЯ

Мусорын А.Ю.

Характэрнай рысай рэлігійнай гісторыі беларускага народа ёсьць тое, што беларусы ніколі не былі цалкам праваслаўным народам, як, напрыклад, расейцы, або цалкам каталіцкім, як, напрыклад, палякі.  Беларусь заўсёды была поліканфэсіянальнай краінай, на абшары якой шмат стагодзьдзяў узаемадзейнічалі праваслаўная і каталіцкая культурныя традыцыі, што адлюстравалася, у тым ліку, і ў беларускай тэанімічнай лексыцы, абумовіла яе варыянтнасьць паводле канфэсіянальнай прыналежнасьці. Менавіта гэтыя, канфэсійна маркіраваныя найменьні Бога, і дасьледуюцца ў дадзеным артыкуле.  Беларуская тэанімічная лексыка агульнага для усіх хрысьціянскіх канфэсі ужываньня (Бог, Валадар, Усявышні, Усеспадар, Айцец Нябесны і інш.) застаецца па—за межамі дадзенага дасьледаваньня. 

ЧАС ПОСТУ – ГЭТА ЧАС НАШАГА ДУХОЎНАГА АБНАЎЛЕНЬНЯ…

Для хрысьціян Усходняга абраду, праваслаўных і грэка–каталікоў, пачалася Сьвятая Чатырохдзесятніца – Вялікі Пост. Яму папярэднічалі некалькі падрыхтоўчых тыдняў, і яшчэ адзін – Пакутны тыдзень увянчае яго заканчэньне прад Вялікаднём. Па праваслаўным вераваньням час посту – гэта асаблівы час для духоўнага станаўленьня хрысьціяніна. Да размовы аб сэнсе і сутнасьці посту мы запрасілі пратаярэя Яўгена Заплетнюка, Кіраўніка Місіянэрскага аддзелу Патрыярхіі Ўкраінскай Аўтакефальнай Праваслаўнай Царквы, кандыдата багаслоўя, вядомага публіцыста і рэлігійнага дзеяча.

– Ойча Яўген, што ж такое пост і чым уласна Вялікі пост адрозьніваецца ад усіх іншых?

Для кожнага праваслаўнага хрысьціяніна, пост – гэта, у першую чаргу, час унутранага абнаўленьня ў Хрысьці. Час посту – гэта час, калі ў адпаведныя дні, тыдні, альбо нават месяцы, Царква заклікае сваіх вернікаў зьмясьціць акцэнты ўласных каштоўнасьцяў, перанесьці ўвагу зь цела на дух. Мы зь вамі вывучаючы гісторыю і сучаснае жыцьцё людзей вельмі лёгка можам прыйсьці да выніку, што чалавецтва заўсёды жыло, жыве, і дакладна яшчэ будзе жыць у будучыні, робячы цэнтрам усяго свайго сьветапогляду ўласнае целе, ягоны дабрабыт, камфорт і выгоды.

РЫМ І МАСКВА

Джордж Вайгель

Нядаўні візыт прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі Дзьмітрыя Мядзьведзева ў Ватыкан, у часе якога адбылася сустрэча з Папам Бэнедыктам XVI, асобныя экспэртныя колы разглядаюць як яшчэ адно сьведчаньне хуткага прарыву ў адносінах паміж Сьвятым Пасадам і Расеяй, а таксама паміж Рыма-Каталіцкай Царквой і Расейскай Праваслаўнай Царквой. Хоць я жадаў бы, каб гэта было менавіта так, аднак існуе вялікая доля скептыцызму менавіта праз веданьне мінуўшчыны.

У часе так званых “выбараў” у сьнежні 2010 года, беларускі прэзыдэнт Аляксандр Лукашэнка зноў захаваў сваю пасаду. Амаль усе міжнародныя назіральнікі вызналі гэтыя “выбары” шахрайскімі і асудзілі арышты і трыманьне ў вязьніцы апазыцыйных кандыдатаў, якія адбыліся адразу пасьля “выбараў”. Аднак неўзабаве пасьля абвяшчэньня вынікаў выбараў, патрыярх Кірыла І, лідэр расейскага праваслаўя, надаслаў вітальнае пасланьне А.Лукашэнка, з пахвалой за тое, што “ён сумленна служыць усёй краіне і яе грамадзянам”, а “вынікі выбараў паказалі вялікую даверу, якую мае да яго народ”