Wednesday, April 7, 2010

ДАБРАВЕШЧАНЬНЕ ЎСЯСЬВЯТОЙ БАГАРОДЗІЦЫ

Усясьвятая Дзева, пасьля Яе ўвядзеньня ў Ерусалімскі храм, засталася ў храме пад апекай клірыкаў і праводзіла час у малітве, чытаньні Сьвятога Пісьма і рукадзельлі. З пераказаў вядома, калі Сьвятой Дзеве споўнілася 15 гадоў, калі па юдэйскім звычаям дзяўчаты бралі шлюб, сьвятары апавясьцілі ёй, што яна ўжо не можа пакідацца далей у храме і мусіць абраць сябе мужа. Дзева адказала ім, што будучы прысьвечаная сваімі бацькамі Богу, Яна жадае назаўсёды застацца цнатлівай. Тады сьвятары вырачылі заручыць Марыю зь набожным старцам з роду Давыда, на імя Іосіф, які мусій абараняць Яе і быць толькі ўяўным Яе мужам. У Назарэце, у доме праведнага Іосіфа, Усясьвятая Дзева не зьмяніла свайго ўзору жыцьця; Яна ўвесь свой час праводзіла ў малітвах, займалася рукадзельлем і чытала сьвятыя кнігі. Дзеля Яе дом Іосіфа быў як храм малітоўны, зь якога Яна нікуды не сыходзіла і ні з кім не размаўляла, толькі зь дачкамі Іосіфа.

У Галілейскі горад Назарэт, у дом Іосіфа да сьвятой Дзевы Марыі ў шосты месяць пасьля зачацьця Яна Хрысьціцеля, быў пасланы Архіанёл Гаўрыіл. “Анёл, увайшоўшы да Яе, сказаў: радуйся, Дабрадатная! Гасподзь з Табою; дабраславёная Ты сярод жанчын. А Яна, угледзеўшы яго, сумелася ад словаў ягоных і разважала, што б гэта было за вітаньне. І сказаў Ёй анёл: ня бойся, Марыя, бо Ты здабыла мілату ў Бога; і вось, зачнеш ва ўлоньні, і народзіш Сына, і дасі Яму імя: Ісус; Ён будзе вялікі і будзе названы Сынам Усявышняга; і дасьць Яму Гасподзь Бог пасад Давіда, бацькі Ягонага; і будзе валадарыць над домам Якава вечна, і Царству Ягонаму ня будзе канца. А Марыя сказала анёлу: як будзе гэта, калі Я мужа ня знаю? Анёл сказаў Ёй у адказ: Дух Сьвяты сыдзе на Цябе, і сіла Усявышняга ахіне Цябе; таму і народжанае Сьвятое назавецца Сынам Божым; вось, і Елізавета, сваячка Твая, называная няплоднаю, і яна зачала сына ў старасьці сваёй, і ёй ужо шосты месяц; бо ў Бога не застанецца бясьсілым ніякае слова. Тады Марыя сказала: вось, раба Гасподняя; хай будзе Мне паводле слова твайго. І адыйшоў ад Яе анёл.” (Лк. 1:28–38) А Сьвятая Дзевай пайшла да родзічкі сваёй Елізаветы. Елізавета сустрэла Яе такімі словамі: “Дабраславёная Ты сярод жанчын, і дабраславёны плод улоньня Твайго!” (Лк. 1:42)

У адказ на словы Елізаветы, Марыя прамовіла: “Праслаўляе душа Мая Госпада, і ўзрадаваўся дух мой у Богу, Збаўцу Маім, што дагледзеў Ён пакорлівасьць рабы Сваёй; бо ад сёньня будуць шчасьціць Мяне ўсе роды, бо ўчыніў Мне веліч Магутны і сьвятое імя Ягонае, і ласка Ягоная ў роды родаў да тых, што баяцца Яго.” (Лк. 1:46–50)

Сьвяткаваньне Дабравешчаньня Усьясьвятой Багародзіцы адбывалася ад самага пачатку стварэньня Хрысьціянскай Царквы. У Назарэце, на тым самым месцы, дзе Архіанёл дабравесьціў Дзеве Марыі, пабудаваны храм у памяць Дабравешчаньня Багародзіцы.

Сьвятыя айцы Царквы ў сваіх працах тлумачаць і тое, чаму Сын Божы ўвасобіўся ва ўлоньні Дзевы Марыі ў дзень 25 сакавіка: Бо Бог стварыў чалавека менавіта ў дзень 25 сакавіка, і таму Бог паслаў Архіанёла Гаўрыіла менавіта ў гэты дзень Дабавесьціць Дзеве Марыі.

У V ст. Анатоль Канстантынопальскі, у VІІ – Андрэй Ерусалімскі, у VІІІ – сьв. Дамаскін, у ІХ – Феафан і іншыя напісалі шмат славячых песьняў у гонар Дабравешчаньня Багародзіцы, якімі і да сёньня Царква праслаўляе гэтую падзею.

Шосты Сусьветны Сабор, які адбыўся ў 691 годзе, 52–м правілам вызначыў не служыць у сьвята Дабравешчаньня, на які б дзень Вялікага Посту ён не падпаў, літургіі Раней Асьвячоных Дароў, падкрэсьліваючы гэтым веліч сьвята.

Трапар сьвята, тон 4

У гэты дзень выратаваньня нашага пачатак / і адвечнай таяміцы зьява: / Сын Божы Сынам Дзевы робіцца / і Гаўрыіл аб мілаце дабравесьціць. / Таму і мы зь ім Багародзіцы сусьпяваем: / “Радуйся, Дабрадатная, Гасподзь з Табою!”


ВЕЛІКОДНАЕ ПАСЛАНЬНЕ АРХІЯПІСКАПА АФАНАСІЯ (МАРТOСА)

У беларускае царкоўнае гісторыі было агульна прынята лічыць, што пасьля пераходу япіскапату Беларускае Аўтакефальнае Праваслаўнае Царквы ваеннага часу ў РПЦЗ, усе ягоныя кантакты зь дзеячамі беларускага нацыянальнага руху былі спынены. Але сёньня высьвятляецца – гэта далёка не так. Некаторыя ўладыкі, найперш архіяпіскап Філафей (Нарко) і архіяпіскап Афанасій (Мартос) працягвалі шчыльныя кантакты і супрацоўніцтва зь найбольш радыкальнымі прадстаўнікамі беларускага вызваленчага руху: Дз. Касмовічам і Р. Астроўскім. Уладыкі бралі чынны ўдзел у шэрагу канфэрэнцый і нарад беларускіх змагарных арганізацый і нават клапаціліся аб духоўных патрэбах беларускай палітычнае эміграцыі. Так, па сьведчаньню былых беларускіх партызан у Аргентыне, архіяпіскап Афанасій, нягледзячы на супраціў расейскай эміграцыі і кіраўніцтва РПЦЗ, стала клапаціўся і дапамагаў беларускім эмігрантам – удзельнікам узброяннага змаганьня. Штогод, апрача афіцыйнага Велікоднага пасланьня, уладыка Афанасій зьбіраў беларускіх вэтэранаў і зьвяртаўся да іх зь адмысловым пасланьнем на беларускае мове. Адно з падобных пасланьняў, дасланых нашым вэтэранам зь Аргентыны, мы сёньня публікуем на старонцы “Беларускай Аўтакефаліі”.

“Беларуская Аўтакефалія”

P.S. На здымку, зробленым у часе нарады вайсковых адзінак Беларускай Цэнтральнае Рады 08 – 14 чэрвеня 1967 (ЗША, Норт Кантон, Агаё), (ад левага боку да правага) арх. Філафей, Прэзыдэнт БЦР Радаслаў Астроўскі і арх. Афанасій.

Хрыстос Уваскрэс

Усё расьліны ў прыродзе зь надыходам вясны штогод ажываюць і абнаўляюцца. Таксама бывае і з чалавекам. Але ён вышэйшае тварэньне Боскае, у якое Творца яго удыхнуў Дух Свой. Чалавек ажывае не раз у год, як усе бязмоўныя стварэньні, але гэтулькі разоў, колькі ён спавядаецца і прычашчаецца Сьвятога Прычасьця. Ён ажывае і перараджаецца для новага набожнага жыцьця ў Хрысьце і з Хрыстом. Сьвятое Прычасьце гэтае найбольшая Таямніца Боская, гэта Таямніца з Таямніц. Сьвятое Прычасьце Цела і Крыві Хрыстовых цалкам перараджае чалавека і набліжае яго да Госпада. Праз Прычасьце Бог робіцца нашым Айцом Нябесным, а мы Яго дзецьмі. Прычасьце асьвячае чалавека. У Вялікім пасту праваслаўныя вернікі чысьцяцца ад грахоў сваіх у таямніцы споведзі, абнаўляюцца ў таямніцы Сьвятога Прычасьця. І пасьля гэтага, адроджаныя духоўна яны радасна сустракаюць Уваскрэсеньне Хрыстова. Уваскрэсеньне зь мёртвых Госпада нашага Ісуса Хрыста гэтая падмурак нашай веры, гэта той непарушны падмурак, на якім стаіць Хрысьціянства. “Калі Хрыстос не ўваскрэс, дык і пропаведзь нашая марная, марная і вера ваша.” (1 Кар 15:14) Але вера наша не марная, работа наша хрысьціянская не марная. “Хрыстос уваскрэс зь мёртвых, першынец з памерлых.” – Кажа той жа Апостал (1 Кар. 15:20). У гэтым асноўны догмат нашай праваслаўнае веры. Мы глыбока веруем і ведаем, што “Хрыстос уваскрэс зь мёртвых славаю Айца” (Рым. 6:4), што Ісуса “Бог уваскрэсіў зь мёртвых” (Дзеі. 3:15; 4:10). А ў гэтым падмурак нашай веры і мы ў Велікодную ноч радасна і весела сьпяшаемся паведаць адзін аднаму аб найбольшым у нашым жыцьці і найбольш важным у нашае веры.

Хрыстос Уваскрэс!

І хто верыць у Уваскрэсеньне Хрыстова, той паўнавартасны чалавек. Хто усім сэрцам верыць ва Уваскрэсеньне Хрыста, той праўдзівы хрысьціянін праваслаўны, а праз сваю веру становіцца дзіцем Божым. Хто усёй душой успрымае Таямніцу Прычасьця і Таямніцу Уваскрэсеньня Хрыста, для таго Бог ёсьць праўдзівы Айцец. А хто не верыць, той як сухое дрэва пры дарозе яго сьсякаюць і спальваюць на агні. Хто не верыць, той як пусты арэх, якога усё выкідваюць, як шалупіну. Хто не верыць і не бярэ прычасьце, той не паўнавартасны чалавек і радасьці Уваскрэсеньня Хрыста ён не адчувае. Хрыстос Уваскрэс уваскрэсьнем і мы разам зь Ім! Уваскрэсьнем для новага жыцьця, для жыцьця набожнага і дабрадзейнага, для жыцьця хрысьціянскага і радаснага, для жыцьця, напоўненага любові і радасьці аб Хрысьце Ісусе. А падстава усяму гэтаму радаснае і велічнае: Хрыстос Уваскрэс! Радасным “Хрыстос Уваскрэс” прывітае усё духавенства і усіх багалюбівых праваслаўных дзяцей зямлі беларускай у замежжы.

+ архіяпіскап Афанасій.

Травень 1958 л.Б