УШАНАВАНЬНЕ ЖЫВАТВОРЧАГА КРЫЖА

3 нядзеля Вялікага посту

Зь ласкі Боскай мы дасягнулі паловы Вялікага Посту. Напэўна, шматлікія зь нас ужо пачынаюць адчуваць нейкую стому ад подзьвігаў посту, а ёсьць, быць можа, і такія, якія дайшоўшы да сярэдзіны сьв. Чатырохдзесятніцы, яшчэ і не пачыналі як належыць таго подзьвігу, які складае сутнасьць і мэту сьв. Посту.

Для тых і іншых, сьв. Царква выносіць цяпер Жыватворчы Крыж Хрыстовы. Адным — у суцяшэньне і падбадзёрваньне, іншым — у абвінавачаньне і строгае папярэджаньне. Як усе мы ведаем, у гэты дзень сьв. Крыж асабліва урачыста выносіцца на сярэдзіну храма для глыбокай пашаны, каб гэтым падняць наш дух, а таксама для таго, каб кожнаму праваслаўнаму хрысьціяніну нагадаць, што усё наша жыцьцё — гэта нясеньне крыжа.

Праваслаўны шлях хрысьціян — гэта шлях крыжа і подзьвігу. Ад стагодзьдзя Творца і Прамысьліцель прадвызначыў Крыжам выратаваць палае чалавецтва ад сілы варожай, выратаваць Крыжам праз расьпяцьце на ім Сына Боскага.

У той час, як адны з тых, дзеля якіх пацярпеў Хрыстос, адпрэчваюць Яго, падобна старажытным кніжнікам і фарысэям, іншыя абыякава праходзяць міма гэтага жудаснага гледзішча, трэція сваімі грахамі і беззаконьнямі зноў крыжуюць Гасподзь, але Ён, быўшы раскрыжаваны, раскінуўшы на Крыжы Усячыстыя рукі Свае, жадае усіх нас прыцягнуць да сябе для таго, каб памілаваць і выратаваць.

А ці ставіў хто зь нас сваё жыцьцё і сваё сумленьне перад судом Крыжа Галгофы?

Ці задумваліся мы калі-небудзь над тым, які павінны мы будзем даць адказ пацярпеламу нас дзеля Сыну Боскаму? Дык вось і цяпер стоячы перад намі Жыватворчы Крыж Хрыстоў зьвяртаецца непасрэдна да жыцьця і сумленьню кожнага зь нас. Паставім, умілаваныя брація і сёстры, сябе зь усімі сваімі сталай слабасьцю і нямогласьцю прад Ягоным судом!

Паставім сваё жыцьцё перад судом Крыжа не для таго, каб падпасьці пад асуджэньне, ды не будзе таго, але для таго, каб засудзіць жывучы ў нас грэх і спыніць ў сябе стан раба граху.

Такі шлях прайшлі апосталы, сьвяціцелі, пакутнікі, вялебныя і праведнікі — наогул усё, хто атрымаў у спадчыну жыцьцё вечнае. “Хто не нясе крыжа свайго і ня ідзе за Мною, ня можа быць Маім вучнем” (Лк. 14:27) — кажа нам Выратавальнік у сьв. Эвангельлі.

Маральнае, духоўнае жыцьцё не абыходзіцца без унутранай барацьбы, без устрыманьня. Уся гісторыя Сьв. Царквы будавалася на подзьвігах: спачатку на пакутах мучанікаў раньняга хрысьціянства, затым на самаадданых подзьвігах слупоў Царквы — сьвяціцеляў, на аскетычных подзьвігах пустэльнікаў і іншых падзьвіжнікаў набожнасьці; як і цяпер упрыгожваецца сьведчаньнем сьвятых Новамучанікаў і Спавяданьнікаў Беларускіх. Быць гнанымі за Крыж Хрыстовы — гэта лёс не толькі кожнага зь нас, але і самай Царквы ў Яе супольнасьці.

Як мы заўважылі, Крыж — ёсьць шлях хрысьціяніна і Царквы, але пры гэтым ён ёсьць і сіла Сьв. Царквы, бо пазіраючы уяўнымі вачамі на Начальніка Веры і Зьдзяйсьняльніка нашага выратаваньня, раскрыжаванага Госпада Ісуса Хрыста, мы чэрпаем духоўныя і цялесныя сілы. І нарэшце, Крыж — сьцяг Царквы, якім упрыгожваецца і асьвячаецца усё наша жыцьцё, ад нараджэньня да сьмерці, сьцяг – да якога мы зьвяртаемся і які узносім у цяжкія моманты спакус, як узносіўся ён звычайна і на палях бітваў у цяжкія хвіліны гісторыі зь непахіснаю вераю ў яго, асьвячоную Госпадам, дапамогу: “гэтым пераможам”.

Маючы перад сабой Сьв. Крыж ці зьдзяйсьняючы хросны знак, мы павінны памятаць, што кожны зь нас закліканы ісьці па стопах Хрыстовым, дзеля гэтага пераносячы жалобы і пазбаўленьні за сьв. Веру. Не будзем забываць, што Крыж Гасподні умацоўвае нас на лаянку са злом не толькі ў нас саміх, але і ў сьвеце: “Табою д'ябальскія полчышчы адганяюцца, і весяляцца Анёлаў палкі, і зборы верных сьвяткуюць. Зброя непераможная, цьвярдыня непарушная, цароў перамога...” (вершыра гл. 8). Кожны раз, цалуючы сьв. Крыж, будзем падбадзёрваць і суцяшаць сябе тым, што ў крыжы мы пачэрпаем сілу падчас духоўнага змаганьня.

Але недастаткова, умілаваныя брація і сёстры, ушаноўваць крыжу толькі ў храме, неабходна усім нам ушаноўваць і цалаваць яго, калі сустракаемся зь ім у нашым жыцьці: у смутках, у хваробах, у засмучэньнях, скрухах і няўдачах, якія нярэдка даводзіцца нам цярпець не толькі сярод чужых, але і ў крузе нашых блізкіх. Кожнаму трэба узяць свой уласны крыж і ісьці усьлед за Хрыстом: “Хто хоча ісьці за Мною, хай адрачэцца ад сябе і возьме крыж свой і ідзе за Мною” (Мц. 16:24) — кажа сама Гасподзь.

Услаўляючы Сьв. Крыж і зьдзяйсьняючы хросны знак, мы прызнаем, што чакаем зьяўленьня славы Хрыстовай, другога прышэсьця Хрыстова, якое будзе абвешчана зьявай на небе знака Сына Чалавечага.

Такім чынам, брація і сёстры, зь вераю і прагай будзем маляваць на сабе хросны знак, каб быў ён нам у выратаваньне і перамогай над злымі і хітрымі дэманамі. Бо Крыж — гэта не толькі асуджэньне зла, але і сіла барацьбы з грахом, гэта не толькі радасьць перамогі, але і асалода вечнага супакою ў Богу, прыгатаваная для усіх у жыцьці сваім паслужыўшым Крыжу.

Паклонімся ж, брація і сёстры, сёньня годнаму і жыватворчаму Крыжу Хрыстову, каб усім нам, малітвамі і магутнай дапамогай Уладаркі нашай Усясьвятой Багародзіцы і усіх сьвятых, спадзяваньне маючы на волю Боскую, пакорліва несьці свой жыцьцёвы крыж, каб без асуджэньня дасягнуць Сьвятога Хрыстова Уваскрэсеньня. Амін.