КРЫХУ АБ ІЗВОДАХ ЦАРКОЎНАСЛАВЯНСКАЙ МОВЫ. ДА ПЫТАНЬНЯ ІДЭНТЫФІКАЦЫІ БЕЛАРУСКІХ ПЕРАКЛАДАЎ БІБЛІІ І БОГАСЛУЖБОВЫХ ТЭКСТАЎ

Праблема гісторыі перакладу Бібліі на беларускую мову даўно зрабілася актуальнай. На сёньня нават прайшло некалькі канфэрэнцый і круглых сталоў па дадзенаму пытаньню, дзе былі выказаны розныя меркаваньні аб гэтае праблеме.

Разам з тым, на сёньня адзінае навуковай крыніцай аб колькасьці і кароткай гісторыі беларускіх перакладаў ёсьць табліца, якую некалькі гадоў таму склаў сп. Аляксандр Аўдзяюк [1]. Мы не будзем аналізаваць усю табліцу, але зьвернемся да пэўнай праблемы, якая крыецца ў гісторыі перакладаў XIV – XVII ст.ст.

Як бачым, колькасьць прыведзеных рукапісаў і друкаваных выданьняў тут вельмі сьціплая і ніякім чынам не параўнальна з колькасьцю рукапісаў і выданьняў беларускага паходжаньня, апісаньня якіх месьціцца ў розных навуковых выданьнях другой паловы ХІХ – ХХ ст. Узьнікае натуральнае пытаньня: Чаму мы тут бачым такое адрозьненьня ў колькасьці тэкстаў?

ПАДРЫХТОЎКА ДА АФІЦЫЙНАГА ВЫДАНЬНЯ БЕЛАРУСКАМОЎНАГА БОГАСЛУЖБОВАГА ЭВАНГЕЛЬЛЯ Ў ПОЛЬСКАЕ АЎТАКЕФАЛЬНАЕ ПРАВАСЛАЎНАЕ ЦАРКВЕ. ІНФАРМАЦЫЙНАЕ ПАВЕДАМЛЕНЬНЕ.

Пытаньне разьвіцьця і выкарыстаньня беларускае мовы ў Польскае Аўтакефальнае Праваслаўнае Царкве (далей – ПАПЦ) міжваеннага часу застаецца адным зь найменей дасьледаваным у гісторыі Беларусі. Да сёньня дасьледчыкі, з розных канфэсійных ды палітычных меркаваньняў, спрабуюць абыйсьці гэтую тэму маўчаньнем або абмяжоўваюцца некалькімі сказамі ў сваіх навуковых працах. Дадзены артыкул–паведамленьне, зьяўляецца спробай выкласьці некаторыя факты ды зацікавіць беларускіх дасьледчыкаў дадзенае тэмай.

Пачаткам афіцыйнага дазволу выкарыстаньня беларускае мовы ў ПАПЦ, на наш погляд, мусім лічыць Сьвяшчэнны Архірэйскі Сынод ПАПЦ, які адбыўся 3 верасьня 1924 г. у Варшаве. Менавіта ў пастанове гэтага Сыноду сказана наступнае: “У дадатак да пастановаў Сьвятога Сыноду ад дня 16 чэрвеня і 14 сьнежня 1922 г. і ў разьвіцьцё іх — 1. дазволіць ужываньня ўкраінскай, беларускай, польскай і чэскай моваў у тых богаслужбовых чынах, тэкст якіх атрымаў багаслаўленьня  вышэйшай Царкоўнай уладай і ў тых парахфіях, дзе таго зажадаюць парахфіяне і дзе гэта магчыма па мясцовым умовам…”. Разам з тым, нягледзячы на фармальны дазвол, гэтая пастанова заставалася досыць тэарэтычнаю, ва ўсякім разе для беларусаў, бо на той час практычна не было не толькі перакладаў чыноў богаслужбы, але нават перакладу Эвангельля і Псалтыра.

Менавіта для ўніфікацыі перакладаў богаслужэбнае літаратуры на нацыянальных мовах, Сьвяшчэнны Архірэйскі Сынод ПАПЦ у красавіку 1927 г. вырашае выдаць “афіцыйныя Богаслужбовыя Эвангельля на польскай, чэскай, украінскай і беларускае мовах” (Журнал Сьвяшчэннага сыноду ПАПЦ ад 20 красавіка 1927 г.).

ДЗЬВЕ ПЕСЬНІ СЬВЯТОГА ПІСАНЬНЯ, ПРЫСУТНЫЯ Ў ПСАЛТЫРЫ, АЛЕ АДСУТНЫЯ Ў ПЕРАКЛАДЗЕ сп. ВАСІЛЯ СЁМУХІ

У часе чытаньня беларускамоўнае Псалтыры мы сустракаемся зь тым, што ў існуючых праваслаўных перакладах адсутны дзьве песьні Сьвятога Пісьма. Каб выправіць дадзеную праблему, мы падаем гэтыя песьні ў перакладзе зь царкоўнаславянскае мовы. Зьверка рабілася па Псалтырам Кіеўскае праваслаўнае традыцыі.

Песьня 7

Малітва Азарыі

Дабраслаўлёны Ты, Гасподзь, Божа бацькоў нашых, і хвалёнае і праслаўленае ёсьць імя Твае ва ўсе стагодзьдзі. Бо праведны Ты ва ўсім, што зрабіў зь намі, і ўсе справы Твае праўдзівыя, і правільныя шляхі Твае, і ўсе суды Твае справядлівыя, і гэтыя суды справядлівыя Ты зьдзейсьніў ва ўсім, што зрабіў зь намі і са сьвятым горадам бацькоў нашых – Еруалімам, бо Ты па справядліваму прысуду зрабіў гэта зь намі за грахі нашы. Паколькі зграшылі мы, і рабілі беззаконна.