КАЗАНЬ НАД ПЛАШЧАНІЦАЮ У ВЯЛІКУЮ ПЯТНІЦУ

Слава Ісусу Хрысту

Упадабаныя браты і сёстры!

Надышлі дні, да якіх мы рыхтаваліся увесь Вялікі Пост. Дні, у якіх раскрываецца сутнасьць усяго хрысьціянскага жыцьця – Страсны тыдзень ... Вялікая пятніца. У гэтыя дні шмат гадоў таму ламалася няправільнае уяўленьне пра Бога, і раскрывалася ісьціна. Таксама і цяпер для нас выпрабоўваюцца нашы уяўленьні пра Бога. Людзі, якія стаялі перад Крыжам з Укрыжаваным Госпадам нашым Ісусам Хрыстом, казалі: «Калі ты Бог, сыдзі з крыжа» - і гэта было натуральна. Мы таксама робім, калі думаем, што вера ў Бога нам дадзена, каб сысьці з крыжа. Мы часта молімся пра збаўленьня ад смутку, хвароб, і ў той жа час пра іншых мы судзімы па іх уменьню вырашаць жыцьцёвыя праблемы. Вучні аднойчы прасілі Збавіцеля зьвесьці полымя з неба на горад, які не прыняў іх, але Гасподзь адказвае: «Не ведаеце, якога вы духу» (Лк. 09:55).

Сёньня, мы таксама стаім каля крыжа, бо жыцьцё Хрыстова прывяло нас на Галгофу да Крыжа Боскага Пакутніка, да Яго труны. А ў гэты час вакол Ягонага нежывога цела ўжо заставаліся толькі бліжэйшыя, тыя, хто аплаквае сваю любоў і надзеі, якія не спраўдзіліся. Апошні крык паміраючага на Крыжы «Адбылося» чулі сябры і ворагі. І ніхто яшчэ не разумеў той справы, за якую Ён паміраў. Цяпер жа, як у кроплі расы адлюстроўваецца і гуляе сонца радасьцю жыцьця, так у кожным праваслаўным храме і па усёй зямлі адлюстроўваюцца падзеі тых трагічных і выратавальных дзён. Гасподзь пацярпеў і памёр для збаўленьня усіх людзей. Гэта страшна, гэтага зразумець нельга, гэта адна з найвялікшых таямніц Божых. І ніколі розум чалавечы не зможа зразумець, чаму і як трэба было, каб за грахі сьвету так страшна пакутаваў і памёр Хрыстос Сын Божы.

І вось сёньня, у памяць той страшнай вялікага падзеі, Сьвятая Праваслаўная Царква выносіць нам на пакланеньне Плашчаніцу. У гэтую Вялікую Пятніцу усё чалавецтва ад Адама да апошняга народжанага на зямлі павінна стаяць перад плашчаніцай на каленях. Бо іх грахом, нашым грахом, сьмерць увайшла ў сьвет, злачынствамі чалавецтва была створана Галгофскае пакараньне. Страшна усьведамляць сябе злачынцам, невыносна бачыць у сабе вінаватага ў сьмерці - забойцу. І вось гэта - факт! Усе мы без выключэньня маем дачыненьня да гэтай сьмерці. Для нашага выратаваньня сьмерцю спачыў Хрыстос Сын чалавечы. Крыжовай сьмерцю Сына Божага зваявана сьмерць і ласка Божая падаецца людзям. Сьмерць вяшчае аб невымоўнай справе, якое стварыў Бог - Сьвятая Тройца. Труна, прыняўшы ў сябе крыніцу жыцьця, зрабілася Жыватворчаю і нясе нямую пропаведзь, і чалавецтва павінна пачуць яе, каб жыць.

У гэтую Вялікую Пятніцу Гасподзь дараваў нам радасьць жыцьця вечнага, а мы аддаём перавагу жаданьням прывіднага суцяшэньня часовага быцьця. Хрыстос Збаўца сваім подзьвігам самаахвярнасьці пазбавіў сілы таго, хто мае уладу сьмерці, гэта значыць сатаны, і сэнс Яго ахвяры - аднаўленьне неіснуючага на зямлі Божага Валадарства, выкрадзенага ворагам у прабацькаў нашых. Але ў нашай уладзе выбіраць шлях прымарнае свабоды, а па сутнасьці падпарадкаваньня ворагу Божаму, або шлях жыцьця ідучы за Хрыстом.

Мы - сёньня, умілаваныя браты і сёстры, прыносячы свой плач над палатном, як над магілай Госпада нашага Ісуса Хрыста, павінны памятаць словы, сказаныя Госпадам вучням перад пачаткам пакут: “Калі вы сябры мае, дык глядзіце, што б ніякай страх вас не адвёў ад Мяне”. І мы павінны памятаць гэтыя словы. Робячы свае справы, выконваючы простыя абавязкі, мы не павінны забываць аб тым вялікім прызначэньні, што мы пакліканы да жыцьця вечнага. Усе працы, якія мы 40 дзён ажыцьцяўлялі, не ідуць ні ў якое параўнаньне з вечнасьцю. У нас мяняецца з дня ў дзень, а там ніякіх дзён не будзе, але бясконцае Царства. Сваёй сьмерцю Хрыстос адкрыў нам браму раю, падняў нас з бяздоньня апраметнай.

Таму, калі мы сёньня будзем прыкладвацца да сьвятой плашчаніцы, нам трэба памятаць, што подзьвіг збаўленьня Госпада і Збаўцы зьдзейсьнены за нас, за усё чалавецтва. Нам толькі трэба быць годнымі гэтага вялікага выратавальнага подзьвігу. Гасподзь з Крыжа, працягваючы нам Свае рукі, кажа: “Прыйдзіце да Мяне, усе струджаныя і прыгнечаныя, і Я супакою вас. Вазьміце ярмо Маё на сябе і навучыцеся ад Мяне, бо Я лагодны і пакорлівы сэрцам, і знойдзеце спакой душам вашым”(Мт. 11: 28-29).

Прыпадаючы з набожным  смуткам перад плашчаніцы, Мы розумам злучаемся з першымі хрысьціянамі і чуем, як плача Марыя, Ягоная Маці. Плача Ян. Плачуць і нашы з вамі сэрца. Гэтыя простыя чалавечыя сьлёзы неацэнныя! Сабраць бы іх у чысты посуд і абмыць імі нашы страсьці і грахі.

Так давайце ў гэтыя сьвятыя хвіліны успамінаў аб пакутах Выратавальніка нашага Ісуса Хрыста і пакланеньня Ягоным Прачыстай ранам, ад душы, ад сэрца папросім ж Госпада стварыць у нас годны плод Яго подзьвігу выратаваньня, каб расьці нам у хрысьціянскіх дабрыні, удасканальвацца і набліжацца да Бога ў меры свайго узросту. Бо калі будзем жыць з Богам, дык Гасподзь будзе з намі, умацуе нас і ў нашым нясеньні крыжа і ў ачыстцы ад бруду граху. Гэта усьведамленьне блізкасьці Госпада мусіць суправаджаць нас не толькі ў момант цалаваньня Сьвятой Плашчаніцы Хрыстовай, а на працягу ўсяго нашага жыцьцёвага шляху. Амін.

прат. Сяргей Горбік

Вялікая Пятніца 2013 л. Б.