Казань у Другую Нядзелю Вялікага посту. Сьвяціцеля Рыгора Паламы.

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Упадабаныя браты і сёстры!

Вось прайшоў, дарагія мае, першы тыдзень Вялікага посту. Адсьвяткавалі Першу нядзелю Вялікага посту, што прысьвечана Царквой Перамозе Праваслаўя. Нагадаю вам, што сэнс Перамогі Праваслаўя заключаўся ў тым, што адкрыта была новая ісьціна праваслаўнай веры. І калі пасьля гэтае першае нядзелі Вялікага посту мы уступілі ў другі тыдзень, мы ужо ішлі новым шляхам. Бо абраз, якая паказвае Бога, як вучылі сьвятыя бацькі, якія усталявалі іконашанаваньня, магчыма, злучаецца зь некаторымі уласьцівасьцямі Божымі таму, што Сам Бог – Творца упісаў у кожнага чалавека Свой вобраз, Сваю ікону. Кожны чалавек носіць у сабе жывы вобраз Божы.

Голасна гучала вызнаньне нашай найсьвяцейшай веры; мы праслаўлялі абаронцаў ісьціны мінулых стагодзьдзяў: дабраверных цароў і патрыярхаў, сьвятароў і правадыроў хрысталюбівага воінства, манахаў і простых вернікаў. Абвяшчалі анафэму ерасям і іх абаронцаў. Мы гаварылі пра страшную шкоду ерасі, што скажае аб'яўленае вучэньне. Вялікі сьвяціцель Афанасій Вялікі яшчэ ў IV-тым стагодзьдзі вучыў: «Хто не утрымлівае праваслаўнае веры, без усялякага сумненьня, навекі загіне».

Таму, уступіўшы ў другі тыдзень Вялікага посту, мы ужо добра ведалі, што вобраз Божы ў нас ёсьць. І гэты вобраз Божы мае ў сабе уласьцівасьці Самога Бога. І мэта паста, памкненьні усіх нашых подзьвігаў - пакаяннага, малітоўнага, усіх нашых просьбаў - ёсьць памкненьне да раскрыцьця ў нас вобразу Божага, які упісаны ў нашу прыроду, у нашу існасьць рукою Самога Бога–Творцы. Лягчэй стала дыхаць, лепш стала жыць, мы чысьцей становімся, бачачы, куды мы ідзем, і навошта мы ідзем, і пра што просім Бога.

Гасподзь, у сваёй міласэрнасьці і задуме аб нашым выратаваньні, дазволіў нам дасягнуць сёньняшняе нядзелі – другой нядзелі Вялікага посту.

Гэтая нядзеля Вялікага Посту прысьвечана памяці сьвяціцеля Рыгора Паламы – вялікага багаслова ХIV-га стагодзьдзя, які вучыў пра няствораны Фаворскі сьвет і гэтая нядзеля называецца Нядзеляй сьвятлатворных пастоў.

У сваёй вялікае працы “Томас веры”, сьвятой Рыгор Палама кажа, што вобраз Божы ў нас – гэта перш за усё сьвятло, не фізычны сьвет, а той самы сьвет, якім зазьзяў на Фаворскай гары Гасподзь Ісус Хрыстос у гадзіну Свайго дзівоснага Праабражэньня. Гэта сьвятло славы Божай, і вобраз Божы ў чалавеку ёсьць прамень гэтай славы Божай. Чалавек з вобразам Божым у сабе творыць неверагодныя рэчы - ён яго калечыць, апаганьвае, зацямняе. Гэта мы ведаем. Але, мусім таксама памятаць, што вобраз гэты ж такі нязьнішчальны. Зьнішчыць у сабе вобраз Божы чалавек не можа па міласьці Божай да нас. Ён нязьнішчальны! І ён кожнаму з нас уласьцівы гэты нерукатворны сьвет, вечнае сьвятло славы Божай, што было паказана на гары Фаворскай у гадзіну Праабражэньня Гасподняга.

Сьвяты Рыгор Палама піша ў сваім слове у другую нядзелю Вялікага посту: “Такім чынам, паколькі Царства Божа наблізілася, то справамі пакаяньня зробім сябе годнымі яго, зробім высілкі над сабою, адпрэчваючы злыя жаданьні і навыкі, бо Царства Нябеснае бярэцца сілаю і прыкладае намаганьні захапляюць яго. Будзем пераймаць цярпеньню, пакоры і самой веры баганосных айцоў, заб'ем усё благое ў нас, што існуе на зямлі: блуд, бруд, запал, злыя пажадлівасьці і сквапнасьць, – асабліва ж у гэтыя сьвятыя дні посту ». Прыступаючы да паста і малітве, будзем поўныя любові адзін да аднаго і, калі нешта мелі нядобрае адзін супраць аднаго, – прабачым і добрымі справамі і словамі адновім мір і згода, каб з адвагаю паўтараць словы малітвы: “Ойча, прабач нам даўгі нашы, як і мы даруем даўжнікам нашым (Мц. 6:12).

Нерукатворнае сьвятло, аб якім вучыць сьвяты Рыгор Палама, пераносіць нас на гару Фавор. Бо на гары Праабражэньня выгляд Госпада зьмяніўся так, што твар Яго зазьзяў дакладна сонца, а рызы зрабіліся белымі як сьвятло. Ведаем са слоў Госпада, што праведнікі ў царстве Божым «зазьзяюць як сонца» (Мц. 13:43). Ведаем, што Бог «жыве ў недаступным сьвятле» і што «ніхто зь людзей» Бога ў Ягонай прыродзе «не бачыў і бачыць не можа» (1 Цім. 6:16). Але як сонца пастаянна выпраменьвае з сябе сьвятло, і гэтае дзеяньне зьяўляецца ягонай неад'емнай уласьцівасьцю, так Бог аб'яўляецца ў сьвеце і ў чалавеку адмысловымі дзеямі, ці чароўнымі энергіямі.

Вучэньня аб нерукатворным сьвятле для нас найбольш важнае менавіта зараз, калі мы крочым па шляху Вялікага посту ды робім рахунак свайму жыцьцю. Бо часам мы не бачым сваіх грахоў не таму, што іх няма, а таму, што у нашай душы так цёмна, што мы не адрозьніваем ужо сьвятло ад цемры, і толькі па меры нашага набліжэньня да гэтага нерукатворнага сьвятла пачынаем бачыць у сабе тую страшную цемру, якая прысутнічае ў кожным грэшным чалавеку , у кожным з нас.

Постам, малітваю і пакаяньнем мы павінны даведацца пра тое, што Бог заклікае нас да жыцьця, дзе сьвятло і радасьць і дзе мы робімся удзельнікамі Боскай прыроды. Праз нерукатворнае сьвятло ў нашай душы мы пакліканы зь вамі спазнаць і убачыць, што Гасподзь добры. Гэтае нерукатворнае сьвятло, гэтая мілата даюць нам зразумець, чаму ў нашай галоўнай малітве у часе Вялікага Посту Царква моліцца словамі, якія зьяўляюцца пячаткай усіх прашэньняў: “Госпадзе, дай мне бачыць мае грахі і не асуджваць брата майго». - Каб разумець, што кожны чалавек пакліканы Госпадам да вечнасьці, і дзеля кожнага з нас Гасподзь увасобіўся і прыняў пакуты.

Заклікаючы нас да адзіноты і засяроджваньня ў дні пасту, Гасподзь зьвяртае нас на шлях пазнаньня меры нашай грахоўнасьці і гатоўнасьці да пакаяньня. Для гэтага неабходна пазьбягаць марных забаў, якія могуць хваляваць душу, зацямняючы яе грахоўнымі вобразамі, страсьцямі. Усяго таго, што уносіць у нашу душу замяшаньня і спакусу, адцягваючы яе ад малітвы і набожнасьці.

Паспрабуем, браты, каб нашы пост і малітва не былі бясплоднымі. Не будзем паддавацца намовам злога, які пераконвае нас зьдзяйсьняць малітву нядбала ды зь і ганарыстасьцю фарысэя. Хай будуць малітва і пост наш не для позірку людзей, тых, што праслаўляюць нас як “малітоўнікаў і поснікаў” і тым самым пазбаўляюць нас узнагароды за працу і стойкасьць у пасьце. Бог заклікае нас не чакаць пахвалы ад людзей за нашае устрыманьне, як рабілі фарысэі, а, наадварот, памыць твар, памазаць галаву алеем, не быць сумным і змрочным. Сьвяты Рыгор Палама кажа узьнёсла аб гэтым прызыве: «Тут пад« галавой »трэба разумець галаву душы, то ёсьць наш розум. Зрабіць яго літасьцівым, а наша “твар”, гэта значыць уяўленьне, абмыць ад ганебных і нячыстых думак, гневу і усяго благога».

З дапамогай нерукатворнага сьвятла, якое праз шчырую малітву, пост і пакаяньне прыходзіць у нашу душу, можна убачыць усё зло сьвету, усю выдасканаленасьць хлусьні сатанінскай, якой мы супрацьстаім сёньня.

Будзем жа маліцца нашаму Усяміласьціваму Госпаду, каб Ён спадобіў нас мілаты нястворанага сьвятла. Каб сьветлы быў шлях нашага посту. Каб даў нам Гасподзь сілы на змаганьня і тады пазбавімся Божага асуджэньня за вяртаньне да грахоўных спакус, будзем са страхам стаяць прад Богам, зьвяртаючыся да Яго з маленьнем, усімі сіламі стрымліваючы грахоўныя імкненьняў, утаймоўваючы плоць сваю са страсьцямі і блудам, прыносячы Богу плады, годныя пакаяньня, і зьмяняючы наш лад жыцьця да лепшага, каб Гасподзь, бачачы наша імкненьне і намаганьні на шляху пакаяньня, удастоіў нас вялікай ласкі – прычасьця Сьвятых Тайн Яго Цела і Крыві, дараваў нам вылячэньне нашых душэўных і цялесных хвароб і спадобіў нас увайсьці ў праўдзівы наш Дом – Нябесны Прыстанак, дзе нас чакае Спадчыньнік і Падавец усяго добрага Гасподзь наш Ісус Хрыстос. Амін.

прат. Сяргей Горбік

Другая нядзеля Вялікага Посту 2013 л.Б.