АБ ПАКУТНЫМ ТЫДНІ

мітрапаліт Антоні (Суражскі)

Мы уступаем сёньня ў цяжкія дні: у дні, калі мы успамінаем Пакуты Хрыстовы, у дні, калі і нам будзе нялёгка прыходзіць у храм пераносіць доўгія службы, маліцца. Шматлікія паставяць перад сабой пытаньне: а ці варта хадзіць, калі цела так стамілася, калі думкі разьлятаюцца, калі няма унутранай сабранасьці і сапраўднага удзелу ў тым, што адбываецца?..

Успомніце тады тое, што было ў дні Пакут Хрыстовых: колькі было народа, і добрых і страшных людзей, якія шмат бы далі, каб вырвацца зь жаху і зь стомленасьці гэтых дзён. Тыя, якія былі блізкія да Хрыста, – як у іх ірвалася сэрца, як высільваліся апошнія сілы, цела і душэўныя, на працягу гэтых нешматлікіх страшных дзён… І як сотні людзей, верагодна, жадалі б вырвацца з гэтага тыдня, быць вольнымі ад таго, што адбывалася: ад гневу, ад страху, ад жаху…

І жыцьцё нікуды не давала сысьці; нікуды не магла адысьці ад пакут Гасподніх Усячыстая Дзева Багародзіца; нікуды не маглі схавацца ад свайго жаху вучні Хрыстовы, нават у тыя хвіліны, калі страх перамагаў і яны імкнуліся схавацца ад гневу народнага. Нікуды не маглі сысьці, забыцца адбыўшаеся Нікадзім, Іосіф Арымафейскі, таемныя вучні Хрыстовы, верныя жанчыны–міраносіцы,.. Сысьці было няма куды, таму што жах жыў у іх сэрцах, таму што жах ахопліваў іх звонку і знутры. І гэтак жа няма куды было сысьці ад гэтага тым, якія зь нянавісьцю, зацята, зласьліва дамагаліся забойства Хрыста.

І вось, калі успамінаеш гэта, – хіба не знойдзеш сабе месца ў храме на працягу гэтых пакутных дзён? І ў іх заміналіся думкі, у іх халаднела сэрца, і ў іх высільваліся сілы; але яны жылі гэтай падзеяй. І тое, што будзе адбывацца на гэтых днях, гэты не мёртвы успамін пра калісьці мінулае; гэта падзея, якое знаходзіцца ў сэрца нашых дзён, на ім стаіць жыцьцё нашага сьвету і наша жыцьцё.

Таму, што б вы не перажывалі, як бы мала вы – мы – ні перажывалі, будзем хадзіць на гэтыя службы, апускацца ў тое, што яны нам прад'яўляюць. Не будзем імкнуцца зь сябе гвалтоўна выціснуць нейкія пачуцьці: досыць паглядзець; досыць паслухаць; і самыя падзеі – таму што гэта падзеі, а не успамін – хай нас ломяць целам і душой. І тады, калі, не успамінаючы сябе, а думаючы пра Хрыста, пра тое, што адбываецца насамрэч у гэтыя дні, мы дасягнём і той вялікай суботы, калі Хрыстос супакоіўся ў труне, – і на нас знойдзе супакой. І калі уначы мы пачуем вестку пра Уваскрэсеньне, тады мы таксама зможам раптам ажыць ад гэтага страшнага здранцьвеньня, ад гэтай страшнай сьмерці Хрыстовай, кананьня Хрыстовага, якому мы хоць крыху прылучымся на працягу пакутных дзён. Амін.