ПРОПАВЕДЗЬ У ПЕРШУЮ НЯДЗЕЛЮ ПАСЬЛЯ ПЯЦІДЗЕСЯТНІЦЫ. УСІХ СЬВЯТЫХ

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа!

Упадабаныя браты і сёстры!

Першую Нядзелю пасьля Пяцідзесятніцы Царква першую нядзелю пасьля сыходжаньня Сьвятога Духа на апосталаў, прысьвячае праслаўленьню Усіх сьвятых, у подзьвігу веры празьзяўшых патрыярхаў, прабацькоў, прарокаў, апосталаў, пакутнікаў, сьвятамучанікаў, прападобных, праведных, дзеля Хрыста юродзівых і усіх тых, ад стагодзьдзя Богу дагадзілі. І узначальвае гэты хор сьвятых Найсьвяцейшая Уладарка Багародзіца, бо Яна чысьцінёй, верай і подзьвігам служэньня Усявышняму перасягнула не толькі тых, хто нарадзіўся на зямлі, але і Анёльскі чын. Усе сьвятыя угоднікі — браты нашы па плоці і веры. Сьвяткуючы іх памяць, мы уступаем зь імі ў рэальныя, хоць гэта і не паддаецца зямным вымярэньні, зносіны, просім іх сьвятых малітваў і заступніцтва, разам зь імі славім Збавіцеля.

Тое, што менавіта першая нядзеля пасьля Пяцідзесятніцы прысьвячаецца памяці усіх сьвятых ня зьяўляецца выпадковасьцю. Гэта зьвязана з тым, што гэтыя людзі, якіх мы сёньня праслаўляем, зьявіліся пасьлядоўнікамі апосталаў і на іх таксама спачыў Дух Сьвяты. Тым самым Царква дае нам зразумець той наш унутраны шлях, які мы павінны прайсьці ў свайго зямнога жыцьця.

Сьвятасьць — гэта плод Духа Сьвятога. Ласку Сьвятога Духа прыносіць пакаяньне і адпушчэньне грахоў, яна ж вядзе да барацьбы з пажадлівасьцю і блудам, прыводзіць у выніку да чысьціні і бясстраснасьці. Колькі усяго сьвятых у хрысьціянстве — невядома. Не усе людзі, дагадзілі Богу, вядомыя сьвету. Невядомыя імёны многіх пакутнікаў першых стагодзьдзяў хрысьціянскай Царквы, падзьвіжнікаў і манахаў—пустэльнікаў, якія маліліся за мір, вернікаў, расстраляных у гады бязбожнасьці ў лягерах. Мноства вялікіх падзьвіжнікаў зьдзяйсьнялі свае подзьвігі ціха, нават самотна, так што ніхто і не ведаў аб іх існаваньні. Царква і іх сёньня малітоўнае успамінае.

Калі мы гаворым аб усіх сьвятых, то павінны памятаць, што Хрыстос прымае ўсіх быць Яго пасьлядоўнікамі зь адзінае умовай: каб яны былі гатовыя прыняць крыж і пакуты. З самага пачатку, заклікаючы апосталаў, Ён казаў, што яны нявартыя Яго, калі не хочуць разьвітацца зь усім дзеля Яго. Цяпер Ён кажа, што гонар і ласка быць Яго вучнямі даецца тым, для каго Хрыстос даражэй за усё на сьвеце. Калі вера наша нешта значыць для нас, яна павінна быць для нас усім.

Дарагія мае, мы усе нарадзіліся не для таго, каб праз некалькі дзесяткаў гадоў пасьля нараджэньня стаць ежай для чарвякоў, але для таго, каб праз сваё сэрца увайсьці ў Царства Божае. Але выратавацца, увайсьці ў блаславёная Царства, можа толькі той, хто ў паўнаце пакорай волі Божай, у надзеі на Яго добрую дапамогу, сьмела падыме на плечы свае цяжкі крыж. Бо сказана: “то не бярэ крыж свой і ідзе за Мною, той не варты Мяне” (Мц. 10:38).

Для таго, каб кожнаму зь нас ажыцьцявіць самую вялікую і самую галоўную сваю справу — справу выратаваньня, каб удастоіцца, чысьціні і годнай славы, у сьвятасьці, для гэтага кожнаму праваслаўнаму хрысьціяніну трэба напружыць усе свае сілы для руплівай працы над самім сабой. Зь усіх відаў працы, гэтая праца цяжкая, балючая, сумная. Ці лёгка чалавеку кожную гадзіну і нават штохвілінны крыжаваць сябе на крыжы няспыннай барацьбы са страсьцямі? Бязьмерна цяжкі крыж працы над зьнішчэньнем ў сабе граху і усялякага бруду ...

Для таго, каб ажыцьцявіць гэтую працу выратаваньня, мы павінны навучыцца цярпеньню, навучыцца пакоры, навучыцца лагоднасьці, гэта значыць навучыцца таму, што можа зрабіць нас здольнымі да успрыманьня мілаты Духа Сьвятога, без якой немагчыма дасягнуць свайго выратаваньня. І вось для таго каб мы гэтага дасягнулі Гасподзь дапамогу нашай немачы дае нам прыклад гэтых сьвятых людзей, якія жылі, як і мы, у тым жа сьвеце, што і мы, жыцьцё якіх мы можам назіраць і вучыцца ў іх, дасьледуючы і чытаючы іх жыцьця. Гэтыя жыціі сьвятых угоднікаў Божых, празьзяўшых ва улоньні Сьвятой Праваслаўнай Царквы, адкрываюць перад намі дзіўную разнастайнасьць подзьвігаў быццам бы на адной і той жа ніве духоўнай працы. У іх бачым незьлічоная колькасьць узораў сьвятога жыцьця адкрыецца перад нашым поглядам, яны ўражаюць такой асаблівасьцю для кожнага жыцьця прыгажосьцю і славай!

Яны пайшлі за Хрыстом у розны час. Адны — калі стварэньне Царквы Божай толькі пачыналася, і яны усё перамагалі сярод найбуйнейшых скарбут, таму Гасподзь аддае ім асаблівую гонар. Другія зьдзейсьнілі свой подзьвіг ў часе цяжкіх выпрабаваньняў, якія паступалі ў розныя часы гісторыі Праваслаўнай Царквы. Ён асабліва прыхільны мілатой да тых, хто зь самага пачатку зь Ім. Да тых, хто не адступае ад Яго падчас цяжкіх выпрабаваньняў. І самае галоўнае выпрабаваньне і ласка, якая даецца усім — гэта не толькі смутку, але і сьмерць. Усе пакінуць — гэта значыць быць здольным прыняць сьмерць не як жах, як гэта адбываецца зь усімі людзьмі, якія не ведаюць Хрыста і Ягонае ласкі, але як новая жыцьцё, як найвышэйшы дар, які можа быць прыняты чалавекам. Для таго, каб дасягнуць сьвятасьці і стаць у Госпада ў хоры годных Ягоных, патрабуецца толькі адно: сьмела падняць крыж крывавай працы над сабой, у чым бы гэтая праца не складалася, якой бы ні была гэтая праца над ачысткай сябе, над зьдзяйсьненьням сябе, над падрыхтоўкай сябе ў ахвяру Богу. У гэтым заключаецца жыцьцё, у гэтым заключаецца сьвятасьць. І ні адзін чалавек не пазбаўлены магчымасьці усё аддаць Госпаду.

Дай Бог нам падымацца да гэтага і разумець, што многія з першых, як кажа Гасподзь сёньня, будуць апошнімі. І многія апошнія — першымі. Нябесная спадчына не даецца так, як зямная. Не па старшынству узросту, не па высакароднасьці нараджэньня яна даецца, але так, як Бог пажадае. І дар Яго вызначаецца нашай любов’ю да Яго, па нашай гатоўнасьці усе пакінуць і усё прыняць, бо Гасподзь усяго Сябе, усё, што у Яго ёсьць, дае тым, хто сьвятыя.

Дарагія мае, мы зь вамі жывем у бурным сьвеце, напоўнены зямнымі жыцьцёвымі спакусамі, у нас шмат спраў, клопатаў. Але, у нашым жыцьцёвым распарадку павінны заставацца час для духоўных спраў, для малітвы, чытаньня, павучаньняў мудрасьці Божай. Чытаючы жыціі сьвятых, мы павінны разважаць пра наступнае: што я магу зрабіць, каб хоць у малой ступені прыпадобніцца ім.

Будзем жа старанна прасіць Бога аб тым, каб Ён дапамог нам выправіць сваё жыцьцё для таго, каб нам стаць хоць бы трохі годнымі сасудамі для мілаты Божай. Мы шмат аб чым просім Бога: пра здароўе, пра дабрабыт і іншыя жыцьцёвыя мірскія рэчы. Такую малітву адзін сьвяты параўнаў з тым, быццам хто—небудзь прыйдзе ў палац да цара і папросіць у яго жменю пылу. Таму нашы просьбы павінны быць пра духоўнае. Нам трэба шукаць Валадарства Божага і праўды ягонай, а «і гэта усё дадасца вам» (Мц. 6:33).

Няхай умацуе Гасподзь у нашых сэрцах нашу слабую волю, дрыгатліва адгукаюцца на заклік да сьвятасьці. Няхай зацьвердзіць ў бязьмежнай Сваёй любові да нас наш парыў ісьці шляхам выкананьня Яго запаведзяў і, галоўнае, запаведзі любові, ісьці па ляжыць перад кожным вернікам шляху подзьвігу і працы ў усёй сваёй творчай энэргіі, усіх сваіх творчых сіл на любой ніве — і чыста духоўнага, але таксама і мірскага дзеі. Амін.

прат. Сяргей Горбік

17/30 чэрвеня 2013 л. Б.