Слова на Богазьяўленьня

Народ, што сядзеў у цемры, убачыў сьвятло вялікае, і ўсім, хто сядзеў у краіне і цяні сьмерці, зазьзяла сьвятло.

Мт. 4:16

У імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.

Сёньня наша Сьвятая Украінская Аўтакефальная Праваслаўная Царква, разам са ўсёй паўнатой Усяленскага Праваслаўя сьвяткуе Хрост Госпада нашага Ісуса Хрыста альбо Богазьяўленьня, калі Ён прыйшоў на Ярдан да сьвятога Прарока й Папярэдніка Яна ды абдараваў нас бязьмежнаю мілатой.

Мусім сёньня задумацца: Чаму мы называем гэта сьвята менавіта Богазьяўленьнем?

Варта нам сёньня павярнуцца назад і згадаць, што ў службе прадсьвята Нараджэньня Хрыстовага: Хрыстос ідзе паўшага зямнога чалавека зноў узьвесьці на неба. Але мы таксама памятаем – да свайго прыходу на Ярдан Хрыстос нікому не быў вядомы. Сам сьвяты Ян папярэднік кажа: “Стаіць сярод вас Той, Каго вы ня ведаеце” (Ян. 1:26).

 

Паводле Сьвятога Эвангельля, наш Выратавальнік, Ісус Хрыстос, да трыццацігадовага ўзросту правёў у Назарэце Галілейскім, “мацаваўся ў мудрасьці і росьце і ў любові ў Бога і людзей”(Лк. 2:52), падзяляючы працы нарачонага Айца Свайго Язэпа, сыноўскай падпарадкоўваючыся яму і Сваёй Прачыстай Маці.

І вось наступае вялікі дзень, калі Хрыстос прыходзіць на Ярдан і, адпавядаючы на словы Яна Папярэдніка, гаворыць: “Дапусьці цяпер, бо так належыць нам зьдзейсьніць ўсякую праведнасьць” (Мт. 3:15). Пра што кажа Хрыстос? Што гэта за усякая праведнасьць, якую ім трэба было выканаць?

Гэтая праведнасьць ёсьць праўдай Божай. А яна раскрывалася тады ў законе Старога Запавету. Менавіта ў Старым Запавеце была запаведзь, дадзеная яшчэ Майсеем: “Прарока спасярод цябе, з братоў тваіх, як мяне, паставіць табе Гасподзь, Бог твой, - Яго слухайце” (Друг. 18:15). Гэтая запаведзь датычылася  і да Яна Хрысьціцеля, які быў найвялікшым прарокам. І калі ён выйшаў на пропаведзь са словамі пакайцеся, бо наблізілася царства Божае, увесь народ прыняў гэтыя словы як заклік звыш, як прароцтва, як абвяшчэньне волі Божай. Усе адгукнуліся, - усё, як адзін. Нават фарысэі з садукеямі - і тыя прыходзілі хрысьціцца. Усё прыходзілі вызнавалі свае грахі, і Ян Хрысьціцель апускаў іх у ваду Ярдана, паказваючы вобраз таго ачышчэньня, якое іх чакала неўзабаве, якое яны маглі прыняць ад Хрыста. Бо Хрышчэньне Янава было пераходнай прыступкам ад Юдэйскага абмываньня да хрысьціянскага вучэньня. Яно мела сваім прызначэньнем ня цялеснае ачышчэньне, а заклік да пакаяньня. Мэта прышэсьця Яна заключалася ў тым, каб разьмясьціць людзей да пазнаньня сваіх грахоў, да вызнаньня іх, што павінна было прывесьці да пошукаў Збаўцы.

Надышоў вызначаны Богам час, Выратавальнік хрысьціўся, пачынаючы подзьвіг служэньня людзям. Ужо не зьзяньнем Каляднай зоркі, а магутным зьзяньнем Сонца Праўды асьвятлялася жыцьцё людзей. З вод Ярдана пакорлівы Богачалавек выходзіў у росквіце зямных гадоў, у поўным узбраеньні, бо надышоў час вялікіх цудаў і знакаў - настаў час абвясьціць Запавет Любові Гасподняй.

Хрышчэньне Госпада Ісуса Хрыста ёсьць вобраз і нашага Хрышчэньня. Хрысьціўся Бог для нас, каб адукаваць нас сьвятлом Богаведаньня, сьвятлом сапраўднай веры, каб паказаць нам і наблізіць да нас Сваё Боскасьць. Для праваслаўнага хрысьціяніна Хрышчэньне зьяўляецца тым жа, чым для Хрыста быў крыж і магіла. У купелі Хрышчэньня памірае наш стары чалавек: “...ўсе мы, хрышчаныя ў Ісуса Хрыста, у сьмерць Ягоную хрысьціліся ... мы і пахаваныя зь Ім хрышчэньнем у сьмерць, каб, як Хрыстос уваскрэс зь мёртвых славаю Айца, так і нам хадзіць у абноўленым жыцьці” (Рым. 6:3-4). Хрыстос памёр і быў пахаваны плоцьцю, а мы ў хрышчэньні хаваем не цела а грэх. У хрышчэньні пачынаецца наша выратаваньне пачынаецца з таго моманту, калі мы бачым свае грахі, калі мы плачам і прыносім шчырае пакаяньне ў іх, і імкнёмся ад іх пазбавіцца. Таму што імя Хрыста – “Збаўца”. Для таго Ён прыйшоў, каб выратаваць нас ад нашых грахоў, вылечыць нашу волю, вылечыць нашы душы, вылечыць збольшага і цела, пашкоджанае грахом, вылечыць нас ад нашых запалаў і ад той душэўнай сьмерці, якая ідзе за грахамі.

Сёньня, у часе богаслужэньня, калі мы чуем словы “Хрыстос хрост прымае”, кожны зь нас пачынае больш асэнсавана ды адчувальна разумець усю невымоўную таямніцу свайго ўласнага хрышчэньня – дня, калі праз браму Сьвятога Хрышчэньня увайшлі мы ў супольнасьць праваслаўных хрысьціян. Ужо не «сядзім мы ў краіне і цені сьмерці» (Мт. 4: 16) – душам нашым падаравана яснае зрок вечнасьці, якая чакае нас за парогам гэтага сьвету. Сьветлы зоркі на нябёсах: але непараўнальна сьвятлей і больш прыгожае Царства Нябеснае, прыгатаваныя для нас ёсьць у нябёсах Айцом. Ярка зьзяе сонца, дорыць жыцьцё прыродзе, а шчыра Жываноснага Разумнага Сонца – Хрыстос Збаўцы, вечнай вясною азарае чалавечыя сэрцы. Сусьвет здаецца бязьмежным, але сапраўды бязьмежным ёсьць толькі Царства Божае. І гэта Царства чыстай радасьці адкрылася людзям у прасьветлым дні Богазьяўленьня, стала даступна кожнаму, хто абмыў сваю душу водамі хрышчэньня, рушыў усьлед за Госпадам Ісусам.

Удумаемся, браты і сёстры, у веліч ды любоў Боскую: Цар Нябесны - Сын Божы меў ласку сысьці на зямлю і жыць сярод людзей. Так блізка, бачна, адчувальна зьявілася нам Царства Яго - Царства дабра і сьвятла, міласэрнасьці і любові. Хрыстос, “падняўшыся на вышыню, запаланіў паланёных і даў дары людзям” (Эф. 4:8). Толькі крок варта зрабіць нам, толькі мужнае высілак, каб выйсьці з цемры грахоўнай да Сьвету Яго, каб узяць з рук Збаўцы дары ласкі.

Сёньня Хрыстос зьявіўся на Ярдане, выконваючы, як Чалавек, усякую праўду. Ён зьявіўся сярод тых людзей, якія любілі гэтую праўду і шукалі яе. У купелі Хрышчэньня Хрыстос зьяднаўся з прымаючым Хрост, які не толькі пазбаўляецца старога чалавека, але абнаўляецца ў новага. Хрыстос напаўняе яго мілатой Духа ў мірапамазаньні, і новы чалавек пачынае жыць духам ў Богу, пераймаючы Ягонае пакоры, паслушэнству, выконваючы усякую праўду, каб ні ў чым не зграшыць і нічым не азмрочыць сваёй сумленьня: “Усе вы, хто хрысьціўся ў Хрыста, у Хрыста апрануліся” (Гал. 3, 27) для новага жыцьця.

Браты і сёстры, Хрышчонымі, адукаванымі называемся мы - і ў гэтым для нас падмурак бясконцай радасьці ў Госпадзе. Ня глухою ноччу, а пры сьвятле Божага дня рухаемся мы да выратаваньня. Калі часам духоўнае неба над намі здаецца пахмурным - значыць, мы самі азмрочылі яго сваімі грахамі ці дазволілі затуманіў яго “духу часу гэтага”, падступным нападам нячысьціка. Але і за аблёкамі, і над хмарамі зьзяе хрысьціянам вечнае Сонца Праўды, і скрозь туманы даставаць да нас прамяні веры, надзеі, любові. Таму будзем памятаваць, што вера ў Хрыста зьявіцца ў нас у поўную сілу, калі мы з вамі будзем шукаць больш за усё на сьвеце Царства Божага і праўды ягонае.  Амін!

Прот. Сяргей Горбік

Львоў,

Сьвята Богазьяўленьня 2013 л. Б.