Роўнаапостальная царыца Алена

РОЎНААПОСТАЛЬНАЯ ЦАРЫЦА АЛЕНА

Першай заслугай царыцы Алены было тое, што яна навучыла свайго сына Канстанціна прыхільнасьці да хрысьціянскай веры ў то час, калі іншыя юнакі высакароднага паходжаньня выхоўваліся ў паганскім духу і пагарджалі хрысьціянства. Другі - узьвядзеньне Крыжа Госпада.

З мэтай знайсьці Крыж Госпада царыца Алена ў 326 г. адправілася ў Ерусалім. Разам з Ерусалімскім Патрыярхам Макарыям сьвятая Алена прыступіла да пошукаў, Ёй паказалі, што Крыж Госпада закапаны ў зямлю на месцы, дзе язычнікі узьвялі храм у гонар Вэнэр. Калі па загадзе Алены зламалі будынак і сталі рыць зямлю, то знайшлі тры крыжа і каля іх дошчачку з надпісам: “Ісус Назаранін, Цар Юдэйскі”.

Каб пазнаць, на якім з трох крыжоў укрыжаваны Выратавальнік, сталі па чарзе ускладаць іх на памерлага. Ад двух крыжоў не адбылося ніякага цуду. Калі жа усклалі трэці крыж, то памерлы уваскрэс, такім чынам пазналі крыж Выратавальніка. Так Задумам Божым Жыватворчы Крыж быў цудоўным чынам здабыты ў 326 году.

Калі людзі пазналі аб цудзе, то усё захацелі убачыць сьвяты Крыж. Тады патрыярх Іерусалімскі Макары і царыца Алена сталі на узьнёслым месцы і паставілі (узьвялі) крыж. Народ, бачачы крыж Госпада, маліўся са словамі: “Госпадзі памілуй!”

У памяць гэтай падзеі Царква усталявала сьвята Узьвядзеньні Крыжа Госпада. Гэтае сьвята далучана да ліку вялікіх і сьвяткуецца 27 верасьня. У гэты дзень сьвяты крыж урачыста выносіцца на сярэдзіну храма для вялікага ушанаваньня. Падчас валадараньня Канстанціна быў адноўлены ранейшы назоў горада Ерусаліма замест новага, Юлія Капіталіна, дадзенага яму пры імпэратары Адрыяне (117-138 гг.).

Знаходзячыся ў Палестыне, сьвятая царыца шмат здзейсьніла на карысьць Цэрквы. Яна загадала вызваліць усе месцы, зьвязаныя з зямным жыцьцём Госпада і Яго Усячыстай Маці, ад усякіх сьлядоў паганства, загадала узьвесьці ў гэтых памятных месцах хрысьціянскія цэрквы: на Галгофе храм Уваскрэсеньня (і Дамавіны) Госпада, дзе штогод у велікодную ноч сходзіць прасьвядны агонь; на Еліянскай горы (дзе Госпад узьнёсься на Неба); у Бэтлеем (дзе Госпад нарадзіўся ў целе) і ў Хэвроні каля Мамврыйскага дубу (дзе Бог зьявіўся Аўрааму).

Над пячорай Дамавіны Госпада сам імпэратар Кастусь загадаў збудаваць прыгожы храм у славу Уваскрэсеньня Хрыстова. Сьвятая Алена аддала Жыватворчы Крыж на захоўваньне Патрыярху, частку ж Крыжа узяла з сабой для уручэньня імпэратару. Раздаўшы ў Ерусаліме шчодрую міласьціну і ўлаштаваўшы трапезы для бедных, падчас якіх сама слугавала, сьвятая царыца Алена вярнулася ў Канстанцінопаль, дзе неўзабаве сканала ў 327 году.