ЗВЫШГОДНЫ ЯН ЗЯДАЗНІСКІ І ЯГО 12 ВУЧНЯЎ

ЗВЫШГОДНЫ ЯН ЗЯДАЗНІСКІ І ЯГО 12 ВУЧНЯЎ: АВІЎ, ЯПІСКАП НЯКРЭСКІ, АНТОНІ МАРТКОБСКІ, ДАВЫД ГАРЭДЖЫЙСКІ, ЗЯНОН ІКАЛТСКІ, ФАДЭЙ СЦЯПАНЦМІНДСКІ, МІХАЛ УЛУМІЙСКІ, ПІР БРЭТСКІ, СТЭФАН ХІРСКІ, ШЫА МГВІМСКІ.

Звышгодны Ян Зядазніскі і яго 12 вучняў: Авіў, япіскап Някрэскі, Антоні Марткобскі, Давыд Гарэджыйскі, Зянон Ікалтскі, Фадэй Сцяпанцміндскі, Міхал Улумійскі, Пір Брэтскі, Стэфан Хірскі, Шыа Мгвімскі - сьвятыя сірыйскія (кападокійскія) падзьвіжнікі, заснавальнікі грузінскага манаства, прыйшоўшыя ў Грузію з Кападакіі ў сярэдзіне VI стагодзьдзя. Трынаццаць сьвятых кападакійскіх айцоў верагодна былі грузінамі, атрымаўшымі духоўную адукацыю ў знакамітай Лаўры сьвятога Сімеона Слупніка і ў іншых манастырах Сірыі і Месапатаміі, з мэтай вярнуцца на радзіму і садзейнічаць яе хрысьціянскай асьвеце.

Сьвяты Ян Зядазьнійскі, кіраўнік гэтых падзьвіжнікаў, атрымаў духоўную адукацыю ў Антыёхіі. Аб месцы яго нараджэньня і аб бацьках зьвестак не захавалася. У маладыя гады ён прыняў манаства і аддаўся адасобленаму аскетычнаму жыцьцю, прыдбаўшы пасьля дзіўную пакорнасьць, пакора і падарунак цудатворцы. Слава аб духоўных подзьвігах прыцягнула да яго мноства вучняў, з ліку якіх сьвяты Ян Зядазьнійскій абраў па жэрабі 12 чалавек і, выконваючы наказ Божай Маці, адправіўся зь імі ў Грузію. Па дарозе яны атрымалі дабраслаўленьне ад сьвятога Сімеона Слупніка Малодшага (+ 596), а ў Мцхеце, старажытнай сталіцы Грузіі, пяройдучы "нямокрымі нагамі" раку Куру, былі радасна сустрэтыя народам, царом Парсманам (542 - 557) і Каталікосам-Архіяпіскапам Яўлавіям (552 - 560). Летапісцы апавядаюць, што сьвятыя кападокійскія айцы зьвярнуліся да сустракаўшых іх на грузінскай мове, а увойдучы ў саборны храм Сьвеціцхавелі і паклаўшыся ніцма перад Жыватворчым Слупом, славілі і дзякавалі Бога. Па блаславеньні Каталікоса Яўлавія сьвяты Ян разам з вучнямі пасяліўся на гора Зядазені (адгэтуль найменьне сьвятога Яна - Зядазьнійскій), дзе некалі было паганская капішча і узвышаўся ідал. Падзьвіжнікі жылі ў буданах, сілкаваліся травой і карэньнямі, увесь час знаходзячыся ў малітве і духоўных разважаньнях. Да іх прыходзіла мноства хворых, атрымоўвалых вылячэньня па іх малітоўнаму звароту да Госпада. Пасьля абраньня сьвятых Авіва і Іса япіскапамі, сьвятому Яну зьявілася ў сне Боская Маці і загадала яму паслаць сваіх вучняў па розных месцах Грузіі для пропаведзі Слова Боскага і пастырскага навучаньня. Выслухаўшы навучаньні сьвятога Яна, адны вучні адправіліся ў Кахецію (Зянон, а пасьля - Стэфан), іншыя ў Карталінію (Пірр, Міхал, Фадэй і Ісідар).

Усе яны... “вучылі народ, навучалі яго ў веры, зьнішчалі цямрэчу забабон і нішчылі пакінутыя ў горных цясьнінах ахвярнікі ідалаў і капішча, замест чаго узводзілі сьвяты крыж і сьвятыя храмы, умацоўваючы у народзе грамадзянскасьць...”

Разаслаўшы сваіх вучняў, сьвяты Ян Зядазьнійскій пакінуў пры сабе дыякана Ільлю і паглыбіўся ў малітоўныя подзьвігі.

Сьвятой Ян здолеў процістаяць падкопам злых духаў, якіх выгнаў Імем Хрыста з меж Мцхету. Па малітве сьвятога Яна на горы Задэн забруілася крыніца гаючай вады. Атрымаўшы адкрыцьцё аб сваёй сьмерці, звышгодны Ян заклікаў да сабе вучняў - сьвятога дыякана Ільлю і сьвятога Фадэя Сьцяпанцміндзкага, якім адпісваў пахаваць яго ў цеснай пячоры на горы, на месцы яго подзьвігаў. Прычасьціўшыся Сьвятых Таямніц, звышгодны Ян убачыў адчыненае неба і ваярства бесьцялесных Сіл Нябесных са мноствам сьвятых. У духоўным захапленьні ён аддаў сваю праведную душу Госпаду. Скон сьвятога Яна адбыўся паміж 557 і 560 гадамі, пры Каталікосе Макарыі (553 - 569). Вучні яго, пазабыўшы завяшчаньне вялебнага, у суправаджэньні шматлікага сьвятарства перанесьлі цела сьвятога ў манастыр у падножжа гары Задэн і паклалі яго ў адмысловым склепе.

Але зямля вакол завагалася і скалынаньні яе не спыняліся датуль, пакуль цела сьвятога Яна не было пакладзена ў пячоры на вяршыні гары, як адпісваў вялебны. У Х стагодзьдзі пры Каталікосе - Архіяпіскапе Клімэньце (908 - 923) на паўднёвым боку гэтай пячоры была пабудавана царква ў гонар Яна Хрысьціцеля так што сьвятыя мошчы Яна Зядазьнійскага апынуліся ў яе прыбудове, каля ахвярніка. Яны былі услаўленыя шматлікімі знакамі міласьці Гасподняй.