ЖЫЦЬЦЁ – СЛУЖЭНЬНЕ ХРЫСТУ…

(з кнігі Ёвана Яніча “Будзем людзьмі”)

Сваім жыцьцём Патрыярх Павел стаў блізкі усім, яго, як свайго, роднага, успрымалі не толькі праваслаўныя вернікі, але і прадстаўнікі іншых канфэсій, і нават тыя, хто заве сябе атэістам.

Адгэтуль і столькі апавяданьняў, гісторый, жартаў, галоўным героем якіх зьяўляецца сэрбскіх духоўны глава. Яны толькі умацоўваюць меркаваньне аб патрыярху Паўлу як аб народным, сьвятым чалавеку. І у кожнай зь іх свой духоўны урок. У кожнай зь іх патрыярх Павел – сьціплы чалавек вялікай дабрадзейнасьці. Вялікі духоўнік.

Не на сірочыя грошы

Вучыў ён і іншых жыць сьціпла. Так здарылася, што калі ў яго як у кіруючага япіскапа манашкі зь манастыра Сапочане блізу Новага Пазара прасілі дабраслаўленьня купіць “фічо” (самы маленькі ў то час аўтамабіль – “запарожац”), каб ім было лягчэй вазіць з горада неабходнае для манастыра, і каб не езьдзіць на аўтобусе, таму што ў дарозе здараліся і розныя спакусы, ён адмовіў. Тлумачэньне было такім: “Не справа купляць машыну на грошы, якія вам ахвяруюць сіроты і бедныя, а яшчэ можа здарыцца, што вы паедзеце па лужынах ды і абрындаеце іх!”

У то час, пакуль ён быў япіскапам Рашско-прызренскім, ён доўга пазьбягаў купляньні аўтамабіля і для сваіх і для патрэб япархіі. Ён казаў: “Пакуль у кожнай сэрбскай хаце на Косава не будзе машыны, не будзе і ў мяне.“ Але ў выніку, пагадзіўся набыць толькі адзін “варбург“, таму што каштаваў танна і быў зручны для перавозкі розных тавараў для патрэб царквы і іншых рэчаў.

Япіскап Павел рэдка езьдзіў на ім, таму што часьцей за усё хадзіў пешшу. Ад манастыра да манастыра, ад царквы да царквы, па усёй япархіі уздоўж і папярок… і не ведаў ён якія бываюць аўтамабілі.. Калі аднойчы яго прыехаў наведаць япіскап жычскій Стэфан, зь якім яны былі вельмі блізкія яшчэ з часоў духоўнай сэмінарыі і яны адправіліся на “пэжо” уладары па япархіі, выклікнуў уладар Павел:

– Эх, брат, Стэфан, да чаго жа добры гэты твой „варбург“!

Адна мантыя

Гэтак жа аскетычна працягваў жыць уладар Павел і калі перабраўся ў Белград, пасьля абраньня на вышэйшую царкоўную пасаду.

Як і перш у яго была усяго адна мантыя. Сястра Агіца, якую ён часта наведваў паджартоўвала над ім: “Што ты за патрыярх, калі ў цябе усяго адна мантыя?” На што новаабраны патрыярх адказваў: “Навошта мне больш, я не магу апрануць адначасова дзьве!”

Па чарзе

А аднойчы, калі ён вяртаўся на трамваі ў Патрыярхію, здарылася нешта неверагодна. У перапоўненым трамваі , які ехаў да галоўнага гарадзкога вакзалу, нехта выклікнуў: “Вось, глядзіце, Патрыярх!” і стаў прабівацца да яго пад дабраслаўленьне. За ім зрушыліся і іншыя, пачалася сапраўдная цісканіна. Кіроўца спыніў трамвай і запатрабаваў, каб усё, акрамя патрыярха, вышлі на вуліцу. Пакінуўшы адчыненымі толькі адны дзьверы , сказаў : “А зараз па адным…” І так усё, без таўкучкі падыходзілі пад дабраслаўленьне Сьвяцейшага.

Бачыць, што жадае

У Патрыярхіі часта успамінаюць адзін дыялёг паміж патрыярхам і дыякана, (якога усюды яго суправаджаў), перад ад'ездам на службу ў царкву на Банавам грудзе.

– Як паедзем, на машыне? – спытаў дыякан, падказваючы адказ.

– На аўтобусе! – рашуча адказаў патрыярх.

А цёплая раніца абяцала гарачы дзень. Дыякану страшна не жадалася ехаць гарадзкім транспартам.

– Далёка, у аўтобусе душна, цісканіна…– імкнуўся угаварыць патрыярха дыякан.

– Паехалі! – каротка і цьвёрда адказваў Яго сьвятасьць, ужо крочачы наперад, рашуча, са звонам, удараючы жазлом па асфальце .

– Але… – тупаючы за ім, дыякан высунуў новы, як яму здавалася неабвержны аргумэнт – Ваша Сьвятасьць, лета, шматлікія ідуць купацца на Аду Цыганлію (белградзкі пляж), у аўтобусах досыць напаўголых людзей…не зручна..

Патрыярх на хвіліну спыніўся, зьвярнуўся да свайго памагатага і сказаў:

– Ведаеце, ойча, кожны бачыць тое, што жадае!

Навошта табе выбліск?

Адзін зь самых вядомых сэрбскіх фотарэпарцёраў Віцан Віцанавіч прыйшоў, каб сфатаграфаваць патрыярха для свайго часопіса.

Але, быўшы атэістам, ён не ведаў сапраўды, як належыць зьвярнуцца да патрыярха. Падчас здымак, жадаючы растлумачыць, як трэба устаць, каб атрымаўся добры здымак, ён сказаў:

– Ваша сьвятлейшыства…..

На што Патрыярх спытаў:

– Калі я сам сьвятлейшыства, то навошта табе выбліск?

Але, калі вып'ем…

Яго Сьвятасьць не ведаў марнаслоўя, але было, што ён словам “ахвяраваў сабой”, дзеля навучаньня. Так здарылася, што адзін гуляка, які нярэдка праводзіў час у рэстаранчыку “Знак пытаньня”, наадварот Патрыярхіі, як толькі бачыў, што патрыярх ідзе міма Патрыярхій або Кафедральнага сабора, кожны раз перабягаў вуліцу, каб узяць дабраслаўленьне. І аднойчы, заікаючыся сказаў:

– Ваша сьвятасьць, мы з табой лепшыя людзі ў гэтым Белградзе!

Патрыярх, бачачы, што той не суцэль цьвёрда варта на нагах, адказаў :

– Так, твая праўда, але бачыць Бог, калі нап'емся, то горш усіх.

Вядома, патрыярх ніколі не піл, але такім чынам, ён узяў на сябе частка граху гэтага чалавека і з гумарам, каб не пакрыўдзіць яго, паказаў на слабасьць і загана, якім той пакутаваў.

Не мяшайце нам

У пэрыяд, калі уладар Павел быў абраны за патрыярха сэрбскага, мноства дэлегацый і шматлікія высокія замежныя прадстаўнікі выяўлялі жаданьне сустрэцца зь Яго сьвятасьцю. Яго супрацоўнікам гэта не вельмі падабалася, бо яны баяліся, што новы патрыярх можа разгубіцца і не будзе шляхта як сябе весткі, бо , вялікую частку жыцьця ён правёў у манастыры . жывячы манаскім жыцьцём і не меў досьведу сьвецкай дыпляматыі.

Папытаў аб аўдыенцыі і вельмі тады актыўны амэрыканскі амбасадар у Белградзе Уорен Цымерман. Патрыярх прыняў яго ў Патрыяршых палатах. Амбасадар перадаў прывітаньні і віншаваньні ад імя амэрыканскага народа, ад імя амэрыканскага прэзыдэнта і ад сябе асабіста. І пасьля гутаркі на агульныя тэмы, амбасадар спытаў патрыярха:

- Чым мы можам вам дапамагчы?

Патрыярх зірнуў на яго і адказаў проста:

– Ваша правасхадзіцельства, а Вы не мяшайце нам і так вы нам дапаможаце!

Цымерман разгубіўся, не ведаючы што адказаць. Але час паказала, што гэта была самая мудрая просьба.