ЗВЫШГОДНЫ ІСАКІЙ ДАЛМАЦКІ

Звышгодны Ісакій жыў у IV стагодзьдзі, прыняўшы пастрыг, нёс послух у пустэльні. У гады валадараньня імпэратара Валента (364 - 378), дбайнага прыхільніка ерасі Арыя, пачаліся перасьледы праваслаўных, зачынялі і руйнавалі храмы. Пазнаўшы аб ганеньні, звышгодны Ісакій пакінуў пустэльню і прыйшоў у Канстанцінопаль, каб суцяшаць і умацоўваць праваслаўных. У гэты час варвары-готы, якія жылі па Дунаі, пайшлі вайной на імпэрыю. Яны захапілі Фракію і накіраваліся да Канстанцінопаля. Калі імпэратар Валент выходзіў з войскам з сталіцы, звышгодны Ісакій, зьвярнуўшыся да імпэратара, гучна выклікнуў: “Цар, адамкні храмы праваслаўным, і тады Госпад дапаможа табе!”. Але імпэратар, не зьвяртаючы увагі на словы манаха, самаўпэўнена працягваў шлях. Тройчы паўтараў звышгодны сваю просьбу і вяшчунства. Раззлаваны імпэратар загадаў кінуць звышгоднага Ісакія ў глыбокі яр, парослы калючым цярноўнікам. На дні яра было балота, выйсьці зь яго было немагчыма. Але звышгодны праз дапамогу Божу застаўся жыўшы, выйшаў, дагнаў імпэратара і сказаў: “Ты жадаў загубіць мяне, але сьвятыя Анёлы вывялі мяне з прорвы. Паслухай мяне, адкрый храмы праваслаўным і пераможаш ворагаў сваіх. Калі жа не паслухаеш мяне. то не вернесься жывым, але загінеш у вагні”. Імпэратар здзівіўся адвагі старца і загадаў сваім набліжаным Сатурніну і Віктару узяць звышгоднага і трымаць у зьняволеньні да яго вяртаньня.

Неўзабаве спраўдзілася прароцтва сьвятога. Готы перамаглі і пачалі прасьледаваць грэцкія войскі. Імпэратар разам са сваім вайскаводам-арыянінам апынуўся ў адрыне з саломай і былі спаленыя ворагам. Пасьля весткі аб сьмерці імпэратара звышгоднага Ісакія вызвалілі і сталі пачытаць як прарока Боскага. Калі на пасад быў абраны сьвяты цар Хвядос Вялікі (379 - 395), ён па радзе Сатурніна і Віктара заклікаў да сабе старца, сустрэў яго з вялікім гонарам, прасіў сьвятых малітваў і выканаў усё яго навучаньня: выгнаў арыян з Канстанцінопаля і вярнуў праваслаўным храмы. Звышгодны Ісакій жадаў вярнуцца ў пустэльню, але Сатурнін і Віктар упрасілі яго не сыходзіць з горада і абараняць яго малітвамі. У прадмесьце Канстанцінопаля яны пабудавалі для сьвятога жыльлё, куды да яго сышліся манахі. Так паўстаў манастыр, ігуменам і духоўным настаўнікам у якой быў звышгодны Ісакій. Ён акормляў таксама і парафіян, шмат дапамагаў бедным і патрабуючым. Дасягнуўшы глыбокай старасьці, звышгодны Ісакій паставіў замест сябе ігуменам звышгоднага Далмата, на імя якога стаў называцца манастыр. Памёр вялебны Ісакій у 383 годзе, памяць яго сьвяткуецца таксама 22 сакавіка.